Chú trọng xây dựng hạ tầng giao thông thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển

Nhận thức rõ về vai trò, tầm quan trọng của hạ tầng giao thông  đối với sự phát triển của tỉnh, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã xác định mục tiêu “…Tiếp tục phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nhất là hạ tầng nông thôn và liên kết vùng…” và nhiệm vụ đột phá “Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông và hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; chú trọng các công trình giao thông huyết mạch kết nối trong tỉnh và các tỉnh khu vực”.

Quán triệt và triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Trung ương và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, Tỉnh ủy, cấp ủy, chính quyền các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, huy động tối đa các nguồn lực để đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, lấy hạ tầng giao thông làm trọng tâm. Nhờ đó, hệ thống hạ tầng của tỉnh từng bước được hình thành đồng bộ, hiện đại, tạo nền tảng vững chắc và động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững trong giai đoạn mới.

Đến năm 2025, mạng lưới giao thông liên vùng của tỉnh đã có bước phát triển rõ rệt. Tuyến nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến thành phố Lai Châu dài 147 km đã chính thức khởi công, dự kiến hoàn thành cuối năm 2025, mở ra bước đột phá lớn trong rút ngắn thời gian di chuyển, giảm chi phí vận tải, nâng cao năng lực cạnh tranh. Các tuyến quốc lộ với tổng chiều dài gần 500 km đã được cải tạo, nâng cấp, 100% mặt đường được thảm bê tông nhựa và láng nhựa, bảo đảm lưu thông an toàn, thuận lợi. Hệ thống giao thông nội tỉnh được chú trọng đầu tư, toàn tỉnh có trên 600 km đường tỉnh được thảm bê tông nhựa, đạt 100%; hơn 2.655 km đường xã, tỷ lệ cứng hóa đạt 81,59%; 1.590 km đường thôn, bản, tỷ lệ cứng hoá đạt 85,37%. Đặc biệt, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm, 100% thôn, bản có đường ô tô hoặc xe máy đi lại thuận lợi. Tỉnh cơ bản xóa bỏ tình trạng cô lập giao thông, hoàn thành vượt mức chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội XIV Đảng bộ tỉnh đề ra, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân và thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Nhiều dự án giao thông trọng điểm có ý nghĩa chiến lược đang được triển khai như: hầm đường bộ Hoàng Liên xuyên dãy núi hiểm trở; Cảng hàng không Lai Châu đã đưa vào quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không toàn quốc; nhiều tuyến giao thông biên giới, tuyến kinh tế trọng điểm được đầu tư, nâng cấp, mở ra triển vọng phát triển mới. Công tác xúc tiến nâng cấp cặp cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà lên tầm quốc tế được đẩy mạnh; tỉnh phối hợp phía Trung Quốc nghiên cứu xây dựng cầu đa công năng nhằm mở rộng hợp tác xuyên biên giới. Ngoài ra, hệ thống giao thông thủy nội địa với 304 km thuộc lòng hồ thủy điện Sơn La, Lai Châu, Huổi Quảng, Bản Chát, trong đó có 2 tuyến đường thủy do Trung ương quản lý đã được công bố luồng tuyến với tổng chiều dài 178 km; 4 tuyến địa phương quản lý đã được UBND tỉnh công bố luồng tuyến với tổng chiều dài 77,2 km, tạo thêm phương thức vận tải thuận lợi phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Hạ tầng giao thông đồng bộ đã tạo điều kiện thuận lợi phát triển du lịch, nổi bật là các tuyến đường đến Khu du lịch Ô Quy Hồ, cầu kính Rồng Mây, góp phần nâng cao vị thế du lịch của tỉnh. Các tuyến giao thông nông thôn được cải thiện đã tạo điều kiện phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông sản sạch và mô hình kinh tế hợp tác xã hiệu quả.
 

Dịch vụ vận tải ngày càng phát triển, số lượng đơn vị vận tải, tuyến vận tải, số phương tiện tham gia khai thác tăng khá, đáp ứng nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa của Nhân dân (trên địa bàn tỉnh có 78 tuyến vận tải hành khách bằng xe ô tô, tăng 16 tuyến so với năm 2020, 22 đơn vị, doanh ngiệp đăng ký hoạt động vận tải, tăng 03 đơn vị, trên 1.000 đầu xe vận tải hàng hóa…). Doanh thu ngành vận tải giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt 1.555 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 8,1%/năm.

Ngày 13/6/2023, tổ chức Lễ thông xe tuyến hành khách đường bộ quốc tế định kỳ từ thành phố Lai Châu, qua cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng của Việt Nam, sang cửa khẩu Kim Thủy Hà, đến huyện Kim Bình của Trung Quốc và ngược lại. Tuyến vận tải hành khách đường bộ quốc tế định kỳ trên do 2 doanh nghiệp vận tải của hai nước khai thác với lưu lượng khai thác 30 chuyến/tháng. Số lượng phương tiện tham gia khai thác là 2 xe (29 chỗ), góp phần đáp ứng nhu cầu thăm thân, lao động qua biên giới của người dân hai bên; có tác dụng và ý nghĩa thúc đẩy ngành Du lịch của tỉnh phát triển, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của tỉnh.
 

Tuy nhiên, hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đồng bộ, xa các trung tâm kinh tế lớn, giao thông khó khăn, chưa có tuyến cao tốc kết nối; sân bay trong giai đoạn lập quy hoạch chi tiết; nhiều tuyến đường liên xã cần mở rộng, nâng cấp. Một số tuyến đường vừa đầu tư đã xuống cấp, do điều kiện địa chất, khí hậu phức tạp. Việc kết nối quy hoạch giao thông với quy hoạch phát triển kinh tế chưa đồng bộ. Khả năng huy động vốn đầu tư còn hạn chế, chủ yếu phụ thuộc ngân sách nhà nước, chưa thu hút hiệu quả nguồn vốn tư nhân và quốc tế.

Trước yêu cầu phát triển mới, tỉnh Lai Châu xác định phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, bền vững, thông minh, thân thiện với môi trường. Mục tiêu cụ thể là đưa vào khai thác tuyến nối cao tốc Nội Bài- Lào Cai đến Lai Châu đúng tiến độ; khởi công và vận hành hầm đường bộ Hoàng Liên giai đoạn 2025 - 2027; sớm triển khai cao tốc Bảo Hà - Lai Châu (CT13); đẩy nhanh lập quy hoạch chi tiết và thu hút đầu tư xây dựng Cảng hàng không Lai Châu; hoàn thiện nâng cấp cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà thành cửa khẩu quốc tế; đồng thời hoàn thiện mạng lưới giao thông nông thôn - đô thị với mục tiêu nâng tỷ lệ cứng hóa đường xã lên trên 95%.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, tạo bước đột phá trong liên kết vùng và thu hút đầu tư, thời gian tới, tỉnh cần tập trung xây dựng hệ thống giao thông tổng thể, liên kết đa phương thức. Rà soát, đầu tư phát triển hệ thống giao thông phù hợp Quy hoạch của tỉnh. Tập trung nguồn lực ưu tiên hạ tầng giao thông, các trung tâm hành chính, xây dựng mạng lưới kết nối hợp lý, phù hợp mô hình chính quyền 2 cấp. Đổi mới cơ chế, cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình thủ tục phê duyệt dự án. Đa dạng hóa, tối ưu hóa nguồn lực đầu tư. Có cơ chế ưu đãi đặc biệt thu hút vốn tư nhân vào phát triển giao thông, hạ tầng, dịch vụ logistics. Tích cực huy động vốn ODA, ngân sách trung ương, khuyến khích tập đoàn kinh tế tham gia theo hình thức PPP, thúc đẩy xã hội hóa đầu tư. Chú trọng xây dựng hệ thống giao thông bền vững, thông minh; phát triển theo định hướng xanh - sạch - thông minh, ứng dụng công nghệ tiên tiến thân thiện môi trường. Xác định trách nhiệm cụ thể từng cấp, ngành, tăng cường kỷ luật trong thực hiện. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, kết hợp chuyển đổi số xây dựng đô thị thông minh. Đẩy mạnh tuyên truyền tạo đồng thuận xã hội; mở rộng liên kết hợp tác vùng, qua đó tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh trong giai đoạn mới./.