Nhớ về tháng Bảy

Ngược dòng lịch sử, khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) ra đời chưa được bao lâu thì thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta một lần nữa. Với tinh thần quật cường, kiên quyết bảo vệ thành quả cách mạng, giữ vững nền độc lập cho Tổ quốc, quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu chống lại quân xâm lược. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến quyết liệt chống thực dân Pháp, nhiều đồng bào, chiến sỹ đã hy sinh, cống hiến xương máu, sức lực trên các chiến trường.

Đầu năm 1946, Hội giúp binh sĩ bị nạn ra đời ở Thuận Hóa (Bình Trị Thiên), rồi đến Hà Nội và một số địa phương khác, sau đó ít lâu được đổi thành Hội giúp binh sĩ bị thương. Ở Trung ương có Tổng Hội và Chủ tịch Hồ Chí Minh được bầu là Chủ tịch danh dự của Hội.

Chiều ngày 28/5/1946, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Tổng Hội giúp binh sĩ bị nạn tổ chức một cuộc nói chuyện quan trọng để kêu gọi đồng bào gia nhập Hội và hăng hái giúp đỡ các chiến sỹ bị thương tùy theo điều kiện của gia đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự.

Sau đó, nhiều chương trình quyên góp, ủng hộ bộ đội được phát động, đáng chú ý nhất là cuộc vận động “Mùa đông binh sỹ”. Theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ủy ban vận động đã họp phát động phong trào may áo trấn thủ cho chiến sỹ. Chiều ngày 17/11/1946, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Hội Liên Hiệp Quốc dân Việt Nam đã tổ chức lễ xung phong “Mùa đông binh sỹ”, mở đầu cuộc vận động “Mùa đông binh sỹ” trong cả nước để giúp chiến sỹ trong mùa đông giá rét với sự có mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Chính phủ. Ngay tại buổi lễ, Người đã cởi chiếc áo len đang mặc để tặng lại các binh sỹ.

Khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ngày 19/12/1946, theo Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhân dân cả nước đã nhất tề đứng dậy kháng chiến với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Số người bị thương và hy sinh trong chiến đấu tăng lên, đời sống của chiến sỹ, nhất là những chiến sỹ bị thương gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Trước tình hình trên, ngày 16/2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL “Quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ”. Đây là văn bản pháp quy đầu tiên khẳng định vị trí quan trọng của công tác thương binh, liệt sỹ và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sỹ.

Tháng 6/1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Hội phụ nữ Cứu quốc, Trung ương Đoàn thanh niên Cứu quốc, Cục Chính trị quân đội quốc gia Việt Nam, Nha Thông tin Tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ (Bắc Thái) để bàn về công tác thương binh, liệt sỹ và thực hiện Chỉ thị Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn một ngày làm ngày Thương binh - Liệt sỹ. Tại cuộc họp này các đại biểu đã thống nhất chọn ngày 27 tháng 7 là ngày “Thương binh toàn quốc”. Từ đó hằng năm cứ vào dịp này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đều gửi thư, quà thăm hỏi, động viên, nhắc nhở mọi người phải biết ơn và hết lòng giúp đỡ thương binh, gia đình liệt sỹ. Đặc biệt, từ sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh càng quan tâm hơn đến công tác thương binh, liệt sỹ.

Từ tháng 7/1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh toàn quốc” thành “Ngày Thương binh - Liệt sỹ” để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc.

Lai Châu mảnh đất địa đầu, phên dậu nơi cuối trời Tây Bắc của Tổ quốc, từng là địa bàn trọng yếu trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, tỉnh Lai Châu vừa là hậu phương, vừa là tiền tuyến lớn, đã đóng góp sức người, sức của làm nên chiến công oanh liệt của dân tộc trong thế kỷ XX bằng thắng lợi hoàn toàn của Chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Hòa chung với khí thế cách mạng sục sôi của cả dân tộc, hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc chống Mỹ cứu nước ngày 17/7/1966 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu phát huy truyền thống anh hùng, đã động viên hàng vạn con em lên đường ra mặt trận chiến đấu tại các chiến trường B, chiến trường C với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, góp phần cùng với cả dân tộc làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc…

Trải qua 2 cuộc kháng chiến gian khổ và hào hùng của dân tộc đã có biết bao thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu vì độc lập, tự do cho cả dân tộc, trong đó có nhiều người con của Lai Châu đã vĩnh viễn nằm xuống.

Phát huy truyền thống “Hiếu nghĩa bác ái”, “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây”, thể hiện lòng quý trọng và biết ơn đối với những người đã hy sinh, cống hiến vì độc lập, thống nhất tự do của Tổ quốc vì hạnh phúc của Nhân dân, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chế độ chính sách đãi ngộ đối với người có công với cách mạng. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, theo Chỉ thị 223/CT-TW, ngày 8/7/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27/7 hằng năm chính thức trở thành “Ngày Thương binh - Liệt sỹ” của cả nước.

Nhằm ghi nhớ và tôn vinh công lao to lớn của các Anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, gia đình có công với cách mạng, những năm qua Tỉnh ủy, cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh đã triển khai thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với người có công; tiếp nhận, giải quyết chế độ với người có công đúng quy định; thực hiện tốt việc chăm lo gia đình chính sách bằng nhiều hoạt động thiết thực. Thực hiện tốt phong trào đền ơn, đáp nghĩa, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, xây mới và sửa chữa nhiều căn nhà tình nghĩa gắn với thực hiện hiệu quả Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh; xây dựng Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”; thực hiện tốt công tác điều dưỡng, chăm sóc sức khoẻ đối với người có công…

Năm 2025, nhân dịp 27/7 tỉnh đã thành lập nhiều đoàn tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho gia đình người có công với cách mạng với 1.336 suất quà, số tiền là 1.091.300 đồng. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tổ chức tặng quà của Chủ tịch nước với người có công, thân nhân người có công với 931 suất quà, kinh phí 465.500.000 đồng.

Các cơ quan, ban, ngành, các xã, phường trong toàn tỉnh đã thành lập các đoàn thăm hỏi, tặng quà cho các gia đình chính sách; dâng hương, thắp nến tri ân tại các nghĩa trang liệt sỹ, đài tưởng niệm và công trình ghi công các anh hùng liệt sỹ, chăm sóc công trình ghi công liệt sỹ; đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về thực hiện tốt chính sách ưu đãi với người có công vừa là tình cảm thiêng liêng, trách nhiệm cao cả của hệ thống chính trị và toàn dân; lan tỏa hành động cao đẹp trong xã hội, đồng thời chia sẻ, kịp thời động viên các gia đình người có công vươn lên xây dựng cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc. Qua đó, góp phần quan trọng bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, thể hiện sâu sắc tính ưu việt và bản chất tốt đẹp của chế độ ta; tạo niềm tin, sự đồng thuận xã hội.