Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội

Quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh và Nhân dân tích cực tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền theo Quyết định số 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị. Tăng cường phối hợp tổ chức các hoạt động, vận động Nhân dân phát huy vai trò góp ý xây dựng các chủ trương, Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Nhiệm kỳ 2020 - 2025, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh đã triển khai thực hiện chương trình phối hợp công tác giữa Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội với Đoàn Đại biểu Quốc tỉnh, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, các ngành trong tỉnh. Thực hiện tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, tập hợp ý kiến, kiến nghị của Nhân dân để phản ánh đến cấp ủy, chính quyền các cấp; tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của các tầng lớp Nhân dân tham gia góp ý vào các dự thảo văn kiện Đại hội Đảng các cấp, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng với 1.080 Hội nghị góp ý; phối hợp tổ chức 46 hội nghị đối thoại của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân với tổng số 2.750  lượt người tham dự, có 85 ý kiến tham gia và 55 ý kiến được giải trình, giải quyết, các ý kiến còn lại đều được gửi đến các cấp, các ngành liên quan để tiếp thu và giải trình thỏa đáng; theo dõi, giám sát, đôn đốc các cấp, các ngành xử lý, giải quyết các ý kiến, kiến nghị, đáp ứng yêu cầu cấp thiết, chính đáng của Nhân dân.

Thực hiện tốt công tác tham gia xây dựng pháp luật, nhất là những văn bản quy phạm pháp luật về tổ chức bộ máy Nhà nước, về quyền con người, quyền công dân, những chủ trương, chính sách tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tổ chức góp ý vào các dự án Luật như: Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở…. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được thực hiện đi vào nề nếp, góp phần tạo sự chuyển biến về nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong Nhân dân; hưởng ứng ngày Pháp luật hằng năm, năm 2024, 2025 Mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên tổ chức được 256 cuộc tuyên truyền pháp luật với 13.250 lượt cán bộ, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân tại địa bàn khu dân cư tham gia.

Thực hiện tốt công tác giám sát theo Quyết định 217-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã lựa chọn những nội dung có trọng tâm, trọng điểm, những vấn đề mà Nhân dân quan tâm, kiến nghị, liên quan trực tiếp đến đời sống người dân để giám sát, như: Giám sát Chương trình mục tiêu Quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giám sát việc sắp xếp, tổ chức, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp được Nhân dân đánh giá cao. Tổ chức 121 đoàn giám sát, phối hợp tham gia 14 đoàn giám sát; bên cạnh đó, Mặt trận Tổ quốc các cấp thường xuyên phối hợp giám sát Quy định số 124-QĐ/TW ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư, trong nhiệm kỳ Mặt trận Tổ quốc các cấp đã tổ chức giám sát 379 cán bộ, đảng viên là lãnh đạo, quản lý trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống... Tổ chức phản biện xã hội vào các dự thảo Nghị quyết của HĐND cùng cấp; chủ trì tổ chức 36 hội nghị phản biện xã hội được triển khai ở các cấp; thông qua phản biện, ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của Nhân dân được phát huy, đảm bảo chủ trương, chính sách ban hành hợp lý, khả thi, đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Phát huy tốt vai trò trong công tác tổng hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân; phối hợp tổ chức 369 cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp với 28.121 lượt cử tri tham dự, tổng hợp 2.769 ý kiến, kiến nghị chuyển các cấp, các ngành giải quyết; các hội nghị tiếp xúc cử tri đã có nhiều đổi mới về hình thức, phương pháp, nội dung, chú trọng tính phản biện, đa chiều chất lượng, hiệu quả được nâng lên. Các kiến nghị được cơ quan, đơn vị tiếp thu, giải quyết kịp thời, tạo niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Phối hợp tổ chức 10.459 hội nghị tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho 850.613 lượt người; công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, công tác hoà giải ở cơ sở, giải quyết mâu thuẫn trong nội bộ Nhân dân được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, các tổ hòa giải cơ sở đã phối hợp tham gia hòa giải thành công 1.644 vụ việc trong tổng số 1.970 vụ (đạt tỷ lệ 83%); thực hiện tiếp 18 lượt công dân, tiếp nhận 18 đơn, chuyển 18 đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Quyền làm chủ của Nhân dân được phát huy thông qua việc thực hiện tốt Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng Ban Thanh tra Nhân dân và ban giám sát đầu tư của cộng đồng, Tổ hòa giải cơ sở, đã tổ chức giám sát 127 vụ việc; kiến nghị với chính quyền các cấp, các cơ quan có thẩm quyền: 30 vụ việc; được các cấp chính quyền và cơ quan chức năng xem xét, giải quyết 30 vụ việc (đạt 100%), góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân, tạo chuyển biến tích cực xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Thời gian tới, để tiếp tục phát huy hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội yêu cầu đặt ra cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên các cấp trong tỉnh cần tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng hoạt động. Xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát và phản biện xã hội hằng năm có trọng tâm, trọng điểm theo quan điểm “một việc, một đầu mối, một thời hạn, một kết quả”. Tổ chức để Nhân dân giám sát hoạt động của cán bộ, đảng viên nơi cư trú và nơi làm việc; giám sát việc giữ mối liên hệ hai chiều với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú; việc thực hiện lời hứa của đại biểu dân cử trước cử tri và Nhân dân.

Phát huy vai trò của Hội đồng tư vấn, Ban Tư vấn và Tổ tư vấn, huy động ý kiến từ các chuyên gia, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo và Nhân dân để tham gia giám sát, tư vấn, phản biện xã hội. Phối hợp tham gia chuẩn bị tốt công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 đảm bảo dân chủ, đúng luật, an toàn, tiết kiệm; chú trọng nâng cao chất lượng báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân để kịp thời phản ánh đến cấp ủy, chính quyền các cấp, thông báo tại kỳ họp Hội đồng nhân dân các cấp. Theo dõi và giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị và thông báo đến cử tri và Nhân dân. Làm tốt vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân trong bầu cử.

Thường xuyên tổ chức giám sát việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Phát huy vai trò của Ban Thanh tra Nhân dân và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng trong giám sát việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, an sinh xã hội và các dự án liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tọc, tạo niềm tin sự đồng thuận cao trong toàn xã hội, góp phần xây dựng tỉnh Lai Châu phát triển xanh, nhanh và bền vững.