LLVT tỉnh Lai Châu ra đời đánh dấu sự trưởng thành, lớn mạnh của phong trào chống thực dân Pháp của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh; mở ra thời kỳ mới, thời kỳ Lai Châu có lực lượng nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Truyền thống 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của LLVT tỉnh đã gắn liền với với những mốc son lịch sử chói ngời của dân tộc. Dưới sự lãnh đạo, giáo dục của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Quân đội, Đảng ủy Bộ tư lệnh Quân khu 2, Tỉnh ủy, HĐND - UBND, cùng sự phối hợp của các ban, ngành đoàn thể và sự giúp đỡ của Nhân dân các dân tộc, LLVT tỉnh đã lớn mạnh không ngừng, lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ (CBCS) đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đoàn kết nhất trí, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, mưu trí, dũng cảm, ngoan cường trong chiến đấu và lập nên nhiều chiến công vang dội, góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm nghĩa vụ quốc tế.
Với tinh thần “Thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, quân và dân Lai Châu đã đoàn kết, thống nhất ý chí, hành động, bằng trí tuệ và bản lĩnh cách mạng, cán bộ chiến sĩ (CBCS) LLVT tỉnh đã tham gia chiến đấu, chi viện đắc lực cho chiến trường, làm nên những chiến thắng vang dội và đỉnh cao là chiến dịch Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hàng nghìn người con ưu tú của tỉnh nhà với tinh thần “Tất cả cho tiền tuyến”, vừa sản xuất, vừa chiến đấu, phối hợp với các lực lượng tổ chức nhiều trận đánh, góp phần giải phóng các tỉnh Bắc Lào, tiến tới Đại thắng mùa xuân (1975). Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh quân và dân tỉnh nhà đã đoàn kết một lòng vượt qua khó khăn gian khổ, anh dũng chiến đấu và chiến thắng vẻ vang, bảo vệ vẹn toàn núi sông, biên giới thiêng liêng của Tổ quốc.
Ghi nhận những cống hiến và thành tích đó, LLVT tỉnh đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, hạng Nhì. Đặc biệt, ngày 18/02/2002 Chủ tịch nước đã ký Quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân cho LLVT tỉnh; 20 đơn vị, 19 cá nhân được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân; 10 bà mẹ được phong tặng bà mẹ Việt Nam Anh hùng, gần 22 nghìn cá nhân được tặng thưởng Huân chương chiến công các loại; nhiều năm liền, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh được tặng danh hiệu đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua quyết thắng của Quân khu và Bộ. Năm 2021, Bộ CHQS tỉnh được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua. Quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng của LLVT tỉnh đã viết lên truyền thống “Trung thành - Tự lực - Đoàn kết - Anh dũng - Chiến thắng”. Đây chính là phần thưởng vô cùng quý giá, là cơ sở để xây đắp niềm tin, rèn luyện ý chí chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, là tiền đề vững chắc để LLVT tỉnh tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ Quân sự, quốc phòng (QP,QP), nhiệm vụ chính trị được giao.
Tiếp nối và phát huy truyền thống đơn vị anh hùng LLVT Nhân dân luôn là những di sản tinh thần quý báu đã và đang trở thành nguồn sức mạnh tinh thần cổ vũ động viên cán bộ chiến sỹ LLVT tỉnh lớn mạnh không ngừng, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao trong suốt 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 2, trực tiếp là Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, LLVT tỉnh đã không ngừng phát huy bản chất cách mạng, dũng cảm trong chiến đấu, sáng tạo trong xây dựng, xây đắp nên truyền thống vẻ vang của “Bộ đội Cụ Hồ”. Phát huy truyền thống vẻ vang, trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, LLVT tỉnh đã tập trung xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh về mọi mặt; không ngừng nâng cao sức mạnh chiến đấu, làm nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) ngày càng vững chắc, trong đó, coi trọng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức chiến đấu của LLVT tỉnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh luôn chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS - QP), giữ vững ổn định chính trị, tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, LLVT tỉnh được xây dựng theo hướng tinh gọn, xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ rộng khắp, phù hợp yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Lực lượng dân quân tự vệ hiện nay đạt 2,5% so với dân số. Lực lượng dự bị động viên đạt trên 20%, được sắp xếp, biên chế vào các đơn vị đạt trên 65%. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân sự tỉnh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên. Tổ chức tốt phong trào thi đua quyết thắng gắn với thực hiện việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Chủ động, nhạy bén trong đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu “Diễn biến hòa bình" và thủ đoạn "Phi chính trị hoá" quân đội của các thế lực thù địch, bảo vệ đường lối, quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Luôn tăng cường các biện pháp phòng thủ, tác chiến, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, sự ổn định trên địa bàn. Nâng cao khả năng tác chiến của các lực lượng trong KVPT, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QSQP.
Bộ CHQS tỉnh thường xuyên phối hợp với lực lượng Công an, Biên phòng đẩy mạnh các hoạt động trị an ở cơ sở, đủ sức làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát thực tế, đối tượng, phù hợp từng đơn vị. Hằng năm luôn duy trì trên 98% quân số được huấn luyện; kết quả kiểm tra các nội dung, khoa mục 100% đạt yêu cầu, có trên 80% đạt khá, giỏi. Kết quả huấn luyện còn được thể hiện qua các hội thi, hội thao, LLVT tỉnh luôn tham gia đầy đủ và đạt thứ hạng cao. Công tác tham mưu và chỉ đạo các cuộc diễn tập ở các cấp 100% đạt khá, giỏi trở lên. Đặc biệt, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo diễn tập KVPT tỉnh tổ chức thành công cuộc diễn tập KVPT tỉnh năm 2018, được Ban Chỉ đạo Quân khu đánh giá đạt xuất sắc. Thường xuyên bảo đảm tốt công tác hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, nhiệm vụ đột xuất. Thực hiện chức năng “Đội quân công tác”, những năm qua, LLVT tỉnh đã tổ chức nhiều tổ, đội công tác, hàng trăm lượt CBCS hành quân dã ngoại về các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn, tham mưu, đề xuất giúp cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng – an ninh; tham gia xoá đói, giảm nghèo, xây dựng, củng cố các công trình dân sinh, thực hiện có hiệu quả phong trào “LLVT tỉnh chung sức xây dựng nông thôn mới”. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phối hợp triển khai thực hiện tốt chính sách quân đội, hậu phương quân đội, hỗ trợ, giúp đỡ các gia đình chính sách, người có công, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, với số tiền hàng tỷ đồng. Hoàn thành tốt việc triển khai xây dựng 24 ngôi nhà hỗ trợ hộ nghèo theo Quyết định của Bộ Tư lệnh Quân khu 2 tại các xã biên biên giới của huyện Phong Thổ, bảo đảm đúng kế hoạch và tiến độ đề ra.
Phát huy truyền thống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, trong những năm qua, LLVT tỉnh đã phối hợp tham mưu và tổ chức nhiều hoạt động nhằm tri ân các đối tượng người có công, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của các thương binh, bệnh binh, gia đình chính sách. Bên cạnh đó, LLVT tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt trong công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, huy động lực lượng, phương tiện giúp Nhân dân phòng, tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, với tinh thần “Chống dịch như chống giặc”, LLVT tỉnh đã làm tốt công tác tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng các khu cách ly tập trung; huy động hàng nghìn CBCS, dân quân tự vệ trực tiếp tham gia thực hiện nhiệm vụ tại các khu cách ly, điều động CBCS tăng cường các chốt kiểm soát, phòng dịch và lực lượng quân y tăng cường vào miền Nam chống dịch. Nhận thức sâu sắc phòng, chống dịch là nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”, mỗi CBCS LLVT tỉnh luôn nêu cao phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, không quản ngày đêm khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, bằng trách nhiệm và tình cảm của mình, luôn xung kích, đi đầu trong nhiệm vụ phòng, chống dịch; đón tiếp và phục vụ tận tình, chu đáo đối với những công dân trở về từ vùng dịch. Hình ảnh bộ đội nhường giường ngủ, chăm sóc người cách ly từng bữa ăn, giấc ngủ để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng Nhân dân.
Tự hào về truyền thống vẻ vang 70 năm của LLVT tỉnh, mỗi cán bộ chiến sỹ LLVT tỉnh thấy rõ trách nhiệm lớn lao và nguyện tiếp tục phấn đấu vượt qua khó khăn, thử thách, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, cùng với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh nhà tiếp tục phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần tự lực, tự cường, tinh thần đại đoàn kết toàn dân, quyết tâm vươn lên hoàn thành tốt các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh theo chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp đã đề ra, xứng đáng là lực lượng trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh./.