Tân Uyên chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc

Nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Lai Châu, Tân Uyên có 10 đơn vị hành chính (09 xã và 01 thị trấn), diện tích tự nhiên là 89.708,33ha, dân số 61.283 người, gồm 10 dân tộc cùng sinh sống, mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa truyền thống riêng, được lưu truyền qua nhiều thế hệ...

Sau 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, cấp ủy, chính quyền huyện Tân Uyên đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ về xây dựng và phát triển văn hóa, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống xã hội, thu hút đông đảo quần chúng tham gia, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội, giữ gìn bản sắc văn hoá tốt đẹp các dân tộc.

Công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa truyền thống dân tộc luôn được chú trọng. Hằng năm, huyện đã đưa các chỉ tiêu, nhiệm vụ về văn hóa, phát triển con người vào các nghị quyết, chương trình, kế hoạch kinh tế - xã hội, giao chỉ tiêu kế hoạch về văn hóa cho các cấp, các ngành và cơ sở thực hiện. Duy trì tổ chức ngày hội văn hóa, thể thao cấp huyện vào dịp kỷ niệm Ngày Tết Độc lập của dân tộc 2/9; tổ chức các chương trình nghệ thuật, chương trình văn nghệ phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị của huyện; các xã, thị trấn duy trì tổ chức lễ hội xòe chiêng, giao lưu văn hóa, văn nghệ mừng Đảng, mừng xuân; bình quân tổ chức từ 20 đến 30 chương trình văn nghệ cấp huyện và cơ sở, định kỳ 2 năm một lần tổ chức Hội diễn nghệ thuật quần chúng, Liên hoan tiếng hát hoa phượng đỏ, Liên hoan tiếng hát người cao tuổi...

Việc đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa được quan tâm triển khai đảm bảo quy trình, thủ tục, phát huy dân chủ với nhiều cách làm sáng tạo, được Nhân dân nhiệt tình tham gia, tự nguyện góp tiền, ngày công theo phương châm "Nhà nước và Nhân dân cùng làm". Tính đến quý I/2024, toàn huyện có 117 nhà văn hóa, trong đó 01 nhà văn hóa huyện; 09 nhà văn hóa xã đạt 90% tổng số xã, thị trấn trên địa bàn huyện; 106 nhà văn hóa bản, tổ dân phố (trong đó: có 85 nhà văn hóa/86 bản, tổ dân phố đang sử dụng; có 22 nhà văn hóa dôi dư sau sáp nhập bản, tổ dân phố) đạt 92,5% bản, tổ dân phố có nhà văn hóa; có 07 bản chưa có nhà văn hóa và 01 thị trấn chưa có nhà văn hóa. Có 07 nhà luyện tập thi đấu thể thao; 01 sân vận động cấp huyện; có 01 trung tâm vui chơi giải trí, thể thao do tư nhân đầu tư; 04 sân bóng đá cỏ nhân tạo, 03 cơ sở bơi lội, trên 50 sân bóng chuyền...

Chú trọng tổ chức, duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động văn nghệ quần chúng. Hiện nay, trên địa bàn huyện có 89 đội văn nghệ có quyết định thành lập. Bình quân hằng năm mỗi đội văn nghệ cơ sở tổ chức và tham gia tối thiểu từ 03 hoạt động trở lên, phục vụ nhiệm vụ chung tại cơ sở và đáp ứng nhu cầu thưởng thức, sáng tạo văn hóa nghệ thuật của Nhân dân, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc, nhất là phát huy thế mạnh về hát dân ca, múa dân gian, nhạc cụ truyền thống. Thành lập và duy trì hoạt động 37 Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa trong trường học trong đó dân ca: 07; dân nhạc: 03, trò chơi dân gian: 07, nghề thủ công: 03, câu lạc bộ tổng hợp: 08, câu lạc bộ thể thao: 09; tổng số 9.422 học sinh tham gia, khuyến khích bảo tồn phát triển văn hóa ngay từ thế hệ trẻ.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, chất lượng ngày càng được nâng lên. Việc xây dựng gia đình, tổ dân phố, bản, cơ quan, trường học văn hóa đã có tác động tích cực đến đời sống văn hóa ở cơ sở, cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước. Năm 2023, toàn huyện có 90,1% hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa, so với năm 2014 tăng 17,9%; có 86% bản, tổ dân phố đạt tiêu chuẩn văn hóa tăng 26,6%; có 96,3% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn văn hóa tăng 24,4%. Xây dựng 02 xã Phúc Khoa, Nậm Cần; 09 bản nông thôn mới nâng cao gắn với phát triển du lịch.

Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”. Phong trào thể dục, thể thao quần chúng được duy trì thường xuyên, phát triển ngày càng sâu rộng, công tác giáo dục thể chất và hoạt động thể thao, giáo dục thể chất gắn với giáo dục tri thức, đào tạo, kỹ năng sống trong trường học được quan tâm. Năm 2023, số người tham gia tập luyện thường xuyên chiếm 28,6%; số gia đình thể thao đạt 13,2%; bình quân hàng năm cấp huyện tổ chức từ 10-15 giải thể thao cấp huyện, thu hút trên 3.000 lượt vận động viên tham gia thi đấu, trên 13.000 lượt người tham gia cổ vũ động viên. Tham gia nhiều giải thể thao cấp tỉnh đạt thành tích cao, đặc biệt trong môn bóng chuyền da, bóng chuyền hơi,...

Tuy nhiên, hệ thống thiết chế văn hóa và cơ sở vật chất, kỹ thuật cho hoạt động văn hóa còn thiếu và chưa đồng bộ, có nơi xuống cấp, chưa đáp ứng yêu cầu tổ chức các hoạt động văn hóa; nguồn ngân sách chi cho hoạt động văn hóa, nhất là văn hóa cấp xã còn rất hạn chế, chưa tương xứng với đầu tư cho phát triển kinh tế; xã hội hóa các hoạt động văn hóa chưa đạt kết quả cao.

Thời gian tới, để tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với phát triển kinh tế - xã hội địa phương, huyện Tân Uyên cần tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ về văn hóa. Chú trong khai thác tiềm năng, lợi thế sẵn có gắn việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc; xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Các dân tộc Thái, Mông, Lào, Khơ Mú, Giáy được bảo tồn ít nhất 01 di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp. Duy trì, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao đảm bảo tính thiết thực, đa dạng, phù hợp với nhu cầu của Nhân dân; chú trọng phát huy thế mạnh thể dục thể thao ở từng địa phương, đơn vị. Tập trung phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, bồi dưỡng nâng cao trình độ khoa học, kỹ thuật và công nghệ, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân. Mở rộng các ngành tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ văn hoá, gắn kết chặt chẽ văn hoá với nhiệm vụ phát triển kinh tế, khai thác tài nguyên văn hoá một cách hợp lý để phát triển dịch vụ du lịch.. hóp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Tân Uyên phát triển nhanh và bền vững, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.