Tăng cường lãnh đạo thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trên địa bàn Lai Châu

Sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 22-11-2012 của Bộ Chính trị "về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cong tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012 - 2020", công tác BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh có sự phát triển tích cực. Rõ nét nhất là nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền về việc tham gia chính sách BHXH, BHYT ngày càng được nâng cao, số người tham gia BHXH, BHYT tăng qua các năm. 

Tính đến 31/10/2017, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) trên địa bàn tỉnh đạt gần 419 nghìn người (đạt khoảng 94,3% dân số tỉnh), số thu đạt gần 571 tỷ đồng (đạt 83% so với kế hoạch); toàn tỉnh có 1.323/1348 đơn vị thực hiện giao dịch điện tử (đạt 98,1%); giải quyết kịp thời cho trên 5 nghìn lượt người lao động hưởng BHXH; thanh toán chi phí khám chữa bệnh (KCB) BHYT cho trên 604 nghìn lượt người với tổng số tiền trên 234 tỷ đồng; cấp mới và cấp lại 7.345 sổ BHXH cho người lao động, phát hành 383.997 thẻ BHYT, ký xác nhận 2.620 sổ BHXH, bàn giao 13.966 sổ BHXH cho người lao động (đạt 43,6% so với tổng số sổ BHXH phải bàn giao cho người lao động là 32.025 sổ BHXH); đã rà soát đồng bộ cấp mã số BHXH (tỷ lệ đồng bộ đạt 88,82%).

Các chế độ của người lao động, người tham gia BHYT, BHXH về cơ bản được giải quyết đúng thời gian, đảm bảo theo quy định; triển khai kịp thời lộ trình cải cách thủ tục hành chính và từng bước hiện đại hóa lĩnh vực BHXH, BHYT,... Đặc biệt, thực hiện chính sách BHYT trong những năm qua trên địa bàn tỉnh đã góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, ổn định đời sống Nhân dân vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số; qua đó, thực hiện công bằng và ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai thực hiện công tác BHXH, BHYT ở Lai Châu vẫn còn những bất cập. Hiệu quả công tác truyền thông về BHYT còn chưa cao, không ít cán bộ và người dân chưa thấy hết quyền lợi và trách nhiệm tham gia. Tỷ lệ người lao động tham gia BHXH, BHTN còn thấp; tình trạng doanh nghiệp nợ đọng và trốn đóng BHXH, BHYT còn xảy ra, tính đến cuối tháng 9-2019 toàn tỉnh vẫn còn 95 đơn vị nợ đọng; thái độ phục vụ của một số cán bộ y tế và thủ tục hành chính trong khám, chữa bệnh bằng BHYT còn gây phiền hà cho người bệnh; năng lực, trách nhiệm của một số cán bộ giám định BHYT chưa đáp ứng yêu cầu. Sự phối hợp liên ngành trong công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHYT có việc chưa tốt... 

Nguyên nhân xuất phát từ một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa thực sự quan tâm đến việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chính sách, chế độ BHXH, BHYT; sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước với BHXH các cấp trong việc thực hiện chế độ BHXH chưa chặt chẽ và thường xuyên; năng lực quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ của một số cán bộ ngành BHXH còn hạn chế. Mặt khác, do đặc thù của tỉnh với tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí còn nhiều hạn chế; số lượng đối tượng được ngân sách đóng và hỗ trợ đóng BHYT ở cấp xã quản lý rất lớn, bình quân chiếm khoảng 87% dân số toàn tỉnh, tại các xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, tỷ lệ này lên đến trên 98% dân số của xã, trong khi năng lực thực hiện chính sách ở cấp xã còn nhiều hạn chế; một bộ phận người dân chưa tin tưởng vào việc tham gia BHYT...

Trong điều kiện đó, để phát huy hiệu quả chính sách an sinh xã hội của BHXH, BHYT cho sự phát triển toàn diện, nhanh và bền vững của tỉnh trong thời gian tới, ngày 18/9/2017 Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Công văn số 425-CV/TU về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác BHXH, BHYT yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chế độ, chính sách về BHXH, BHYT để cán bộ, đảng viên và Nhân dân thấy rõ vai trò, ý nghĩa của BHXH, BHYT trong hệ thống an sinh xã hội, cũng như quyền lợi của người dân khi tham gia. Đồng thời thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo quyền, lợi ích của người lao động và Nhân dân tham gia BHXH, BHYT, chống những biểu hiện tiêu cực, lạm dụng, thất thoát, vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT. Tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn trong việc thực hiện chế độ BHXH, BHYT. Trọng tâm là mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT, khắc phục tình trạng trốn đóng, chậm nộp, nợ đọng BHXH, BHYT kéo dài.

 
Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng yêu cầu chính quyền các cấp, nhất là cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan có liên quan tham mưu xây dựng chỉ tiêu định hướng phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT sát với tình hình thực tế của tỉnh. Đảm bảo kinh phí đóng và hỗ trợ đóng BHXH, BHYT từ ngân sách nhà nước. Ngành BHXH chủ động phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan và các địa phương tham mưu, đề xuất kịp thời cho các cấp ủy đảng, chính quyền để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, mở rộng và tăng nhanh người tham gia BHXH, BHYT; đảm bảo chế độ, chính sách cho người tham gia; sử dụng an toàn Quỹ BHXH, BHYT theo quy định của Luật BHXH, BHYT. Triển khai việc rà soát hộ gia đình tham gia BHYT, đồng bộ hóa dữ liệu người tham gia BHXH, BHYT và cấp mã số BHXH cho người dân nhằm thực hiện cải cách hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT hiệu quả. Ngành y tế chỉ đạo các cơ sở y tế trực thuộc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, đồng thời tăng cường trách nhiệm của ngành Y tế trong quản lý, sử dụng Quỹ BHYT góp phần cân đối quỹ và đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT.

BHXH, BHYT là một chính sách xã hội đặc biệt quan trọng mang tính nhân văn sâu sắc, là một trụ cột trong tổng thể chính sách an sinh xã hội với bản chất của một phương thức chia sẻ, tương trợ lẫn nhau trong xã hội tiến bộ, giúp người dân có cuộc sống ổn định khi hết tuổi lao động; khắc phục những rủi ro bệnh tật và giảm gánh nặng về chi phí khám, chữa bệnh. Thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT, giúp người dân tham gia BHXH, BHYT cũng chính là việc làm đầy tính nhân văn sâu sắc, là giải pháp quan trọng góp phần xây dựng xã hội công bằng, phồn vinh và hạnh phúc; đưa Lai Châu phát triển toàn diện, nhanh và bền vững./.