Hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về nội dung sinh hoạt chi bộ

Thực hiện Kết luận số 18-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương “về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” trong tình hình mới, ngày 08-10-2018 Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Hướng dẫn số 03-HD/TU để hướng dẫn nội dung sinh hoạt chi bộ trong toàn tỉnh nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, bí thư chi bộ và đảng viên về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ. Phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong sinh hoạt chi bộ, qua đó đánh giá đúng chất lượng sinh hoạt ở các loại hình chi bộ. Đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII trở thành nội dung thường xuyên trong sinh hoạt chi bộ; góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. 

Hướng dẫn yêu cầu chi ủy (bí thư, phó bí thư ở những nơi không có chi ủy, sau đây gọi chung là chi ủy) phải chuẩn bị tốt và thường xuyên đổi mới nội dung sinh hoạt chi bộ, bảo đảm đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với tình hình, đặc điểm của chi bộ; nắm chắc tình hình tư tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống của đảng viên; nâng cao hiệu quả lãnh đạo thực hiện nghị quyết của chi bộ và của cấp ủy cấp trên; bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu để chi bộ thực sự là nơi sinh hoạt tư tưởng; là nơi lãnh đạo, giáo dục, quản lý, giám sát và rèn luyện đội ngũ đảng viên. Mỗi đảng viên, nhất là đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và bí thư chi bộ phải nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu trong sinh hoạt chi bộ, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất, tình thương yêu đồng chí, tích cực học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tham gia đóng góp ý kiến trong các buổi sinh hoạt chi bộ, thực hiện tốt nhiệm vụ của người đảng viên do Điều lệ Đảng quy định và các nhiệm vụ được chi bộ phân công.

Hướng dẫn chỉ rõ, đối với sinh hoạt thường kỳ hằng tháng, căn cứ chức năng, nhiệm vụ, tình hình, đặc điểm của chi bộ và định hướng nội dung sinh hoạt của cấp ủy cấp trên, bí thư hoặc phó bí thư chi bộ chuẩn bị nội dung sinh hoạt, dự thảo nghị quyết (nếu có) hoặc dự kiến nội dung kết luận của buổi sinh hoạt, dự kiến chương trình, thời gian, địa điểm sinh hoạt chi ủy, chi bộ để họp chi ủy thống nhất. 

Họp chi ủy để thảo luận, thống nhất nội dung sinh hoạt, đánh giá kết quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ trong tháng, dự kiến nhiệm vụ của tháng tiếp theo; xác định những nội dung trọng tâm cần trao đổi, thảo luận, biểu quyết tại chi bộ; cho ý kiến về dự thảo nghị quyết (nếu có); phân công chuẩn bị các nội dung, điều kiện sinh hoạt chi bộ, thống nhất chương trình, thời gian, địa điểm sinh hoạt để thông báo cho đảng viên. 

Bí thư hoặc phó bí thư chi bộ trực tiếp thông báo (ít nhất trước 01 ngày) thời gian, địa điểm, nội dung sinh hoạt chi bộ đến đảng viên và cấp ủy viên cấp trên được phân công phụ trách, theo dõi chi bộ. Nếu chi bộ có điều kiện thì gửi trước tài liệu sinh hoạt cho đảng viên và cấp ủy viên cấp trên được phân công phụ trách chi bộ để nghiên cứu, chuẩn bị nội dung tham gia phát biểu ý kiến.

Về nội dung và các bước tiến hành, "mở đầu" đồng chí bí thư chi bộ tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu (nếu có); cử thư ký ghi biên bản sinh hoạt chi bộ (chú ý chọn đồng chí có năng lực và kinh nghiệm tổng hợp để ghi chép đầy đủ, trung thực, chính xác diễn biến của buổi sinh hoạt và các ý kiến phát biểu của đảng viên, kết luận của đồng chí chủ trì hoặc nghị quyết của chi bộ); thông báo tình hình đảng viên: Số đảng viên có mặt, vắng mặt (có lý do, không có lý do); thông qua nội dung, chương trình sinh hoạt chi bộ và những vấn đề trọng tâm cần tập trung thảo luận đã được chi ủy chuẩn bị (chi bộ biểu quyết).

Đồng chí bí thư hoặc phó bí thư chi bộ triển khai các nội dung sinh hoạt đã được chi ủy chuẩn bị theo thứ tự: (1) Công tác chính trị, tư tưởng: Thông tin thời sự nổi bật trong nước, quốc tế, các vấn đề nổi bật của địa phương, cơ quan, đơn vị sát với tình hình và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của chi bộ để phổ biến, trao đổi; phổ biến, quán triệt kịp thời các văn bản của Đảng, Nhà nước, của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp cần triển khai thực hiện; đánh giá tình hình tư tưởng của đảng viên, quần chúng thuộc phạm vi lãnh đạo của chi bộ; những vấn đề chi bộ cần quan tâm; kịp thời định hướng nhận thức, tư tưởng cho đảng viên. 

(2) Thực hiện nhiệm vụ chính trị: Đánh giá kết quả công tác lãnh đạo, thực hiện nhiệm vụ chính trị trong tháng của chi bộ và việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên; chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân, xác định rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân để đề ra biện pháp khắc phục. Đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đánh giá việc thực hiện nội dung đã cam kết tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, không có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII; việc thực hiện những điều đảng viên không được làm; thực hiện trách nhiệm nêu gương của đảng viên theo quy định; về chống chạy chức, chạy quyền và chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, xa rời quần chúng. Kết quả lãnh đạo chính quyền, các đoàn thể - chính trị xã hội (nếu có) hoặc công việc của thôn bản, khu dân cư (đối với chi bộ khu dân cư): Chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân để đề ra biện pháp khắc phục. Xác định nhiệm vụ cụ thể của chi bộ trong tháng tiếp theo và biện pháp tổ chức thực hiện. (3) Bàn, thống nhất một số nội dung khác theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Sau khi các nội dung sinh hoạt đã được triển khai, chi bộ tiến hành thảo luận, đồng chí bí thư chi bộ cung cấp những thông tin và định hướng để làm rõ những vấn đề đảng viên quan tâm, tạo bầu không khí dân chủ, cởi mở, khuyến khích đảng viên tham gia đóng góp ý kiến để buổi sinh hoạt đạt chất lượng, hiệu quả. Đảng viên phát biểu ý kiến, tập trung trao đổi, thảo luận những nội dung trọng tâm liên quan trực tiếp đến hoạt động của chi bộ; tự phê bình kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao; góp ý, phê bình đối với đảng viên trong chi bộ (đối với chi bộ có đông đảng viên, tùy từng nội dung và tình hình thực tiễn có thể đại diện các tổ đảng và một số đảng viên phát biểu ý kiến).

Kết thúc buổi sinh hoạt, đồng chí bí thư chi bộ thực hiện các nội dung chủ yếu sau: Tổng hợp các ý kiến phát biểu tại buổi sinh hoạt; những ý kiến tiếp thu để bổ sung, hoàn thiện nội dung sinh hoạt chi bộ; kết luận rõ từng nội dung; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đảng viên và yêu cầu rõ thời gian phải hoàn thành. Định hướng tư tưởng đối với đảng viên; giải quyết hoặc phản ánh với cấp có thẩm quyền về tâm tư, nguyện vọng, những đề xuất, kiến nghị của đảng viên.

Chi bộ biểu quyết thông qua nghị quyết hoặc kết luận của chi bộ. Thư ký ghi rõ số đảng viên đồng ý, không đồng ý và những đảng viên có ý kiến khác. Chi bộ tự chấm điểm đánh giá chất lượng buổi sinh hoạt chi bộ theo Quy định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Thư ký trình bày biên bản sinh hoạt chi bộ. Bí thư chi bộ và thư ký ký vào sổ biên bản sinh hoạt chi bộ và được lưu giữ, bảo quản lâu dài để làm tài liệu tổ chức thực hiện. 

Đối với sinh hoạt chuyên đề, Hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ rõ: (1) Hằng năm, chi bộ xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên đề (mỗi quý ít nhất một lần) để tổ chức thực hiện và báo cáo cấp ủy cấp trên trực tiếp theo dõi, chỉ đạo. (2) Chi bộ phân công đảng viên có khả năng biên tập, am hiểu nội dung liên quan đến chuyên đề để chuẩn bị bằng văn bản. Đối với chi bộ do điều kiện khó khăn không thể chuẩn bị sinh hoạt bằng văn bản, cấp ủy cấp trên trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn cách thức sinh hoạt nhưng phải bảo đảm chất lượng. (3) Bí thư chi bộ trao đổi về mục đích, yêu cầu, nội dung, phương pháp xây dựng chuyên đề với đảng viên được phân công. Dự thảo chuyên đề phải được chi ủy hoặc bí thư chi bộ thông qua và được gửi trước cho đảng viên và cấp ủy viên cấp trên trực tiếp được phân công phụ trách ít nhất 01 ngày trước khi tổ chức sinh hoạt.

Về các bước tiến hành, phần mở đầu tổ chức như sinh hoạt thường kỳ. Tiến hành sinh hoạt, đồng chí bí thư chi bộ nêu mục đích, yêu cầu buổi sinh hoạt chuyên đề. Đảng viên được phân công chuẩn bị, trình bày dự thảo chuyên đề. Bí thư chi bộ chủ trì định hướng, gợi ý để các đảng viên phát biểu. Các đảng viên phát biểu, nêu nhận thức của cá nhân đối với chuyên đề và tác dụng của chuyên đề đối với bản thân; liên hệ với chi bộ, cơ quan, đơn vị, địa phương; trao đổi, đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo chuyên đề. Đảng viên được phân công chuẩn bị chuyên đề tiếp thu các ý kiến tham gia để hoàn thiện. Chuyên đề sau khi hoàn thiện phải gửi đảng viên trong chi bộ (nếu chi bộ đông đảng viên thì gửi đến tổ đảng) để nghiên cứu, học tập và báo cáo cấp ủy cấp trên trực tiếp.

Kết thúc buổi sinh hoạt, đồng chí bí thư chi bộ đánh giá việc chuẩn bị, chất lượng của chuyên đề; nêu bật ý nghĩa, tác dụng của chuyên đề đối với chi bộ và đảng viên. Kết luận những nội dung cần tiếp thu để bổ sung, hoàn thiện dự thảo chuyên đề và thống nhất đảng viên trong chi bộ thực hiện. Bí thư chi bộ và thư ký ký vào sổ biên bản sinh hoạt (biên bản sinh hoạt chuyên đề được ghi trong sổ sinh hoạt chi bộ).

Hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng gợi ý các nội dung sinh hoạt chuyên đề. Căn cứ vào chỉ thị, nghị quyết và định hướng của cấp ủy cấp trên, tình hình đặc điểm và yêu cầu nhiệm vụ của chi bộ, mỗi quý ít nhất một lần chi bộ tổ chức sinh hoạt chuyên đề theo các nhóm vấn đề sau: (1) Về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo hướng dẫn của Trung ương và cấp ủy, tổ chức đảng cấp trên. (2) Về các giải pháp nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên. (3) Về các giải pháp phòng, chống, khắc phục, sửa chữa các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong chi bộ. (4) Về công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa và các tệ nạn xã hội ở địa phương, cơ quan, đơn vị. (5) Về các giải pháp xây dựng nông thôn mới; xây dựng đô thị văn minh, xây dựng thôn, bản, khu dân cư, tổ dân phố văn hoá; giúp đỡ đảng viên nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; đảng viên phụ trách hộ gia đình nơi cư trú... (6) Về triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan trực tiếp đến sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ. (7) Về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chuyên môn của cơ quan, đơn vị, chi bộ; biện pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu, tham mưu và quy trình xây dựng một đề án, đề tài, chương trình, kế hoạch có chất lượng... (8) Về giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống của địa phương, cơ quan, đơn vị cho cán bộ, đảng viên. (9) Về giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh trên địa bàn dân cư, trong cơ quan, đơn vị. (10) Về công tác bồi dưỡng tạo nguồn phát triển đảng viên. (11) Về phương pháp tự nghiên cứu, học tập để không ngừng nâng cao trình độ kiến thức cho cán bộ, đảng viên... (12) Những nội dung khác theo đặc điểm của từng loại hình chi bộ và định hướng của cấp ủy cấp trên.

Hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng lưu ý trong sinh hoạt chi bộ không tổ chức sinh hoạt chuyên môn lồng ghép với sinh hoạt chi bộ. Việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề không thay thế sinh hoạt chi bộ thường kỳ; nếu chi bộ khó khăn về thời gian, địa điểm thì có thể kết hợp sinh hoạt chuyên đề với sinh hoạt chi bộ thường kỳ trong cùng một buổi, nhưng phải thực hiện lần lượt, sinh hoạt thường kỳ xong mới tổ chức sinh hoạt chuyên đề hoặc ngược lại. Việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên thực hiện các nhiệm vụ mà chi bộ đã đề ra tại mỗi buổi sinh hoạt chi bộ phải phù hợp với nhiệm vụ được giao của đảng viên; phù hợp với năng lực, sở trường, sức khỏe, điều kiện công tác của đảng viên (đối với các chi bộ thôn, bản, tổ dân phố) và điều kiện thực tiễn của chi bộ. 

Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư khóa X “về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” trong tình hình mới; Kế hoạch số 135-KH/TU, ngày 06/3/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư và Hướng dẫn này để kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, khuyết điểm; xử lý nghiêm chi bộ, đảng viên vi phạm nguyên tắc và chế độ sinh hoạt. Thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ chi ủy viên, bí thư chi bộ. 

Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, tọa đàm về kỹ năng chuẩn bị, điều hành sinh hoạt chi bộ cho chi ủy, bí thư chi bộ; tổ chức tốt các mô hình sinh hoạt chi bộ mẫu theo từng loại hình; kịp thời nhân rộng những chi bộ tiêu biểu có nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo, đạt kết quả tốt trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích. 

Lấy kết quả nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là một tiêu chí quan trọng để đánh giá xếp loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên và cấp ủy viên cấp trên trực tiếp được giao dự theo dõi sinh hoạt chi bộ; hằng năm, phải sơ kết, tổng kết việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ gắn với sơ kết, tổng kết công tác xây dựng Đảng để rút kinh nghiệm và báo cáo cấp trên theo phân cấp./.