Sinh hoạt chi bộ là một trong những nguyên tắc của Đảng và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quá trình hoạt động lãnh đạo của Đảng ở cơ sở cũng như của từng đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt, muốn chi bộ tốt, thì cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”. Theo Người, mục đích tổ chức, sinh hoạt chi bộ là làm cho Đảng luôn trong sạch vững mạnh, luôn thể hiện là Đảng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Chỉ có thông qua sinh hoạt chi bộ, làm cho đội ngũ đảng viên của Đảng luôn giữ vững đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, luôn làm “kiểu mẫu” để lôi kéo quần chúng. Có thể nói rằng, sinh hoạt chi bộ thực chất là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng. Cho nên, sinh hoạt chi bộ được xem là một trong những hoạt động chủ yếu của chi bộ. Chất lượng sinh hoạt chi bộ là một trong những yếu tố quyết định sức sống, sự tồn tại, phát triển của chi bộ. Không tổ chức sinh hoạt chi bộ hoặc tổ chức sinh hoạt chi bộ nhưng chất lượng sinh hoạt thấp thì chi bộ không thể hoàn thành nhiệm vụ.
Những năm qua Đảng bộ tỉnh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng Đảng nói chung, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ nói riêng. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các văn bản nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, như: Hướng dẫn số 03-HD/TU về nội dung sinh hoạt chi bộ; Quy định số 12-QĐi/TU, về trách nhiệm của đảng viên trong việc chấp hành chế độ sinh hoạt chi bộ và thực hiện nhiệm vụ được phân công; trách nhiệm của chi ủy, bí thư chi bộ trong việc duy trì và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ;
Quy định số 14-QĐi/TU về tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ. Tỉnh ủy đã phân công các đồng chí tỉnh uỷ viên, lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh theo dõi, hướng dẫn sinh hoạt đảng ở cơ sở; đồng thời, ban hành Quy định số 13-QĐi/TU, ngày 08/10/2018 về trách nhiệm, quyền hạn, mối liên hệ công tác của các đồng chí ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, lãnh đạo sở, ban, ngành tỉnh, lãnh đạo chủ chốt huyện, thành phố dự sinh hoạt với đảng ủy cấp xã và dự, theo dõi, hướng dẫn sinh hoạt chi bộ khu dân cư. Qua đó, chất lượng sinh hoạt chi bộ đã có nhiều chuyển biến tích cực, chất lượng sinh hoạt của nhiều chi bộ khu nông thôn đã được nâng lên. Chế độ sinh hoạt được duy trì thường xuyên, nghiêm túc hơn, đúng quy định hằng tháng, không còn tình trạng sinh hoạt “cách nhật” (2 tháng/lần hoặc quý/lần). Nội dung sinh hoạt nhiều chi bộ cơ bản đã được chuẩn bị tương đối đầy đủ theo Hướng dẫn số 03-HD/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, kết hợp với việc sử dụng khá hiệu quả cuốn Bản tin sinh hoạt chi bộ do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phát hành. Tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt tương đối cao, khá đầy đủ (trừ đảng viên miễn sinh hoạt hoặc đảng viên đi làm ăn xa). Nhiều chi bộ sinh hoạt tương đối tốt, đảm bảo đúng nguyên tắc, khoa học, sáng tạo; phát huy trí tuệ của đảng viên để kịp thời phát hiện, xử lý những vướng mắc, góp phần xây dựng nông thôn mới, thôn, bản, khu dân cư văn hóa, đề ra nghị quyết để tập trung sự lãnh đạo đối với nhiệm vụ cụ thể. Cùng với sinh hoạt thường kỳ, sinh hoạt chuyên đề cũng được các chi bộ duy trì theo đúng quy định (quý/lần), nội dung chuyên đề của nhiều chi bộ cơ bản đã bám sát theo gợi ý theo Hướng dẫn số 03-HD/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, một số chi bộ đã lựa chọn chuyên đề sát với nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng; phát triển kinh tế, môi trường, văn hóa, xã hội của thôn, bản... Trong sinh hoạt chuyên đề nhiều chi bộ đã cơ bản tạo được môi trường dân chủ, thẳng thắn để mỗi đảng viên tự soi, tự sửa, thảo luận trao đổi, tạo được sự đồng thuận và quyết tâm của đảng viên trong việc đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số chi bộ chưa có nhiều đổi mới trong sinh hoạt, chất lượng sinh hoạt chưa cao. Hình thức sinh hoạt đơn điệu, có những buổi sinh hoạt, một đồng chí đọc thông tin thời sự về tình hình kinh tế, xã hội của địa phương, do cấp ủy cấp trên soạn thảo, cung cấp; quán triệt các văn bản của cấp ủy cấp trên chủ yếu nêu tiêu đề văn bản, không quán triệt được những nội dung cơ bản của văn bản; đồng chí chủ trì độc thoại từ đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tháng trước, thông báo nhiệm vụ tháng tới, đến thảo luận, nhưng không gợi ý được nội dung cần tập trung thảo luận, do đó không có ý kiến phát biểu và kết luận, kết thúc buổi sinh hoạt. Cùng với đó, nội dung sinh hoạt chuẩn bị chưa kỹ, chưa đầy đủ theo hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Không nhận xét, đánh giá tình hình tư tưởng đảng viên, tính tiền phong gương mẫu của đảng viên, việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên; không đánh giá việc đảng viên thực hiện nội dung cam kết, nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo quy định; có buổi sinh hoạt không đề cập đến việc lãnh đạo hoạt động của các tổ chức đoàn thể khu dân cư; thậm chí có buổi sinh hoạt “quên” không đề cập đến công tác xây dựng Đảng... Việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề còn lúng túng, nội dung sinh hoạt chung chung, đơn điệu, thiếu tính hấp dẫn, chưa phải là nội dung cấp thiết, bức xúc cần đưa ra thảo luận để tìm giải pháp khắc phục; thậm chí không đúng quy trình của buổi sinh hoạt chuyên đề, cụ thể: sau khi kết thúc buổi sinh hoạt thường kỳ, đồng chí chủ trì thông báo chuyển sang sinh hoạt chuyên đề, nhưng nội dung chỉ thông báo tới đảng viên về tổ chức vệ sinh làng bản, phân công đảng viên phụ trách từng công việc và kết thúc buổi sinh hoạt...
Để khắc phục những hạn chế trên, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên khu vực nông thôn, cấp ủy các cấp cần tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cấp ủy, đồng chí bí thư chi bộ và đảng viên về tầm quan trọng của việc tổ chức sinh hoạt chi bộ và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả các quy định, hướng dẫn của Tỉnh ủy về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nhất là Hướng số 03-HD/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng cấp ủy, đồng chí bí thư cấp ủy, trong đó chú trọng bồi dưỡng công tác chuẩn bị nội dung, phương pháp điều hành, chủ trì buổi sinh hoạt chi bộ, đồng thời lưu ý nội dung sinh hoạt phải chuẩn bị đầy đủ, nghiêm túc theo đúng hướng dẫn, gắn sát với nhiệm vụ chính trị của khu dân cư, đảm bảo phong phú, sinh động, tạo sự hào hứng của đảng viên khi tham gia sinh hoạt chi bộ; trong đó công tác xây dựng Đảng và việc thực hiện nhiệm vụ chính trị luôn được đặt song song; cần quán triệt rõ: xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh là để thực hiện nhiệm vụ chính trị tốt hơn và thực hiện nhiệm vụ chính trị cũng chính là góp phần xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh. Nâng cao năng lực, khả năng điều hành của đồng chí bí thư chi bộ, trong sinh hoạt phải giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, đảm bảo thực hiện khoa học, sáng tạo, linh hoạt, biết gợi mở nội dung thảo luận để đảng viên tập trung phát biểu thảo luận, phát huy trí tuệ của đảng viên, đồng thời phát hiện, xử lý những vấn đề nảy sinh nhằm xây dựng chi bộ đoàn kết, thống nhất, gắn trách nhiệm của đảng viên với nhiệm vụ của chi bộ. Trong thảo luận phải thật sự phát huy dân chủ, tạo được không khí đoàn kết, thẳng thắn để các đảng viên thể hiện hết ý kiến của mình, trước khi biểu quyết chung của chi bộ. Những ý kiến xây dựng, thẳng thắn, trung thực phải được tôn trọng và động viên, khuyến khích, tiếp thu một cách cầu thị. Cần bình tĩnh lắng nghe những ý kiến trái chiều và phải được thảo luận rất kỹ trong chi bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ nhưng phải bảo đảm quyền được bảo lưu của cá nhân. Khắc phục cho được việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề theo kiểu hình thức, kém hiệu quả, không thiết thực; nội dung sinh hoạt cần bám sát nhiệm vụ chính trị của khu dân cư và nội dung gợi ý rất rõ trong Hướng dẫn số 03-HD/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, như: về các giải pháp xây dựng nông thôn mới; xây dựng đô thị văn minh, xây dựng làng, bản, khu dân cư, tổ dân phố văn hóa; giúp đỡ đảng viên nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; đảng viên phụ trách hộ gia đình nơi cư trú; triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan trực tiếp đến sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ; giải pháp lãnh đạo của chi bộ giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh trên địa bàn dân cư; về công tác tạo nguồn phát triển đảng viên...
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn của cấp ủy cấp trên trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ khu vực nông thôn. Tiếp tục phát huy vai trò trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp được phân công dự, theo dõi, hướng dẫn sinh hoạt cấp ủy, chi bộ khu dân cư đảm bảo thực chất và hiệu quả. Nhất là đội ngũ cán bộ cấp cơ sở và cấp trên cơ sở, nghiên cứu tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ này, vì thực tế có một số đồng chí tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chi bộ khu dân cư (nơi được phân công), nhưng chất lượng chi bộ sinh hoạt nơi đó không có nhiều chuyển biến, hình thức cũng như nội dung sinh hoạt không đầy đủ, không đúng quy trình nhưng không được tham gia, góp ý điều chỉnh rút kinh nghiệm.
Ban Tuyên giáo cấp huyện phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra việc phát hành và hướng dẫn cách sử dụng cuốn Bản tin sinh hoạt chi bộ. Đây là cuốn sách rất quý phục vụ cho sinh hoạt chi bộ nhưng hiện nay một số địa phương phát hành cuốn bản tin này còn chậm, không đều (tháng nhận được, tháng không), một số chi bộ nhận được nhưng không sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả trong sinh hoạt chi bộ.
Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ khu vực nông thôn là nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và chức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, góp phần lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp đề ra, xây dựng Lai Châu phát triển nhanh và bền vững./.