Xuất khẩu lao động - cơ hội giảm nghèo bền vững

Là tỉnh vùng cao biên giới, có nhiều dân tộc cùng sinh sống, Lai Châu có lực lượng lao động trẻ, dồi dào. Trung bình hằng năm tỉnh có gần 8.000 người bước vào tuổi lao động, đây là lợi thế về nguồn nhân lực phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển của tỉnh, song cũng đặt ra những thách thức cho tỉnh trong công tác đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và giải quyết việc làm cho người lao động trên địa bàn.

Nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đưa lao động địa phương ra nước ngoài làm việc sẽ góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng quê hương, đồng thời cũng là kênh giới thiệu, quảng bá hình ảnh và những giá trị tốt đẹp của đất nước, văn hóa, con người Việt Nam nói chung và cộng đồng các dân tộc Lai Châu nói riêng đến bạn bè quốc tế. Quán triệt và thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI, về đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, những năm qua cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai khá hiệu quả công tác này. Để có sự chỉ đạo triển khai thực hiện tập trung thống nhất, đồng bộ và hiệu quả, ban chỉ đạo thực hiện công tác xuất khẩu lao động các cấp được thành lập từ tỉnh đến cơ sở. Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của Nhân dân được đặc biệt coi trọng, triển khai đồng bộ bằng nhiều hình thức và được triển khai thường xuyên, liên tục, thông qua tuyên truyền trên hệ thống truyền thông đại chúng, nhất là báo chí trong tỉnh và hệ thống truyền thanh cơ sở; thông qua đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp, trực tiếp xuống cơ sở, đến người dân. Tập trung tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xuất khẩu lao động; tuyên truyền, phổ biến về pháp luật, chế độ, chính sách, giúp người lao động hiểu rõ chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về xuất khẩu lao động; nắm rõ thông tin thị trường lao động nước ngoài; đồng thời giúp người dân, nhất là lao động trẻ vùng sâu, vùng xa tiếp cận đầy đủ thông tin các đơn hàng, nhu cầu tuyển lao động và hỗ trợ pháp lý trong quá trình làm hồ sơ vay vốn, xuất cảnh... Qua đó, giúp người dân nâng cao nhận thức về việc xuất khẩu lao động, từng bước khắc phục tư tưởng e ngại đi làm ăn xa, đồng thời cũng giúp người lao động yên tâm, lựa chọn công việc và thị trường làm việc phù hợp; tích cực, chủ động đăng ký tham gia xuất khẩu lao động. Kết quả, giai đoạn 2017 - 2022 toàn tỉnh đã đưa 673 lao động đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, tăng trên 45% so với giai đoạn 2011 - 2016, điều đáng phấn khởi là tỷ lệ lao động đi làm việc tại nước ngoài trong đồng bào các dân tộc thiểu số tăng cao từng năm, trên 670 lao động dân tộc Dao chiếm 42,64%, dân tộc Lào là 17,83%, dân tộc Thái gần 17%..., trong đó các địa phương có nhiều lao động đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng như: Phong Thổ, Tân Uyên, Sìn Hồ, Tam Đường, Than Uyên. Do làm tốt công tác tuyên truyền và phối hợp với các doanh nghiệp tư vấn, hỗ trợ, tuyển chọn, phần lớn người lao động trong tỉnh đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng đều được các thị trường tiếp nhận đánh giá là có tố chất cần cù, chịu khó, thông minh, khéo tay, nắm bắt công việc nhanh, sáng tạo làm việc năng suất, chất lượng; chấp hành nghiêm quy định pháp luật của nước sở tại; đoàn kết, có ý thức trách nhiệm, tinh thần dân tộc, tích cực quảng bá bản sắc văn hóa, hình ảnh, con người Việt Nam nói chung và Lai Châu nói riêng.

Điều đáng ghi nhận, thông qua chương trình xuất khẩu lao động đã góp phần quan trọng trong việc giảm áp lực về đào tạo lao động và giải quyết việc làm cho người lao động trong tỉnh, đồng thời tăng thu nhập ngoại tệ cho địa phương. Trung bình mỗi năm lượng kiều hối do người lao động là con em đồng bào các dân tộc trong tỉnh gửi về trên 30 tỷ đồng. Qua đó giúp nhiều hộ gia đình thoát nghèo, nâng cao đời sống, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển. Cùng với đó, người lao động đi làm việc tại nước ngoài còn được nâng cao tay nghề, tiếp thu được công nghệ sản xuất mới và phương pháp quản lý, làm việc tiên tiến, được rèn luyện tác phong, kỷ luật lao động công nghiệp. Một số lao động sau khi về nước đã biết áp dụng kiến thức khoa học, kỹ thuật trong quá trình lao động tiếp thu được, sử dụng nguồn vốn đầu tư phát triển sản xuất, phát triển kinh tế gia đình. Trao đổi về vấn đề này anh Lò Văn Hoàng, bản Huổi Nà, xã Khổng Lào, huyện Phong Thổ cho biết: “Nhờ được xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc (từ năm 2014 - 2022, được gia hạn hợp đồng 2 lần), tôi đã tiết kiệm thu về được 3 tỷ đồng, nhưng điều quan trọng hơn là tôi đã được biết về sự phát triển khoa học, cơ sở hạ tầng của nước bạn; tôi tiếp thu được kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản và vận chuyển rau, đó là những kinh nghiệm quý để tôi áp dụng vào sản xuất của gia đình trong thời gian tới...”; hay anh Đao Văn Long, bản Pắc Pạ, xã Vàng San, huyện Mường Tè tâm sự “Tôi xin cảm ơn trung tâm dịch vụ việc làm của tỉnh đã giúp tôi và cho tôi cơ hội được trải nghiệm cuộc sống, lao động trên đất nước Nhật, chỉ 7 tháng làm việc trên đất bạn tôi đã học tập được nhiều điều, nhất là sự chuyên nghiệp, công nghệ trồng rau hiện đại; tác phong, giờ giấc làm việc khoa học, nghiêm túc. Và chỉ sau 7 tháng làm việc trừ chi phí, tôi đã tiết kiệm được 189 triệu đồng, sau khi về nước tôi đã xây nhà và số vốn còn lại mở quán tạp hóa bán hàng, phục vụ bà con trong bản”..., ngoài ra còn nhiều lao động khác đã và đang tích cực làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, tạo ra nguồn thu nhập cao, đưa gia đình thoát khỏi đói nghèo và làm giàu chính đáng.

Có thể nói, xuất khẩu lao động là chủ trương và hướng đi đúng đắn nhằm tạo việc làm và tăng nguồn thu nhập cho lao động trên địa bàn, nâng cao đời sống Nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển. Đồng thời, thông qua xuất khẩu lao động giúp cho lực lượng lao động trên địa bàn tỉnh chuyển đổi nhận thức về lối sống văn minh, hiện đại, phương pháp, tác phong làm việc khoa học, công nghiệp, chuyên nghiệp; từng bước đẩy lùi các hủ tục, tập quán lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa mới...

Tuy nhiên, bên cạnh đó công tác xuất khẩu lao động trên địa bàn tỉnh cũng còn nhiều hạn chế. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm, quyết liệt đến công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài; công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia xuất khẩu lao động của một số địa phương còn hạn chế; vẫn còn một bộ phận hộ gia đình bảo thủ, lạc hậu, chưa thực sự tin tưởng cho con em mình tham gia xuất khẩu lao động. Lực lượng lao động tham gia xuất khẩu lao động trên địa bàn tỉnh còn ít, chỉ tập trung vào một số địa bàn, chưa tạo thành phong trào rộng khắp...

Để tiếp tục đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, tỉnh Lai Châu xác định: Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Trương ương, nhất là Chỉ thị số 20-CT/TW, ngày 12/12/2022 của Ban Bí thư “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới”. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị trong công tác này. Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của xuất khẩu lao động, quyền, nghĩa vụ khi tham gia xuất khẩu lao động, hướng mạnh về cơ sở, vùng sâu, vùng xa. Tăng cường công tác quản lý nhà nước về xuất khẩu lao động trên địa bàn, chú trọng ưu tiên thẩm định các đơn hàng đi xuất khẩu lao động tại các thị trường có thu nhập cao, tình hình an ninh chính trị, kinh tế, xã hội ổn định; nâng cao vai trò trách nhiệm của chính quyền các cấp trong việc phối hợp với các doanh nghiệp tuyển chọn lao động xuất khẩu; tăng cường phối hợp và nâng cao trách nhiệm giữa các chủ thể tham gia xuất khẩu lao động, thúc đẩy công tác đào tạo nguồn lao động chất lượng cao cho hoạt động xuất khẩu lao động. Tiếp tục hợp tác, mở rộng thị trường lao động, đặc biệt là thúc đẩy chương trình ký kết thỏa thuận hợp tác về phái cử và tiếp nhận lao động đi làm việc thời vụ trong lĩnh vực nông nghiệp.../.