Lai Châu: Đẩy mạnh phát triển kinh tế biên mậu, nâng cao hiệu quả hoạt động khu kinh tế cửa khẩu và năng lực hội nhập kinh tế quốc tế

Xác định phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả hoạt động khu kinh tế cửa khẩu là định hướng chiến lược trong giai đoạn phát triển mới, những năm qua Đảng bộ tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết, chương trình, kế hoạch thúc đẩy phát triển kinh tế gắn với mở rộng hợp tác quốc tế. Tập trung đầu tư hạ tầng giao thông huyết mạch, hạ tầng cửa khẩu, nâng cấp cặp cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà thành cửa khẩu quốc tế; đồng thời triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh gắn với phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, thất thu thuế. Đưa Trung tâm tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tập trung tại cửa khẩu Ma Lù Thàng đi vào hoạt động, tạo nền tảng để xây dựng mô hình cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh, thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước tại khu vực cửa khẩu.

Để thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao khả năng hội nhập quốc tế, tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, môi trường số nhằm đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, điều hành. Thực hiện thu phí trực tuyến trên ứng dụng di động (App mobile) có xác nhận của công chức hải quan ngay trên nền tảng trực tuyến, đảm bảo tính minh bạch, nhanh chóng, thuận tiện. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Ma Lù Thàng giai đoạn 2021-2025 ước đạt trên 163 triệu USD, kim ngạch nhập khẩu đạt khoảng 100 triệu USD. Tổng thu ngân sách nhà nước khu cửa khẩu dự kiến trên 210 tỷ đồng, bao gồm thuế xuất nhập khẩu, phí và lệ phí do các cơ quan chức năng thu.

Đồng thời với phát triển kinh tế, tỉnh đã tập trung làm tốt công tác quy hoạch Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 và quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 Khu công nghiệp Mường So (xã Phong Thổ). Nhìn chung việc quy hoạch được định hướng đồng bộ, hiện đại, gắn với phát triển kinh tế biên mậu, thương mại, dịch vụ logistics, công nghiệp chế biến kim loại, nông - lâm sản. Quá trình triển khai luôn được quản lý chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, giám sát kịp thời, đến nay Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đã thu hút 49 dự án với tổng vốn đăng ký trên 6.800 tỷ đồng, chủ yếu trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ, logistics, chế biến nông sản, thủy điện, công nghiệp phụ trợ. Các dự án đã tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động, nâng thu nhập bình quân khu vực cửa khẩu lên khoảng 45 triệu đồng/người/năm cao hơn mức chung của huyện Phong Thổ (cũ). Kết quả này khẳng định hiệu quả công tác quy hoạch gắn với thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội vùng biên, đồng thời góp phần bảo đảm quốc phòng - an ninh và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế của tỉnh.

 Bên cạnh đó, tỉnh tập trung chỉ đạo nhiều giải pháp đồng bộ, chú trọng công tác đối ngoại với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); phối hợp chặt chẽ với huyện Kim Bình và Văn phòng quản lý cửa khẩu Kim Thủy Hà trong quản lý cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho thông quan. Ban Quản lý Khu kinh tế đã ký Bản ghi nhớ hợp tác với chính quyền huyện Kim Bình, thống nhất thúc đẩy phát triển kinh tế biên mậu. Hai bên thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp xử lý vướng mắc trong xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả khu kinh tế cửa khẩu. Hiện nay, tỉnh đang chỉ đạo Ban Quản lý Khu kinh tế phối hợp với Sở Ngoại vụ chuẩn bị hợp tác với Ban Quản lý Khu công nghiệp Cá Cựu (Vân Nam, Trung Quốc), nhằm thiết lập cơ chế hợp tác thường xuyên, tập trung phát triển và sử dụng tài nguyên khoáng sản, thúc đẩy đầu tư, dịch vụ doanh nghiệp, mở rộng thị trường, hợp tác công nghiệp xuyên biên giới.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng chi nhận, việc phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu kinh tế cửa khẩu và năng lực hội nhập kinh tế còn có những hạn chế nhất định, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Kim ngạch xuất, nhập khẩu còn thấp so với các cửa khẩu trong khu vực, thu hút đầu tư thiếu các dự án lớn, động lực. Hạ tầng giao thông, logistics chưa đồng bộ, chi phí cao. Các chính sách thu hút, ưu đãi đầu tư chưa đủ hấp dẫn so với các khu kinh tế cửa khẩu khác...

Trong thời gian tới với quyết tâm chính trị cao, cùng sự quan tâm của Trung ương, sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự đồng thuận của doanh nghiệp và Nhân dân, tỉnh Lai Châu sẽ đầu tư xây dựng hạ tầng Khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đáp ứng yêu cầu cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu số, thông minh. Tiếp tục hoàn thiện quy hoạch, phát triển hạ tầng đồng bộ, ưu tiên công trình giao thông kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai, kho ngoại quan, trung tâm logistics, khu công nghiệp Mường So; đẩy mạnh thương mại điện tử xuyên biên giới, đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất nhập khẩu, phát triển hội chợ, triển lãm quốc tế tại Ma Lù Thàng, từng bước hình thành trung tâm giao thương Việt Nam - Trung Quốc và khu vực ASEAN. Đồng thời, tỉnh sớm phối hợp với phía Trung Quốc công bố cặp cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà là cặp cửa khẩu quốc tế; thu hút đầu tư vào khu công nghiệp, nhất là phân khu doanh nghiệp chế xuất, chế biến đất hiếm, nông sản lợi thế; phát triển các loại hình dịch vụ để phát huy tối đa tiềm năng khu kinh tế cửa khẩu.

Phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả hoạt động khu kinh tế cửa khẩu và năng lực hội nhập kinh tế quốc tế không chỉ là nhiệm vụ kinh tế mà còn mang ý nghĩa chính trị, quốc phòng và đối ngoại chiến lược. Với quyết tâm cao của toàn Đảng bộ, sự hỗ trợ của Trung ương và tinh thần đoàn kết của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tin tưởng rằng khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng sẽ trở thành động lực mới của hội nhập quốc tế, góp phần đưa Lai Châu phát triển nhanh, xanh và bền vững.