Mục tiêu 2045 - Không phải lời hứa, mà là lời thề của dân tộc

Trước hết, đặt mục tiêu dài hạn là chuẩn mực quản trị của mọi quốc gia nghiêm túc. Nhật Bản đang cầm cờ với tầm nhìn 2040, Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố mục tiêu GDP danh nghĩa 1.000 nghìn tỷ yên và tăng thu nhập bình quân hơn 50 phần trăm. Trung Quốc nói về mốc 2049. Ở Mỹ, những tầm nhìn “kỷ nguyên hoàng kim” được lặp lại trong diễn ngôn chính trị. Chẳng có gì lạ khi Việt Nam nêu mục tiêu 2045 và kiên định đeo đuổi bằng chương trình hành động cụ thể. Vấn đề là có thực lực để đi đến đích hay không, và câu trả lời nằm ở các chỉ số biết nói.

Bây giờ đến điều họ xuyên tạc nhiều nhất, rằng “nhà đầu tư bỏ chạy”. Sự thật là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký vào Việt Nam trong tám tháng năm 2025 đạt 26,14 tỷ USD, tăng 27,3 phần trăm so với cùng kỳ, còn vốn giải ngân đạt 15,4 tỷ USD, mức cao nhất trong năm năm. Không ai “bỏ chạy” bằng cách mở rộng quy mô, tăng góp vốn và rót thêm hàng tỷ USD cả. Dĩ nhiên, bối cảnh toàn cầu nhiều biến số, thuế đối ứng mới của một số thị trường lớn cũng tạo sức ép, nhưng ngay cả trong kịch bản thách thức, các tổ chức quốc tế vẫn đánh giá Việt Nam duy trì sức hút sản xuất và triển vọng tăng trưởng trung bình khoảng trung cao trong trung hạn. Nói gọn là có gió ngược, nhưng tàu vẫn đi.

Lại có người phán “doanh nghiệp tư nhân chết dần”. Khảo sát của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu cho thấy niềm tin dài hạn với Việt Nam vẫn vững, chỉ số BCI quý II năm 2025 duy trì trên 61 điểm, thông điệp chủ đạo là Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư hàng đầu khi cải cách thể chế đi cùng tính dự báo chính sách. Cộng đồng doanh nghiệp Mỹ nêu quan ngại chính sách thương mại mới, nhưng bức tranh tổng thể vẫn là thận trọng lạc quan và “điều chỉnh để thích ứng”, chứ không phải tháo chạy hàng loạt. Thị trường năng động, cải cách đang tiến, và các chuỗi sản xuất vẫn dịch chuyển về Việt Nam để đa dạng hóa.

Có người bồi thêm “tài nguyên cạn kiệt, rừng mất, biển ô nhiễm” để vẽ ra một tương lai u ám. Số liệu chính thức cho thấy độ che phủ rừng duy trì 42,02 phần trăm trong năm 2023, xu hướng tăng ổn định nhiều năm qua. Trong thủy sản, Chính phủ dồn lực tháo thẻ vàng IUU của EU với mục tiêu thời hạn rõ ràng, siết thực thi để phát triển bền vững. Không ai nói đã hết vấn đề môi trường, nhưng phủ nhận những bước tiến bền vững là không công bằng với nỗ lực của các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp xanh hóa sản xuất.

Một mũi tấn công khác nhằm vào đời sống nhân dân. Nào là “dân chạy ăn từng bữa”, nào là “tuổi trẻ chỉ còn con đường tha hương”. Thực tế, tỷ lệ nghèo theo chuẩn 3,65 USD PPP mỗi ngày đã xuống dưới 4 phần trăm, Việt Nam duy trì nhóm “phát triển người cao” theo báo cáo HDI năm 2023. Hệ sinh thái việc làm đang mở ra nhiều ngành nghề mới từ công nghệ thông tin, bán dẫn đến năng lượng tái tạo, du lịch chất lượng cao. Câu chuyện hôm nay không còn là “đi hay ở”, mà là học gì, làm gì để bắt kịp đổi mới, và Nhà nước đang đầu tư mạnh cho năng lực đó.

Chính sách an sinh xã hội là điểm mà luận điệu bịa đặt dễ… đuối lý nhất. Từ năm học 2025-2026, học sinh các bậc công lập từ mầm non đến hết trung học phổ thông được miễn học phí theo nghị quyết đã được Quốc hội thông qua. Cùng với đó là chính sách hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở xã biên giới, xây dựng 100 trường liên cấp nội trú ở các xã biên giới để “không em nhỏ nào bị bỏ lại phía sau”. Đấy là câu trả lời thực dụng, thuyết phục nhất cho nỗi lo “rào cản cơ hội”. Miễn học phí không phải tấm vé duy nhất, nhưng nó mở cánh cửa bình đẳng tiếp cận, còn những cánh cửa tiếp theo là chất lượng, là kỹ năng số, là ngoại ngữ, là kỷ luật lao động.

Một thành tựu xã hội khác mà các “nhà tiên tri bi quan” cố tình lờ đi là chiến dịch xóa nhà tạm, nhà dột nát đã cơ bản hoàn thành sớm hơn kế hoạch 5 năm 4 tháng. Hơn ba trăm nghìn ngôi nhà kiên cố mọc lên không phải bằng tranh luận trên mạng, mà bằng mồ hôi của cộng đồng, ngân sách và nguồn lực xã hội hóa. Đấy là hạ tầng của lòng tin. Khi người dân có mái ấm vững chãi, trẻ em có lớp học không học phí, biên cương có trường mới và bữa trưa đủ dinh dưỡng, thì luận điệu “niềm tin rệu rã” chỉ còn là khẩu hiệu rệu rã.

Kinh tế vĩ mô vẫn chịu sóng gió toàn cầu, nhưng triển vọng không phải là phép màu. Nó đến từ điều hành chính sách linh hoạt, từ đầu tư công giải ngân nhanh vào hạ tầng chiến lược, từ chuyển đổi số lan tỏa đến tận cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và doanh nghiệp. Tỷ lệ thủ tục hành chính thực hiện trực tuyến hoàn toàn đã tiến gần 40 phần trăm vào giữa năm 2025. Cộng đồng quốc tế đánh giá Việt Nam là trụ cột mới của châu Á không vì lời khen xã giao, mà vì cấu trúc sản xuất đang nâng cấp và chuỗi cung ứng toàn cầu tái định hình theo hướng có lợi cho những nền kinh tế ổn định, chi phí cạnh tranh, nhân lực cải thiện nhanh.

Còn chuyện “tham nhũng tràn lan, dân bị bịt miệng” là mô típ gây sốc cũ kỹ. Chống tham nhũng ở Việt Nam là cuộc chiến không có vùng cấm, xử lý cả cán bộ cao cấp lẫn vi phạm ở cơ sở, đổi mới quy trình kiểm soát quyền lực, siết trách nhiệm nêu gương. Báo chí chính thống và mạng xã hội đều sôi động, không thiếu tranh luận gay gắt về chính sách, điều quan trọng là tranh luận trong khuôn khổ pháp luật, tôn trọng sự thật, không kích động thù hằn hay bịa đặt. Tự do không đồng nghĩa với tự do vu khống.

Nói “2045 hùng cường bằng gì” ư. Bằng công trường, nhà máy và dây chuyền vận hành ba ca. Bằng lớp học miễn học phí và khu nội trú biên giới khang trang. Bằng những cánh rừng vẫn xanh trên bản đồ và những chuyến tàu cá tuân thủ pháp luật quốc tế. Bằng những con số FDI tăng, giải ngân kỷ lục và khảo sát doanh nghiệp đặt niềm tin dài hạn. Bằng nỗ lực cải cách từng ngày và quyết tâm chống tiêu cực không khoan nhượng. Và quan trọng nhất, bằng ý chí của một dân tộc đã đi qua chiến tranh, nghèo đói để có hôm nay, hiểu rằng tương lai không tự rơi xuống, mà phải được kiến tạo.

Thế nên, đừng lấy vài status giật gân để phán xét sức mạnh của một quốc gia hơn trăm triệu dân. Từ Quảng trường Ba Đình, Tổng Bí thư đã nói rõ lời thề trước lịch sử và nhân dân. Lời thề ấy được neo bằng dữ liệu, chính sách và hành động. Ai còn nghi ngờ, xin hẹn gặp lại vào từng mùa ngân sách giải ngân, từng đợt nhà máy mở rộng, từng năm học không học phí, từng cánh rừng được giữ gìn. Đường đến 2045 chắc chắn không rải hoa hồng, nhưng bánh lái đã có, động cơ đã nổ, con tàu đã vượt sóng. Phần việc còn lại là đồng lòng chèo lái, thay vì đứng trên bờ… đếm mây.