Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã xác định phát triển du lịch là nhiệm vụ trọng tâm; bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch là một trong bốn chương trình trọng điểm của tỉnh để xác định nhiệm vụ, giải pháp tập trung phát triển ngành du lịch.
Quán triệt và triển khai mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Nghị quyết Đại hội, Tỉnh uỷ ban hành Nghị quyết chuyên đề số 04-NQ/TU ngày 17/2/2021 về bảo tồn phát huy bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết số 59/2021/NQ-HĐND ngày 10/12/2021 Quy định một số chính sách hỗ trợ bảo tồn phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch; UBND tỉnh kịp thời ban hành các đề án, kế hoạch triển khai thực hiện thống nhất, đồng bộ trong toàn tỉnh...
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực vươn lên của Nhân dân các dân tộc, công tác bảo tồn phát triển văn hóa các dân tộc gắn với du lịch trên địa bàn tỉnh đã có bước phát triển và đạt kết quả tích cực.
Chất lượng các hoạt động văn hóa, nghệ thuật được nâng lên; ưu tiên xác định, lựa chọn những giá trị văn hóa đặc sắc để bảo tồn và phát huy. Phục dựng 14 lễ hội, duy trì tổ chức 39 lễ hội truyền thống; xây dựng 6 hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Các phong trào, hoạt động xây dựng đời sống văn hóa trong cộng đồng dân cư đạt hiệu quả tốt; tập trung xây dựng nếp sống văn minh, góp phần xây dựng giá trị văn hóa con người Lai Châu với tinh thần đoàn kết, vượt khó, có ý chí và khát vọng vươn lên; đời sống tinh thần của người dân từng bước được nâng lên.
Các loại hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, cộng đồng, thể thao mạo hiểm, du lịch canh nông được hình thành và từng bước khẳng định vị trí. Đến nay, toàn tỉnh đã có 2 khu du lịch cấp tỉnh Ô Quý Hồ, Cầu Kính Rồng Mây và 20 điểm du lịch được công nhận và 3 sản phẩm du lịch theo chuyên đề Lễ hội cấp tỉnh, gồm Lễ hội đền thờ Vua Lê Thái Tổ, xã Nậm Hàng; Lễ hội Then Kin Pang, xã Phong Thổ, Tết độc lập 02/9 tại xã Than Uyên. Trong đó du lịch văn hoá, cộng đồng đang từng bước khẳng định là lĩnh vực thế mạnh với các sản phẩm tiêu biểu như: bản Sin Suối Hồ xã Sin Suối Hồ, bản Lao Chải xã Khun Há; bản Sì Thâu Chải, xã Tả Lèng; đặc biệt bản Sin Suối Hồ được vinh danh Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN năm 2023, trở thành biểu tượng của mô hình phát triển gắn kết cộng đồng và bảo tồn văn hoá.
Giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh ước đón trên 5 triệu lượt khách, số lượt khách tăng bình quân trên 33%/năm, doanh thu ước đạt trên 3.800 tỷ đồng; nâng tỷ trọng ngành dịch vụ chiếm 35,4% trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Trong đó khách nội địa là 4,93 triệu lượt; khách quốc tế 84.200 lượt. Nhiều mô hình du lịch cộng đồng như Sin Suối Hồ, bản Sì Thâu Chải, bản Lao Chải đã trực tiếp tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho Nhân dân, góp phần xoá đói giảm nghèo và quảng bá hình ảnh Lai Châu đến với du khách trong và ngoài nước; du lịch đã khẳng định vai trò quan trọng trong cơ cấu dịch vụ, mở ra hướng phát triển mới cho tỉnh.
Từ những kết quả của ngành du lịch đó góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển; nâng cao thu nhập cho người dân, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, bình quân 3,9%/năm, đến hết năm 2025 còn 16,3%; GRDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt 65 triệu đồng.
Tuy nhiên, công tác bảo tồn văn hoá chưa thực sự đồng bộ, một số lễ hội truyền thống có nguy cơ bị mai một; chất lượng dịch vụ chưa đồng đều, hạ tầng giao thông và cơ sở lưu trú chưa đáp ứng nhu cầu. Nguồn nhân lực làm du lịch thiếu và yếu, việc quảng bá và ứng dụng công nghệ số trong phát triển du lịch còn hạn chế, chưa bắt kịp xu thế.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030 xác định chỉ tiêu phát triển “tổng lượt khách du lịch tăng bình quân 10%/năm; doanh thu từ du lịch đến năm 2030 đạt trên 2.700 tỷ đồng”. Phấn đấu đến năm 2030 có trên 15 điểm bản du lịch cộng đồng; Sin Suối Hồ thành điểm nhấn điển hình; Sì Thâu Chải, Lao Chải 1 đạt giải thưởng ASEAN. Du lịch thể thao mạo hiểm khai thác cung đường trecking: Pu Ta Leng, Bạch Mộc Lương Tử, Pu Si Lung, Tả Liên Sơn; phát triển điểm bay dù lượn đạt chuẩn. Du lịch sinh thái nghỉ dưỡng: Công nhận ít nhất 3 khu du lịch cấp tỉnh: Vườn Địa Đàng, Pắc Ta, suối Phiêng Phát. Phát triển du lịch canh nông xanh, bền vững: vùng trà cổ thụ, rừng lá phong, đỗ quyên và dược liệu quý. Xây dựng điểm check in cảnh quan, tour vùng chè, mắc ca, cánh đồng lúa Mường Than và ruộng bậc thang Tả Lèng, Tà Mung, Dào San, Thu Lũm gắn văn hoá, lễ hội.
Để đạt mục tiêu đề ra, thời gian tới cần tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo tồn giá trị văn hóa tốt đẹp các dân tộc; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm cấp ủy, chính quyền các cấp. Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, coi người dân là chủ thể và cộng đồng là trung tâm để phát triển du lịch; lập và triển khai quy hoạch các khu, điểm du lịch cấp tỉnh, tiến tới hình thành khu du lịch quốc gia; rà soát, ban hành cơ chế ưu đãi đầu tư, hỗ trợ hạ tầng, chuyển đổi số và bảo tồn văn hoá; phát triển các nhóm sản phẩm du lịch mới đặc thù, có thể thế mạnh của tỉnh; khai thác thế mạnh về du lịch thể thao mạo hiểm trên các cung đường trekking tới đỉnh núi cao, phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng dưỡng; tăng cường công tác xúc tiến quảng bá điểm đến, chuyển đổi số và liên kết hợp tác phát triển du lịch; chú trọng phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao theo hướng chuyên nghiệp, có kỹ năng, ngoại ngữ và công nghệ, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển của ngành du lịch trong giai đoạn mới, góp phần hiện thức hóa mục tiêu xây dựng tỉnh Lai Châu phát triển xanh, nhanh, bền vững./.