Giải pháp nâng cao chất lượng xây dựng Nghị quyết đại hội Đảng ­­­

Quán triệt và thực hiện nghiêm Điều lệ Đảng hiện hành (do Đại hội XI thông qua), Quy định 66-QĐ/TW, ngày 06/02/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về thể loại, thẩm quyền ban hành và thể thức văn bản của Đảng; Hướng dẫn số 22-HD/VPTW, ngày 22/3/2017 của Văn phòng Trung ương Đảng về ban hành một số văn bản của các cơ quan lãnh đạo đảng cấp tỉnh, thành phố, thời gian qua, Đại hội Đảng các cấp đều quyết nghị thông qua nghị quyết, đảm bảo quy trình theo quy định; nghị quyết đảm bảo đủ cấu trúc, cơ bản đảm bảo nội dung, logic giữa các vấn đề, thể hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp để triển khai thực hiện; phản ánh khách quan diễn biến, kết quả của Đại hội; thể hiện tính Đảng, sự trang trọng, nghiêm túc của sự kiện; văn phong ngắn gọn, rõ ràng và mạch lạc, đồng thời có tinh thần khuyến khích, động viên các lực lượng để thực hiện thắng lợi Nghị quyết.

Tuy nhiên, một số nghị quyết Đại hội Đảng còn một số hạn chế như: sai thể thức, không xác nhận chữ ký hoặc sai thẩm quyền ký. Có nghị quyết có nội dung chưa đảm bảo, thiếu một trong các thông tin về số lượng đại biểu, địa điểm tổ chức đại hội, phương châm Đại hội; đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ trong nhiệm kỳ vừa qua còn chung chung, không có số liệu nên đặt vào địa phương nào cũng phù hợp; không có hạn chế; không có nguyên nhân của kết quả đạt được, nguyên nhân của hạn chế; không có bài học kinh nghiệm. Phần tổng hợp ý kiến vào dự thảo văn kiện của cấp trên chưa đầy đủ thành phần được xin ý kiến. Phần kết quả bầu cử thiếu thông tin, không có số lượng, chỉ để 3 chấm… Trong lời kêu gọi, khích lệ, động viên các lực lượng chỉ có đối tượng là cán bộ, công chức mà thiếu thiếu thành phần chính là Nhân dân.

Từ thực tiễn đó, để xây dựng Nghị quyết Đại hội Đảng đảm bảo chất lượng cần nắm vững các yêu cầu: về nguyên tắc, phải đảm bảo tính Đảng và tính nhân dân, tính khoa học và thực tiễn, tính chiến lược và định hướng lâu dài, tính đồng bộ và toàn diện, tính khả thi, tính khách quan; về văn phong, ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc, chính xác, cụ thể, trang trọng, nghiêm túc, đồng thời khích lệ, động viên; về cấu trúc, nội dung phải thể hiện đầy đủ các thông tin cơ bản về Đại hội, phản ánh khách quan các nội dung đại biểu bàn và quyết nghị.

Quy trình xây dựng dự thảo nghị quyết đại hội được tiến hành cùng với xây dựng báo cáo chính trị, được thực hiện từ bước xây dựng lần thứ tư báo cáo chính trị (theo Hướng dẫn số 22-HD/VPTW). Dự thảo lần thứ nhất nghị quyết đại hội gồm những nội dung cơ bản, quan trọng nhất của báo cáo chính trị trình xin ý kiến ban thường vụ. Tiếp theo, biên tập lần năm báo cáo chính trị thì xây dựng dự thảo nghị quyết trình xin ý kiến Ban Chấp hành cấp ủy; sau khi tiếp thu ý kiến của cấp ủy hoàn chỉnh dự thảo nghị quyết trình xin ý kiến của Ban Thường vụ cấp trên trực tiếp và một số ban, ngành cấp trên. Đến bước biên tập lần sáu báo cáo chính trị, Ban thường vụ cấp ủy tổ chức hội nghị cấp ủy tiếp thu ý kiến của Ban thường vụ cấp trên, hoàn chỉnh dự thảo nghị quyết, cùng với báo cáo chính trị thành tài liệu chính thức trình đại hội. Trình báo cáo chính trị, báo cáo tóm tắt, dự thảo nghị quyết tại đại hội; đoàn chủ tịch đại hội trình bày trước đại hội và gợi ý những vấn đề cần tập trung thảo luận. Dự thảo nghị quyết được tổ chức thảo luận ở các tổ đại biểu, thảo luận tại hội trường; sau đó, đoàn chủ tịch đại hội trình bản tiếp thu, giải trình ý kiến thảo luận và xin ý kiến của đại biểu dự đại hội. Đoàn chủ tịch lựa chọn những vấn đề còn có ý kiến khác nhau để đại hội tiến hành biểu quyết; kết quả biểu quyết đạt trên 50% phiếu (hoặc đại biểu có mặt tại đại hội) tán thành thì được đưa vào nghị quyết đại hội. Đoàn thư ký căn cứ ý kiến giải trình của đoàn chủ tịch, kết quả biểu quyết các vấn đề còn có ý kiến khác nhau và kết quả bầu ban chấp hành, bầu đoàn đại biểu đi dự Đại hội đại biểu cấp trên tiến hành hoàn chỉnh dự thảo nghị quyết; đoàn chủ tịch trình toàn văn nghị quyết trước đại hội. Đại biểu dự đại hội tiếp tục phát biểu ý kiến vào dự thảo, trong đó tập trung vào từng chi tiết cụ thể. Đại biểu dự đại hội tiến hành biểu quyết thông qua nghị quyết bằng thẻ đảng viên; kết quả biểu quyết phải được trên 50% số đại biểu có mặt tại đại hội tán thành mới được thông qua. Đại hội giao cho cấp ủy khoá mới tiếp thu hoàn chỉnh báo cáo chính trị, nghị quyết và ký ban hành theo quy định của Ban Bí thư.

Thể thức, cấu trúc, nội dung của nghị quyết phải đầy đủ thông tin, phản ánh khách quan tiến trình và kết quả của Đại hội. Thể thức theo Hướng dẫn số 36-HD/VPTW, ngày 03/4/2018 của Văn phòng Trung ương Đảng về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản của Đảng. Phần mở đầu giới thiệu về sự kiện chính trị quan trọng; địa điểm, thời gian tổ chức; phương châm của đại hội; thành phần tham gia; sự thống nhất của các đại biểu về các nội dung trong Đại hội. Phần quyết nghị gồm các nội dung chính sau: (I). Tán thành nội dung Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ …khóa… trình Đại hội đại biểu Đảng bộ … lần thứ…, nhiệm kỳ …, với những nội dung cơ bản: (1). Về kiểm điểm kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ … lần thứ…, nhiệm kỳ ... Trong đó, đánh giá khái quát về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện của cấp ủy; tinh thần, tư tưởng chỉ đạo lan tỏa trong cả nhiệm kỳ; kết quả đạt được trên tất cả các lĩnh vực, nhiệm vụ chính trị, có số liệu chứng minh. Đánh giá hạn chế chủ yếu; nguyên nhân của kết quả đạt được, nguyên nhân của hạn chế; một số kinh nghiệm rút ra. (2) Quan điểm chỉ đạo; mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp trọng tâm nhiệm kỳ tới. (II)- Thông qua báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Đảng bộ … khóa... (III)- Thông qua báo cáo tổng hợp ý kiến của tổ chức đảng các cấp và Nhân dân đóng góp vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội… của Đảng, của cấp trên trực tiếp. (IV)- Cho ý kiến vào dự thảo Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ cấp mình lần thứ…, nhiệm kỳ… (V)- Thông qua kết quả bầu cử Ban Chấp hành Đảng bộ… khóa…; bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội đại biểu cấp trên. (VI)- Giao Ban Chấp hành Đảng bộ … khoá …, xây dựng chương trình, kế hoạch công tác để đưa Nghị quyết Đại hội vào thực tiễn cuộc sống. Phần kết thúc là lời kêu gọi mạnh mẽ của Đại hội đến các lực lượng để quyết tâm thực hiện thành công Nghị quyết, hướng tới sự phát triển của địa phương, đơn vị trong nhiệm kỳ tới.

Để góp phần thực hiện thành công Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 14/6/2024 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, nâng cao chất lượng xây dựng Nghị quyết Đại hội, các cấp ủy cần tập trung vào các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau: Nâng cao nhận thức của các cấp ủy về vị trí, vai trò của nghị quyết Đại hội Đảng. Tăng cường công tác giáo dục lý luận chính trị, quán triệt, học tập các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về xây dựng, ban hành Nghị quyết của Đảng. Nâng cao chất lượng tổ chức lớp bồi dưỡng cho bí thư chi bộ và cấp ủy viên cơ sở; tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ xây dựng văn kiện Đại hội của Đảng. Qua đó, giúp các cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, cán bộ tham mưu nắm vững quy định và vận dụng phù hợp vào thực tiễn địa phương, đơn vị. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện của các cấp ủy. Nâng cao tinh thần trách nhiệm của cấp ủy cấp trên, cán bộ được phân công phụ trách cơ sở trong việc tham gia ý kiến, thẩm định các bản dự thảo của đơn vị trực thuộc (đơn vị được phân công phụ trách).