Làm tốt khâu đánh giá cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ liêm chính, chuyên nghiệp

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn căn dặn “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”; “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nhiều lần khẳng định: Công tác cán bộ cực kỳ quan trọng, qua thực tiễn càng ngày càng thấy quan trọng, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là gốc của mọi công việc, then chốt của then chốt. 

Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ “Đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ... Tiếp tục ban hành và thực hiện các quy định, quy chế, cơ chế trong công tác cán bộ... trong đó có quy chế về việc đánh giá đúng đắn, khách quan đối với cán bộ, để có cơ sở sử dụng, bố trí cán bộ, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng chạy chức...". Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII cũng chỉ rõ "Hằng năm hoặc khi chuẩn bị đề bạt, luân chuyển, điều động công tác đối với cán bộ, tiêu chí quan trọng để đánh giá cán bộ, đảng viên là: kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao; kết quả thực hiện cam kết rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống; tự phê bình và phê bình; sự nêu gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý; hiệu quả đấu tranh, khắc phục suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Nghị quyết Đại hội XIII Đảng bộ tỉnh đề ra nhiệm vụ "Sắp xếp tổ chức, bộ máy đảm bảo hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức thực sự tiên phong, gương mẫu, gần dân, sát dân, có trách nhiệm cao trong công việc, có phẩm chất đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức".

Công tác cán bộ gồm nhiều khâu, đó là công tác quy hoạch, bồi dưỡng đào tạo, tạo nguồn; luân chuyển cán bộ; đánh giá cán bộ; bố trí, sử dụng, giới thiệu ứng cử, quy trình thủ tục; trách nhiệm, thẩm quyền của người đứng đầu trong công tác cán bộ. Các khâu của công tác cán bộ là một thể thống nhất có quan hệ mật thiết, chặt chẽ, biện chứng với nhau, tác động lẫn nhau, kết quả của khâu này là cơ sở, điều kiện cho các khâu khác.

Trong các khâu của công tác cán bộ, thì đánh giá cán bộ là khâu tiền đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi muốn thực hiện khâu nào của công tác cán bộ cũng đều phải bắt đầu từ đánh giá cán bộ. Thực tế cho thấy, chỉ có đánh giá đúng phẩm chất, năng lực của cán bộ, mới làm cơ sở cho việc tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật... cán bộ được khách quan, chính xác; ngược lại, nếu đánh giá không đúng phẩm chất, năng lực cán bộ, sẽ dẫn đến bố trí, sử dụng không đúng và dẫn đến hậu quả khôn lường, nhất là bố trí sai đối với cán bộ chủ chốt, người đứng đầu.

Xác định được tầm quan trọng đó, những năm qua, Tỉnh ủy Lai Châu luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời ban hành, bổ sung hướng dẫn về kiểm điểm tập thể, cá nhân và đánh giá, phân loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên hằng năm; chỉ đạo chính quyền và cơ quan tham mưu ban hành các hướng dẫn về đánh giá, phân loại cán bộ, công chức, viên chức. Trên cơ sở đó, công tác đánh giá cán bộ đã có nhiều đổi mới, cơ bản đảm bảo chặt chẽ, dân chủ, đúng nguyên tắc, quy trình, quy định, có nền nếp ở các cấp, các ngành. Quá trình đánh giá đã chú trọng tự phê bình và phê bình; bám sát tiêu chuẩn chức danh, chức trách, nhiệm vụ được giao, gợi ý kiểm điểm những nơi có biểu hiện mất đoàn kết, trì trệ và phân công cấp ủy viên cấp trên dự kiểm điểm cấp ủy viên, cán bộ cấp dưới. Coi trọng và phát huy trách nhiệm của người đứng đầu, người trực tiếp quản lý, sử dụng cán bộ. Nội dung đánh giá cơ bản toàn diện, rõ ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm trên các mặt: Thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống; khắc phục, sửa chữa khuyết điểm sau kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII; mức độ hoàn thành nhiệm vụ; chiều hướng và triển vọng phát triển.

 
Đối với cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý, trên cơ sở kiểm điểm tự phê bình của cá nhân và nhận xét của cơ quan, đơn vị, ý kiến của các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND được phân công phụ trách huyện, thành phố, khối; cơ quan chuyên môn tổng hợp, báo cáo tập thể Ban Thường vụ cho ý kiến thống nhất kết luận về ưu, khuyết điểm, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ và đánh giá chiều hướng phát triển hoặc tiếp tục đảm nhận chức vụ hiện giữ, hoặc cần đào tạo, bồi dưỡng hoặc không đủ điều kiện tiếp tục giữ chức vụ hiện giữ, hoặc phân công lại công tác. Việc bỏ phiếu biểu quyết, phân loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ được tiến hành nghiêm túc, công bố kết quả công khai ngay tại hội nghị. Kết quả đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp cơ bản đã phản ánh khách quan về phẩm chất, năng lực, chất lượng đội ngũ cán bộ. Qua đánh giá hằng năm có từ 95-97% hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong đó 60% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 3-5% hoàn thành nhiệm vụ.

Cán bộ, công chức, viên chức trước khi quy hoạch được đánh giá trên cơ sở nhận xét, đánh giá cán bộ 3 năm trước thời điểm thực hiện quy hoạch, tập thể lãnh đạo và chi ủy nơi cán bộ, công chức, viên chức công tác nhận xét, đánh giá; cấp có thẩm quyền nhận xét, đánh giá, quyết định. Cán bộ được đề nghị bổ nhiệm thực hiện việc lấy ý kiến nhận xét của cấp ủy cơ quan nơi công tác và nơi cư trú, tập thể lãnh đạo thảo luận, nhận xét, đánh giá. Đối với cán bộ được điều động, luân chuyển thực hiện việc lấy ý kiến nhận xét của nơi cư trú, của tập thể lãnh đạo nơi cán bộ đang công tác và cấp ủy nơi đảng viên đang sinh hoạt. Trước khi bổ nhiệm lại, trước khi kết thúc nhiệm kỳ, giới thiệu ứng cử nhiệm kỳ mới, trên cơ sở tự nhận xét, đánh giá của cán bộ; nhận xét, đánh giá của tập thể lãnh đạo, cấp ủy, tổ chức đảng nơi cán bộ công tác, cấp có thẩm quyền xem xét quyết định.

Trên cơ sở Quy định số 262-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy đã ban hành Hướng dẫn số 05-HD/TU về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với thành viên lãnh đạo cấp ủy và cán bộ lãnh đạo trong các cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; việc lấy phiếu tín nhiệm đảm bảo chặt chẽ, nghiêm túc, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Quá trình lấy phiếu tín nhiệm có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của cấp ủy, sự phối hợp của chính quyền, Ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội. Các cấp ủy, tổ chức đảng và các cơ quan, đơn vị tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đảm bảo quy trình, thủ tục, thận trọng, nghiêm túc, dân chủ, công khai, minh bạch, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. 100% cán bộ cấp tỉnh được lấy phiếu tín nhiệm có số phiếu "tín nhiệm cao" và "tín nhiệm" trên 80% trở lên; 99,4% cán bộ cấp huyện lấy phiếu tín nhiệm có số phiếu "tín nhiệm cao" và "tín nhiệm" trên 50%, 0,6% cán bộ có số phiếu "tín nhiệm thấp" trên 50%; 97,9% cán bộ cấp xã được lấy phiếu tín nhiệm có số phiếu "tín nhiệm cao" và "tín nhiệm" từ 50% trở lên, 2,1% cán bộ có số phiếu "tín nhiệm thấp" trên 50%. 

Bên cạnh những kết quả tích cực như trên, vẫn còn một số tổ chức đảng đánh giá cán bộ chưa đúng thực chất, còn hình thức, nể nang, né tránh, ngại va chạm, tinh thần tự phê bình và phê bình chưa cao. Một số cơ quan, đơn vị trong kiểm điểm tự phê bình và phê bình đối với tập thể và cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý còn biểu hiện hình thức, chưa thẳng thắn chỉ rõ trách nhiệm người lãnh đạo, quản lý để xảy ra thiếu sót, hạn chế trong lĩnh vực được phân công phụ trách. Việc nhận xét, đánh giá cán bộ có trường hợp chưa sâu sát, chưa phản ánh đúng thực tế, khuyết điểm của tập thể chưa gắn với trách nhiệm cá nhân.

Để đổi mới công tác đánh giá cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ của tỉnh liêm chính, chuyên nghiệp, cần tiếp tục cụ thể hóa các quan điểm, nguyên tắc về công tác cán bộ. Bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện và ban hành các quy định, quy chế về công tác cán bộ cho phù hợp, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, chặt chẽ giữa các khâu của công tác cán bộ. Đổi mới phương thức tuyển chọn, bổ nhiệm cán bộ, nhất là người đứng đầu bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch. Kiên quyết thay thế những cán bộ yếu kém về phẩm chất, năng lực, tín nhiệm thấp, không hoàn thành nhiệm vụ, không phải chờ đến hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác.

 
Đánh giá cán bộ theo quy định về tiêu chuẩn chức danh và tiêu chí đánh giá cụ thể đối với từng chức danh, đối tượng cán bộ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan, toàn diện, công tâm; lấy chất lượng, hiệu quả hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao làm thước đo chủ yếu để đánh giá phẩm chất, năng lực của cán bộ. Đặc biệt, coi trọng và phát huy vai trò, trách nhiệm, thẩm quyền của người đứng đầu; người trực tiếp quản lý, sử dụng cán bộ đó trong đánh giá cán bộ. Kết hợp chặt chẽ việc nhận xét, đánh giá cán bộ với thực hiện các khâu khác của công tác cán bộ, như nâng cao chất lượng công tác quy hoạch cán bộ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cả trước mắt và lâu dài; tăng cường việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý trong quy hoạch để rèn luyện cán bộ trong thực tiễn. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chủ trương bố trí một số chức danh cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện, cấp xã không phải là người địa phương, để khắc phục tình trạng cục bộ, khép kín trong công tác cán bộ. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phải căn cứ vào quy hoạch và tiêu chuẩn chức danh của cán bộ đó. Đẩy mạnh việc học tập lý luận chính trị và bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp theo chức danh.

Xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức, có quyền; quyền hạn đến đâu trách nhiệm đến đó và xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong từng công đoạn giải quyết công việc. Đẩy nhanh cơ cấu lại và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; tiếp tục cải cách chế độ công vụ, công chức. Xây dựng cơ quan tổ chức và những người làm công tác tổ chức cán bộ công tâm, khách quan, trung thực, luôn xuất phát vì lợi ích chung; đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức cán bộ thật sự trong sạch, vững mạnh./.