Sự ra đời và ý nghĩa của ngày “Nhà giáo Việt Nam”!
Tôn sư trọng đạo là truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam. Vai trò của người thầy và ơn sâu nghĩa nặng đối với thầy cô đã được dành riêng một vị trí xứng đáng trong trái tim của người học trò đang học cũng như đã tốt nghiệp ra trường. Mối quan hệ thầy trò đã có từ hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Từ thế hệ này đến thế hệ khác, thầy cô giáo đã hết lòng dạy bảo học trò, góp phần đào tạo nhân tài cho đất nước.
Tháng 01/1946, một tổ chức quốc tế các nhà giáo tiến bộ được thành lập ở Paris (thủ đô nước Pháp) lấy tên là FISE (viết tắt của: Liên hiệp quốc tế các Công đoàn Giáo dục). Năm 1949, tại Hội nghị quốc tế Vacsava (Thủ đô của Ba Lan) tổ chức FISE xây dựng một bản “Hiến chương các nhà giáo” gồm 15 chương. Nội dung chủ yếu là đấu tranh chống nền giáo dục tư sản, phong kiến; xây dựng nền giáo dục tiến bộ; bảo vệ những quyền lợi vật chất và tinh thần chính đáng của nghề dạy học và nhà giáo.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã liên hệ với FISE với mục đích tranh thủ các diễn đàn quốc tế, tố cáo âm mưu tội ác của bọn đế quốc xâm lược đối với nhân dân ta cũng như đối với giáo viên và học sinh. Đồng thời, giới thiệu những thành tích của nền giáo dục cách mạng, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của toàn thể giáo viên trên thế giới đối với cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta. Đầu năm 1953, Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Nguyễn Khánh Toàn làm trưởng đoàn dự Hội nghị quan trọng kết nạp Công đoàn giáo dục của một số nước vào tổ chức FISE tại Viên (Thủ đô nước Áo), trong đó có Công đoàn Giáo dục Việt Nam. Chỉ một thời gian ngắn sau khi thành lập (22/7/1951), Công đoàn giáo dục Việt Nam đã được kết nạp là một thành viên của FISE. Từ ngày 26 đến 30/8/1957, tại Thủ đô Vacsava, Hội nghị FISE có 57 nước tham dự, trong đó có Công đoàn giáo dục Việt Nam, quyết định lấy ngày 20 tháng 11 làm ngày Quốc tế Hiến chương các nhà giáo. Và lần đầu tiên ngày “Quốc tế Hiến chương các nhà giáo” được tổ chức trên toàn miền Bắc nước ta vào ngày 20/11/1958. Những năm sau đó, ngày lễ 20/11 còn được tổ chức tại các vùng giải phóng ở miền Nam. Tiếp theo những năm sau đó kỷ niệm lịch sử ngày 20/11, cơ quan tiểu ban giáo dục thường xuất bản, phát hành một số tập san đặc biệt để cổ vũ tinh thần đấu tranh của giáo viên trong vùng tạm chiếm nói riêng, động viên tinh thần chịu đựng gian khổ hy sinh của anh chị em giáo viên kháng chiến nói chung.
Khi Việt Nam thống nhất, vào ngày 28/9/1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành quyết định số 167-HĐBT thiết lập ngày 20 tháng 11 hằng năm là ngày lễ mang tên "Ngày Nhà giáo Việt Nam".
Trong đó ghi rõ:
Điều 1: Từ nay hàng nǎm sẽ lấy ngày 20-11 là ngày Nhà giáo Việt Nam.
Điều 2: Để ngày 20-11 có ý nghĩa thiết thực, hàng nǎm từ tháng 10 các cấp chính quyền và đoàn thể cần họp để xem xét tình hình công tác và hoạt động của đội ngũ giáo viên ở địa phương mình, kiểm điểm những việc đã làm và đề ra những việc cần tiếp tục làm, động viên đội ngũ giáo viên phát huy truyền thống tốt đẹp của giáo giới Việt Nam, rèn luyện phẩm chất và nǎng lực, làm gương sáng cho học sinh noi theo. Về phía giáo viên, cần có những hoạt động phong phú nhằm nâng cao nhận thức về vinh dự và trách nhiệm của người giáo viên trong xã hội nước ta ngày nay, từ đó mà ra sức phấn đấu làm tốt nhiệm vụ cao cả của mình.
Điều 3: Việc tổ chức ngày 20-11 hàng nǎm do Ủy ban nhân dân và Hội đồng giáo dục các cấp chủ trì, có sự phối hợp các ngành giáo dục và các đoàn thể nhân dân. Các cấp các ngành cần phân công cán bộ lãnh đạo đi thǎm hỏi giáo viên, tổ chức các cuộc gặp mặt thân mật với giáo viên, nhân dịp này có thể tổ chức khen thưởng các giáo viên có thành tích. Việc tổ chức ngày nhà giáo Việt Nam cần được tiến hành trọng thể và thiết thực, tránh hình thức phô trương gây phiền hà cho học sinh và cha mẹ học sinh.
Điều 4: Trong ngày 20-11 các trường có thể sắp xếp lại việc học tập và giảng dạy để giáo viên được nghỉ và tham gia các sinh hoạt của trường và địa phương.
Ngày 20/11/1982, là lễ kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam đầu tiên được tiến hành trọng thể trong cả nước. Từ đó đến nay, đây là ngày truyền thống của ngành giáo dục để tôn vinh những người làm công tác trồng người. Đây là dịp để các thế hệ học trò bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với những người thầy, để mọi ngành, mọi nghề và toàn xã hội chia sẻ niềm vui, tri ân tới những người đã góp công sức và tâm huyết cho sự nghiệp trồng người cao cả, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Tri ân thầy cô giáo!
Thấm nhuần đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 trở thành ngày hội “tôn vinh người thầy” của toàn dân. Vào ngày này, trên khắp mọi miền trong cả nước, các em học sinh, sinh viên lại cùng nhau mang hoa, quà đến chúc mừng các thầy cô giáo, bày tỏ lòng biết ơn đối với những người có công dạy dỗ mình, trong đó có không ít người đã trưởng thành. Thật là cảm động khi được chứng kiến những cuộc sum họp và quan hệ thầy trò trong tình cảm thân thương.
Quan hệ thầy trò vốn là mối quan hệ cao cả, thiêng liêng. Người xưa đã nói “trọng thầy mới được làm thầy”, “không thầy đố mày làm nên”. Người thầy ngoài việc truyền đạt kiến thức, còn định hướng về đạo đức, lối sống, do vậy cả những bậc phụ huynh cao tuổi cũng đến tìm thầy để tri ân. Quan hệ thầy trò ở Việt Nam dù có những nét quan niệm khác biệt giữa thời kỳ phong kiến và thời hiện đại ngày nay, song nói chung quan hệ thầy trò là quan hệ tốt đẹp; truyền thống “tôn sư trọng đạo” trở thành một trong những nét đáng quý của dân tộc và văn hóa Việt Nam.
Đất nước có sự phát triển như ngày hôm nay, trước tiên là nhờ các nhà giáo, những người thầm lặng đóng góp “GDP tri thức” cho đất nước. Nhiều nhà giáo đã tâm huyết, tận tụy với nghề; nhất là các giáo viên vùng sâu, vùng xa, vùng núi cao đã không ngại khó khăn; thậm chí hy sinh cả tính mạng để bám trường, bám lớp; duy trì việc giảng dạy và học tập. Xã hội mãi mãi tôn vinh và ghi ơn các thầy giáo, cô giáo; những người đã suốt đời cống hiến sức lực, tài năng và trí tuệ của mình; góp phần quan trọng vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Là tình vùng cao biên giới, địa bàn rộng, mật độ dân cư thưa, địa hình chia cắt phức tạp, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, điểm trường các thôn, bản còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn, thậm trí có những lúc còn có cả hiểm nguy. song với tinh thần ý chí và nghị lực, tất cả vì học sinh thân yêu, các thầy giáo, cô giáo trên địa bàn tỉnh, đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ vượt lên tất cả hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy học của mình, nhiều câu chuyện xúc động về hình ảnh các thầy giáo, cô giáo vượt núi, băng rừng dưới trời mưa để đến từng hộ đồng bào các dân tộc thiểu số vận động, đưa học sinh đến trường; hình ảnh thầy cô vừa dạy chữ, vừa nấu ăn cho học sinh trong các điểm trường, hay trong các trường bán trú; câu chuyện về các thầy giáo, cô giáo đóng góp từ tiền lương để mua sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh đi học, hay hỗ trợ vật chất để các cháu học sinh đồng bào dân tộc thiểu số đến trường… và còn nhiều câu chuyện đời thường, bình dị nhưng thật cao quý của các thầy giáo, cô giáo vì sự nghiệp trồng người của đất nước nói chung và của tỉnh Lai Châu nói riêng.
Kỷ niệm 39 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2021), là dịp để mỗi chúng ta tri ân và gửi tới toàn thể các thầy giáo, cô giáo lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Xin được gửi tới các nhà giáo lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh nói về những người thầy: “Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất. Dù là tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương, song những người thầy giáo tốt là những người anh hùng vô danh....” và lời ca ngợi nghề dạy học của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong các nghề sáng tạo”.
Trước yêu cầu đổi mới, chúng ta gửi gắm tin yêu và hy vọng vào đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục các cấp cần nêu cao vai trò, tinh thần trách nhiệm, không ngừng trau dồi đạo đức, tác phong, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nỗ lực phấn đấu cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân góp sức tích cực và có hiệu quả vào mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển nhân tài phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc./.