Lai Châu nhiều biện pháp tăng cường giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng

Theo số liệu thống kê do cơ quan chức năng cung cấp, từ cuối năm 2018 đến ngày 15/12/2023 toàn tỉnh quản lý 3.501 người chấp hành xong án phạt tù; hướng dẫn làm thủ tục đăng ký cư trú cho 1.685 người; hướng dẫn cấp, đổi, cấp lại Căn cước công dân cho 2.094 người; hướng dẫn những người có nhu cầu xin cấp lý lịch tư pháp 17 người; hướng dẫn thủ tục xin xoá án tích 351 người; hỗ trợ thực hiện các thủ tục pháp lý, hành chính khác 766 người… đây là những đối tượng cần được quan tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ để tái hoà nhập cộng đồng.

Nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 33/CT-TTg, ngày 05/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 271/KH-UBND về tăng cường các biện pháp bảo đảm tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù; đồng thời, cụ thể hoá các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, như: Kế hoạch về đạo tạo nghề nghiệp, tạo việc làm cho người chấp hành xong án phạt tù trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025; Quy chế phối hợp trong công tác thi hành án hình sự và tái hoà nhập cộng đồng trên địa bàn tỉnh; kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn trong đó có người chấp hành xong án phạt tù năm 2023… chỉ đạo các sở, ban, ngành tỉnh, UBND các huyện, thành phố tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác tái hoà nhập cộng đồng, như: Luật thi hành án hình sự năm 2019; Luật Đặc xá; Chỉ thị số 33/CT-TTg; Chỉ thị số 09-CT/TW đối với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới …

Trong 5 năm, các cơ quan thông tấn báo chí tỉnh đã đăng tải, phát sóng trên 550 tin, bài, ảnh tuyên truyền giáo dục chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đối với người được đặc xá, tha tù trước thời hạn có điều kiện, người chấp hành xong án phạt tù; 190 tin, bài, ảnh, văn bản về tái hoà nhập cộng đồng; nội dung tuyên truyền được phát trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và truyền đến hệ thống đài phát thanh cấp huyện, cấp xã bằng tiếng phổ thông và 4 tiếng dân tộc (Thái, Mông, Dao, Hà Nhì). Riêng chương trình truyền hình còn được phát trên sóng vệ tinh VINASAT-1.

Các đơn vị chức năng, các tổ chức tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương và các tầng lớp nhân dân… tích cực tham gia công tác tiếp nhận, quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù, đặc xá trở về địa phương cư trú, tái hoà nhập cộng đồng, có các chính sách hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để động viên, giúp họ xoá bỏ mặc cảm, tự ti, sớm ổn định cuộc sống, tái hoà nhập cộng đồng; đồng thời, phổ biến, tuyên truyền những chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước để họ chấp hành tốt pháp luật, các nghĩa vụ công dân, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các điều kiện, nguy cơ có thể khiến họ tái phạm… đến nay, duy trì 585 khu dân cư không phát sinh người nghiện ma tuý; giáo dục cảm hoá 4.580 người phạm tội tại gia đình và cộng đồng dân cư, giúp đỡ 127 người mãn hạn tù hoà nhập cộng đồng.

Công tác tiếp nhận, giúp đỡ người chấp hành xong hình phạt tù về nơi cư trú trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện có hiệu quả; tuyên truyền Nhân dân không kỳ thị, xa lánh những người đã từng lầm lỗi; giới thiệu hoặc tạo điều kiện, tiếp nhận, bố trí giải quyết việc làm trong các tổ chức, doanh nghiệp; Ngân hàng Chính sách xã hội, các tổ chức, cá nhân cho vay vốn hoặc liên kết sản xuất kinh doanh; người dân, gia đình, họ hàng quyên góp vật nuôi, cây trồng, tiền của để những người chấp hành xong hình phạt tù có hoàn cảnh khó khăn tạo vốn sản xuất, làm ăn, sinh sống… tư vấn về chế độ chính sách đào tạo nghề, định hướng nghề nghiệp, giới thiệu việc làm cho 568 lượt người chấp hành xong án phạt tù; đào tạo nghề trình độ sơ cấp dưới 3 tháng cho 94 người. Sau đào tạo nghề, đa số người chấp hành xong án phạt tù thông qua thân nhân tự vay vốn tạo việc làm phát triển kinh tế gia đình với số tiền là 1.585,8 triệu đồng, có 2 người chấp hành xong án phạt tù đi xuất khẩu lao động; 19 người được Công an xã lập danh sách gửi Ngân hàng Chính sách xã hội để vay vốn với số tiền: 1.580.000.000 đồng...

Các ban, ngành, đoàn thể tỉnh, các huyện, thành phố nâng cao tinh thần, trách nhiệm thực hiện các biện pháp đảm bảo tái hoà nhập cộng đồng, phối hợp chặt chẽ, tư vấn giúp đỡ người chấp hành xong hình phạt tù nhanh chóng ổn định cuộc sống, tái hoà nhập cộng đồng và nhân rộng các mô hình, cá nhân điển hình tiên tiến; chủ động rà soát các mô hình và tham mưu, đề xuất cấp uỷ, chính quyền xây dựng các mô hình kinh tế cá nhân điển hình cho người chấp hành xong án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng, hiện có 1 mô hình tái hoà nhập cộng đồng trên địa bàn huyện Than Uyên với 48 thành viên, định kỳ 1 quý sinh hoạt 1 lần.

Có thể thấy, nhờ triển khai hiệu quả Chỉ thị số 33/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền các cấp, các ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan, doanh nghiệp và Nhân dân có những chuyển biến tích cực, tạo môi trường xã hội lành mạnh để những người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương nơi cư trú sớm ổn định cuộc sống, tái hoà nhập cộng đồng. Các cấp, các ngành, đoàn thể đã có sự phối hợp chặt chẽ cùng với cấp uỷ, chính quyền các cấp, các dòng họ, gia đình người chấp hành xong án phạt tù để quản lý, giúp đỡ họ về tinh thần và vật chất; tạo điều kiện tìm kiếm việc làm phù hợp, ổn định, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tình thần, hạn chế được tình trạng bị kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ vi phạm pháp luật, tái phạm tội. Đa số người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương đều có ý thức tự tìm kiếm việc làm để ổn định cuộc sống, có ý thức chấp hành pháp luật, tỷ lệ tái phạm tội và vi phạm pháp luật ở mức thấp có xu hướng giảm dần trong thời gian gần đây, nhiều người đã vượt qua mặc cảm về quá khứ, luôn tự tin, tự giác, không ỷ lại, quyết tâm hướng về phía trước để nỗ lực phấn đấu trở thành những gương điển hình tiên tiến, tiêu biểu trong lao động sản xuất, tự nguyện giúp đỡ những người cùng cảnh ngộ có việc làm ổn định, tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và các hoạt động phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm và những hành vi vi phạm pháp luật khác.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc tăng cường các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: Công tác tiếp nhận, quản lý, giám sát người chấp hành xong án phạt tù ở một số địa phương còn thiếu chặt chẽ; công tác xây dựng mô hình, điển hình tiên tiến trong công tác tái hoà nhập cộng đồng chưa được quan gâm thường xuyên, nhiều đơn vị cấp huyện chưa xây dựng mô hình điển hình tái hoà nhập cộng đồng; hiệu quả công tác vận động toàn dân tích cực tham gia vào công tác này chưa đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. Một số tổ chức, đoàn thể, cá nhân được giao nhiệm vụ trong tham gia quản lý, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng chưa làm hết trách nhiệm, …

Thời gian tới để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù, tỉnh Lai Châu xác định: tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền triển khai thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 33/CT-TTg, Nghị quyết số 49/2020/NĐ-CP của Chính phủ; tuyên truyền, tư vấn vay vốn theo Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg, ngày 17/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù, bằng nhiều hình thức đa dạng phong phú; chú trọng tập trung tuyên truyền, biểu dương tập thể, cá nhân tiêu biểu; Chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các cấp tiếp tục quan tâm chỉ đạo xây dựng, bố sung các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể phù hợp với đặc điểm của cơ quan, đơn vị, địa phương nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, giúp đỡ, đào tạo ngành nghề, giới thiệu việc làm phù hợp cho từng nhóm đối tượng, tạo điều kiện giúp người chấp hànngh xong án phạt tù có việc, có thu nhập chính đáng, ổn định cuộc sống. Tổ chức sơ kết, tổng kết, rút ra những bài học kinh nghiệm, những tồn tại, hạn chế, kịp thời đề ra các giải pháp cụ thể, phù hợp để chỉ đạo các sở, ban, ngành, tổ chức đoàn thể ở địa phương thực hiện có hiệu quả biện pháp bảo đảm tái hoà nhập cộng đồng cho từng nhóm đối tượng, ở từng địa bàn cơ sở…