Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên

Thời gian qua, công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục, đào tạo tỉnh Lai Châu đã đạt được những kết quả tích cực. Phần lớn học sinh, sinh viên có đạo đức tốt, kính trọng ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo, người lớn tuổi; có tinh thần đoàn kết, tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng; có ý thức chấp hành pháp luật tốt, lối sống đẹp, lành mạnh; có lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc; tham gia các hoạt động vì cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận học sinh, sinh viên chưa có ý thức học tập tốt, vi phạm nội quy trường lớp, có biểu hiện lệch chuẩn về đạo đức, lối sống; tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật vẫn còn diễn ra.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên có nơi vẫn chưa được các cấp, các ngành quan tâm đúng mức; sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội có lúc còn thiếu đồng bộ, chặt chẽ. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa sâu sát, quyết liệt; chưa phát huy tốt vai trò của cán bộ, nhà giáo, học sinh, sinh viên, phụ huynh, các tổ chức, đoàn thể chính trị-xã hội và chính quyền địa phương trong quản lý các nhà trường, vẫn còn một số thầy, cô giáo chưa thực sự là tấm gương về đạo đúc, lối sống; nội dung và phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống chậm đổi mới, chưa phù hợp với thực tiễn. Mặt trái của nền kinh tế thị trường; hành vi bạo lực học đường xuất hiện ngày càng nhiều trong đời sống xã hội, trên phim ảnh, internet, sách, báo... đã tác động trực tiếp đến sự hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên. Do đặc thù tâm lý lứa tuổi, nếu không được tư vấn, hỗ trợ kịp thời để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong học tập, các mối quan hệ xã hội sẽ dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, thực hiện chủ trương “dạy chữ” đi đôi với “dạy người” theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, Kết luận số 51-KL/TW, ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và Chỉ thị số 31/CT-TTg, ngày 04/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, cho học sinh, sinh viên, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:

1. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục và trải nghiệm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; khuyến khích, phát động phong trào tới cán bộ, nhà giáo, học sinh, sinh viên xây dựng các bài giảng, videoclip, hình ảnh, bài viết về giáo dục đạo đức, lối sống phù hợp với từng cấp học, trình độ đào tạo; hướng dẫn học sinh thực hiện 5 Điều Bác Hồ dạy phù hợp với lứa tuổi; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, lối sống văn hóa cho học sinh khi tham gia giao thông, giáo dục học sinh thông qua bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức lối sống dành cho học sinh” trong các nhà trường gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng và nhân rộng mô hình tốt, điển hình tiêu biểu trong giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

- Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về xây dựng trường học an toàn, lành mạnh, thân thiện; các văn bản của UBND tỉnh về giáo dục đạo đức, lối sống; xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học; tổ chức thực hiện có nền nếp hoạt động chào cờ, hát Quốc ca; thể dục giữa giờ; lao động, tôn tạo cảnh quan, vệ sinh trường, lớp học; tổ chức tốt các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, tình nguyện vì cộng đồng; nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động tư vấn học đường; từng bước tiến tới chuyên nghiệp hóa hoạt động trợ giúp, tư vấn tâm lý học đường tại các cơ sở giáo dục.

- Triển khai các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Xây dựng nội dung, chương trình tổ chức hội nghị, hội thảo và các hoạt động sinh hoạt chuyên đề nội dung về giáo dục đạo đức, lối sống trong học sinh.

- Tiếp tục rà soát đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các môn học, hoạt động trải nghiệm, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp một cách hiệu quả; tăng cường vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng các cơ sở giáo dục, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên tư vấn tâm lý, cán bộ đoàn, hội, đội, giáo viên các bộ môn; phát huy vai trò và trách nhiệm nêu gương của cán bộ quản lý, nhà giáo về đạo đức, lối sống; thực hiện đổi mới phương pháp đánh giá đạo đức, khen thưởng, kỷ luật đối với học sinh.

- Tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh; chỉ đạo xử lý kịp thời, nghiêm minh các trường hợp vi phạm đạo đức, lối sống.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, ủy ban nhân các huyện, thành phố tham mưu UBND tỉnh tổ chức sơ kết, tổng kết các chương trình, đề án liên quan về giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên theo quy định.

2. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội

- Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về quyền trẻ em và công tác bảo vệ, chăm sóc thông qua tuyên truyền vận động về Luật Bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em và Công ước quốc tế về quyền trẻ em.

- Xây dựng, đề xuất trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách trợ giúp, tạo việc làm đối với các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn để bảo đảm các quyền cơ bản của học sinh, sinh viên.

- Tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ trẻ em; tổ chức thực hiện tốt các giải pháp tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

3. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan, đơn vị có liên quan định hướng phát triển các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục, thể thao, giáo dục thể chất, kết hợp với tuyên truyền về chuẩn mực đạo đức, lối sống, văn hóa, giáo dục lý tưởng cho học sinh, sinh viên.

- Phối hợp chỉ đạo, lồng ghép nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong quá trình triển khai thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng, đời sống văn hóa”; công tác gia đình với các mô hình “Phòng, chống bạo lực gia đình”, mô hình ‘‘Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống”... trong đó đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình trong giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

- Chỉ đạo tăng cường sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở để phục vụ tốt nhu cầu sinh hoạt văn hoá lành mạnh của học sinh, sinh viên.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

- Tăng cường kiểm tra, rà soát nội dung trò chơi trực tuyến và các dịch vụ trực tuyến bảo đảm giữ gìn thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của người Việt Nam.

- Phối hợp với các địa phương chỉ đạo các cơ quan thông tin, truyền thông ở cơ sở có chuyên mục tuyên truyền về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

- Xử lý theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân tuyên truyền các hành vi, lối sống tiêu cực, không lành mạnh.

5. Sở Tài chính: chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan tham mưu UBND tỉnh cân đối, bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ của đề án, chương trình về giáo dục đạo đức, lối sống được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo phân cấp ngân sách nhà nước.

6. Công an tỉnh: phối hợp với các sở, ngành và các địa phương xây dựng kế hoạch triển khai các biện pháp đảm bảo an ninh, trật tự xã hội, đặc biệt là khu vực xung quanh trường học. Phối hợp với ngành giáo dục xây dựng và triển khai kế hoạch bảo đảm công tác an ninh trật tự trường học; phòng, chống, xử lý tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến học sinh, sinh viên.

7. Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh, Sở Nội vụ: phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua trong ngành giáo dục và đào tạo tỉnh; phát hiện những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng. Tham mưu cho Hội đồng Thi đua, Khen thưởng tỉnh lựa chọn các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong triển khai thực công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên để trình Chủ tịch UBND tỉnh khen thưởng hoặc đề nghị cấp trên khen thưởng.

8. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh: chủ động phối hợp với cơ quan thường trực, Tỉnh đoàn trong việc triển khai công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên.

9. Trường Cao đẳng cộng đồng: xây dựng nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng sinh viên, giáo viên về giáo dục đạo đức, lối sống.

10. Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Báo Lai Châu, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh: xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; đưa tin, phát sóng nội dung giáo dục đạo đức, lối sống học sinh, sinh viên lồng ghép trong các kênh quảng bá để thu hút sự quan tâm, theo dõi của đông đảo quần chúng nhân dân. Đẩy mạnh triển khai hiệu quả các biện pháp tuyên truyền các tấm gương người tốt, việc tốt trong học sinh, sinh viên; lan tỏa các giá trị tốt đẹp, đồng thời phê phán những hành vi lệch chuẩn về đạo đức, lối sống. Đăng tải thông tin xin ý kiến nhân dân đối với các tập thể, cá nhân đề nghị khen thưởng cấp Nhà nước theo quy định (nếu có).

11. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Tăng cường công tác quản lý và chịu trách nhiệm về công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thuộc phạm vi quản lý; đảm bảo môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường.

- Tạo điều kiện để phát huy hiệu qủa các thiết chế văn hoá hiện có phục vụ nhu cầu luyện tập thể dục thể thao, vui chơi, giải trí lành mạnh của học sinh, sinh viên. Ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện các đề án, chương trình liên quan đến giáo dục đạo đức, lối sống.

- Tổ chức kiểm tra, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động của các điểm truy cập internet công cộng, điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng trên địa bàn (theo Quyết định số 03/2018/QĐ-UBND, ngày 01/02/2018 của UBND tỉnh).

- Định kỳ phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức sơ kết, tổng kết các chương trình, đề án, giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh theo quy định.

12. Đề nghị các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, nghề nghiệp

- Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh: phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia công tác giáo dục dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; đưa nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

- Tỉnh Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: tăng cường chỉ đạo tiếp tục đổi mới phương thức, mô hình hoạt động; phát động các phong trào thi đua, phong trào hành động cách mạng trong đội viên, đoàn viên, học sinh, sinh viên; phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức và đội ngũ cán bộ đoàn, hội, đội trong giáo dục đạo đức, lối sống đảm bảo chất lượng, hiệu quả, thiết thực, tạo sự lan tỏa rộng rãi trong học sinh, sinh viên và toàn xã hội.

- Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh: tổ chức lồng ghép các hoạt động tuyên truyền về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong các phong trào đang triển khai. Tuyên truyền, vận động việc xây dụng gia đình văn hóa, phát huy vai trò làm gương của ông bà, cha mẹ trong giáo dục học sinh, sinh viên.

- Hội Cựu chiến binh tỉnh, Hội Nông dân tỉnh: tham gia tuyên truyền, giáo dục về truyền thống cách mạng cho học sinh, sinh viên tại địa phương.

- Hội Khuyến học tỉnh: phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tham gia công tác khuyến học - khuyến tài, tuyên dương, vinh danh các học sinh, sinh viên nghèo vượt khó, học giỏi. Tiếp tục hướng dẫn, xây dựng và tuyên truyên các gia đình, dòng họ trong việc giáo dục học sinh, sinh viên.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, UBND các huyện, thành phố nghiêm túc triển khai thực hiện Chỉ thị này. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền kịp thời đề xuất, gửi Sở Giáo dục và Đào tạo tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo giải quyết./.