Kết luận giám sát việc thực hiện Chương trình 135 cho các xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh

Dự có đồng chí Giàng A Tính, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tich UBND tỉnh, đại diện lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,

Theo báo cáo thông qua kết quả giám sát, việc rà soát, xác định các xã, thôn đặc biệt khó khăn được thực hiện theo đúng quy định. Việc phân cấp quản lý thực hiện theo đúng quy định của Chương trình. UBND cấp huyện quyết định đầu tư tất cả các dự án thuộc Chương trình 135; về phân cấp chủ đầu tư, 100% các xã được phân cấp làm chủ đầu tư dự án phát triển sản xuất và nguồn vốn duy tu bảo dưỡng. Việc quản lý, khai thác công trình sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng được thực hiện theo Sổ tay hướng dẫn công tác vận hành, duy tu, bảo dưỡng công trình hạ tầng thuộc Chương trình 135. UBND các huyện, thành phố căn cứ kế hoạch và nguồn kinh phí được giao đã triển khai phê duyệt, giao chi tiết đến từng dự án và các nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã, phường, thị trấn tổ chức triển khai thực hiện. 

Sau 4 năm triển khai thực hiện cơ bản đã đạt được các mục tiêu của chương trình (4/7 mục tiêu) 02 xã (Hua Nà và Mường Tè), 24 thôn bản ĐBKK hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2012-2015. Bộ mặt nông thôn các xã, bản vùng đặc biệt khó khăn từng bước được thay đổi, kết cấu hạ tầng nông thôn phục vụ sản xuất sinh hoạt, đời sống của Nhân dân được đáp ứng, năng lực cán bộ cơ sở được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm, khối đại đoàn kết được tăng cường, quốc phòng - an ninh được đảm bảo, góp phần tích cực vào thực hiện thành công nghị quyết Đại hội Đảng các cấp.

Báo cáo kết quả giám sát cũng chỉ ra một số tồn tại như: Chưa thực hiện xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình 135 cho cả giai đoạn và kế hoạch thực hiện hàng năm theo quy định tại Quyết định số số 551/QĐ-TTg ngày 04/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn; Còn 2/7 mục tiêu cụ thể của Chương trình đến năm 2015 chưa đạt được đó là giao thông và trạm y tế được chuẩn hóa, 1/7 mục tiêu không có số liệu báo cáo là thu nhập bình quân đầu người; công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện Chương trình ở một số nơi còn chưa quyết liệt, chủ đầu tư, hoạt động của ban chỉ đạo còn yếu, nhất là ở cấp xã; Việc phân cấp chủ đầu tư cho cấp xã còn hạn chế, các xã chủ yếu được giao làm chủ đầu tư nguồn vốn sự nghiệp thực hiện Dự án phát triển sản xuất và duy tu, bảo dưỡng; Sự tham gia của người dân vào xây dựng kế hoạch không cao, còn mang tính hình thức. Nhận thức của người dân trong việc vươn lên thoát nghèo chưa đúng mức, còn có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước; Việc hỗ trợ một số cây, con giống chưa phù hợp với phong tục, tập quán canh tác, chăn nuôi của Nhân dân. Một số hộ dân được hỗ trợ gia súc, gia cầm thực hiện chăm sóc chưa đúng kỹ thuật dẫn đến tỷ lệ sống thấp, việc tái sản xuất còn hạn chế nhất là gia cầm. 

Công tác quản lý, bảo quản các công cụ được hỗ trợ sản xuất nông nghiệp ở một số nơi chưa tốt; sử dụng, bảo quản, bảo dưỡng chưa theo hướng dẫn; Công tác vận hành, duy tu, bảo dưỡng, quản lý sử dụng công trình sau đầu tư còn bất cập, trách nhiệm của người sử dụng đối với các công trình chưa cao, trông chờ vào nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước; Công tác kiểm tra, hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn còn chưa được quan tâm đúng mức gây khó khăn cho quá trình triển khai thực hiện ở cấp cơ sở; Việc giải ngân nguồn vốn được giao đạt thấp (75,4% kế hoạch); Việc chấp hành các kiến nghị sau các cuộc thanh tra, kiểm tra của một số đơn vị còn hạn chế, chậm khắc phục

Đa số đại biểu dự họp đồng tình với đánh giá kết quả đạt được cũng như một số tồn tại mà Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh nêu ra. Tuy nhiên, có đại biểu cũng làm rõ tồn tại trong việc xây dựng kế hoạch vì đến tháng 12/2014 Chính phủ mới có hướng dẫn thực hiện chương trình, trong khi chương trình sắp kết thúc giai đoạn 2011-2015, do đó việc xây dựng kế hoạch không thật sự phù hợp cho một năm còn lại thực hiện chương trình. Để chuẩn bị cho giai đoạn 2016-2020, Ban Dân tộc đã chủ động tham mưu xây dựng kế hoạch năm 2016 và các năm tiếp theo đúng quy định của đầu tư công trung hạn. Đo đó, đại biểu đề nghị không nêu hạn chế này vào báo cáo; việc đánh giá thu nhập bình quân đầu người với các thôn bản, xã đặc biệt khó khăn là rất khó vì thôn, bản đặc biệt khó khăn chủ yếu do nhà nước hỗ trợ đời sống, sản xuất của Nhân dân; việc đánh giá công tác kiểm tra, hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn còn chưa được quan tâm đúng mức, đại biểu đề nghị không đưa vào nội dung tồn tại vì bình quân các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện kiểm tra từ 5 - 6 cuộc/năm...

Kết luận buổi thông qua kết luận giám sát, đồng chí Đoàn Đức Long, Phó chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị phòng tham mưu xây dựng báo cáo không nêu tồn tại về xây dựng kế hoạch và hạn chế trong kiểm tra giám sát, hoàn thiện báo cáo để chính thức ban hành./.