Lai Châu góp phần đưa quan hệ hợp tác Việt Nam - Lào đi vào chiều sâu

Kỳ 2: Lai Châu góp phần đưa quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả.

Tỉnh Lai Châu trước năm 2004 (tỉnh cũ, nay là tỉnh Điện Biên), có đường biên giới tiếp giáp với 2 tỉnh phía Bắc của nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào là Luông Pha Băng và Phông Sa Ly, dài hơn 414 km (theo Nghị định thư ký ngày 16/03/2016). Nhiều năm trước đây tỉnh Lai Châu đã có mối quan hệ đặc biệt với các tỉnh Bắc Lào, hợp tác trên nhiều lĩnh vực, như phát triển kinh tế, nhất là kinh tế thương mại với cửa khẩu quốc tế Tây Trang thông thương giữa tỉnh Lai Châu (Việt Nam) với tỉnh Phông Sa Ly (Lào); hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực...

Năm 2004, sau khi chia tách, thành lập tỉnh Lai Châu mới, mặc dù trong điều kiện còn nhiều khó khăn, song quán triệt và triển khai thực hiện các chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh quan hệ, hợp tác với các nước láng giềng, truyền thống, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu (mới) tiếp tục duy trì, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và toàn diện với ba tỉnh Bắc Lào (Phông Sa Ly; U Đôm Xay; Luông Pha Băng). Tỉnh Lai Châu với các tỉnh Bắc Lào thường xuyên trao đổi, thông báo tình hình cho nhau; điện mừng nhân dịp các ngày kỷ niệm và tết cổ truyền của mỗi nước. Thường xuyên tổ chức các hoạt động trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao của tỉnh đến cấp sở, ngành, địa phương. Năm 2011, tỉnh Lai Châu đã ký kết bản ghi nhớ với 02 tỉnh là Phông Sa Ly và U Đôm Xay, từ đây các hoạt động hợp tác giữa các tỉnh được tăng và đi vào thực chất, cụ thể hơn trên các lĩnh vực. Trong hợp tác lĩnh vực giáo dục, y tế được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức thiết thực, phù hợp với từng tỉnh. Từ năm 2014 đến năm 2021, tỉnh Lai Châu đã hỗ trợ đào tạo cho 2 tỉnh 76 lưu học sinh, trong đó 60 học sinh được hỗ trợ 100% kinh phí đào tạo, 16 lưu học sinh hỗ trợ một phần kinh phí (tỉnh Phông Sa Ly 62 học sinh: 32 lưu học sinh học Trung cấp y; 30 lưu học sinh Trung cấp mầm non), tỉnh U Đôm Xay 14 lưu học sinh học Trung cấp Mầm non; năm 2022 tỉnh Lai Châu tiếp tục đào tạo giúp tỉnh U Đôm Xay 14 lưu học sinh chuyên ngành cao đẳng Mầm non và Trung cấp y, đài thọ 100% kinh phí đào tạo. Đặc biệt trong năm 2017, Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh đã cử 6 giáo viên sang giảng dạy tiếng Việt cho cán bộ, giáo viên và học sinh 3 huyện biên giới của tỉnh Phong Sa Ly. Năm 2018, Sở Y tế tỉnh tổ chức tập huấn cho 03 cán bộ y tế tỉnh Phông Sa Ly với thời gian 3 tháng về chuyển giao kỹ thuật sử dụng và vận hành máy huyết học, máy sinh hóa, máy làm răng (các thiết bị do tỉnh Lai Châu tài trợ); cử cán bộ kỹ thuật sang lắp đặt, hướng dẫn sử dụng và sửa chữa một số trang thiết bị kỹ thuật của bệnh viện tỉnh Phông Sa Ly; đồng thời năm 2019 tiếp tục hỗ trợ xây dựng 01 nhà khám chữa bệnh cho cán bộ lãnh đạo tỉnh Phông Sa Ly trị giá 9,5 tỷ đồng, công trình đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng, góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ, nhân viên và nhân dân các dân tộc tỉnh Phông Sa Ly. Trong năm 2020 và 2021 trước tình hình diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, nhằm chung tay cùng ngăn chăn, đẩy lùi dịch bệnh, tỉnh Lai Châu đã hỗ trợ ba tỉnh Bắc Lào một số vật tư y tế trị giá 1,2 tỷ đồng (mỗi tỉnh 400 triệu đồng). Từ năm 2016 đến năm 2020, mặc dù còn nhiều khó khăn, song thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Giúp bạn là mình tự giúp mình”, tỉnh Lai Châu đã hỗ trợ ba tỉnh Bắc Lào đầu tư xây dựng trường học, nhà công vụ, bệnh viện; trang thiết bị y tế, trường học, máy tỉnh... trị giá 31,2 tỷ đồng. Bên cạnh đó, tỉnh Lai Châu cũng nhận được sự giúp đỡ của các tỉnh bạn, cụ thể như: năm 2018 tỉnh Lai Châu bị ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ, sạt nở đất, hai tỉnh U Đôm Xay và Phông Sa Ly đã ủng hộ, giúp đỡ 20.000 USD. Trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 các tỉnh Bắc Lào cũng ủng hộ quỹ vắc xin của tỉnh Lai Châu 260 triệu đồng (tỉnh Phông Sa Ly 60 triệu đồng; tỉnh U Đôm Xay 200 triệu đồng).
 
Trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng. Tháng 6/2016 Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Lai Châu đã tổ chức kết nghĩa với Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh U Đôm Xay, công tác phối hợp, trao đổi kinh nghiệm công tác quân sự quốc phòng giữa hai tỉnh được tăng cường. Cùng với đó, Công an tỉnh Lai Châu và Công an 5 tỉnh Bắc Lào cũng thường xuyên trao đổi đoàn, chia sẻ kinh nghiệm trong thực hiện công tác đảm bảo an ninh trật tự của mỗi bên. Trong cuộc chiến phòng, chống đại dịch Covid-19, Công an nỉnh Lai Châu đã hỗ trợ vật tư y tế phòng, chống dịch cho Công an 5 tỉnh Bắc Lào trị giá hàng trăm triệu đồng.

Hợp tác trong lĩnh vực du lịch - văn hóa, tỉnh Lai Châu đã phối hợp với các tỉnh Bắc Lào tổ chức các hội nghị xúc tiến du lịch Việt Nam - Bắc Lào tại tỉnh Lai Châu và tỉnh Luông Pha Băng, qua đó thúc đẩy giao lưu, hợp tác, xúc tiến quảng bá xây dựng và phát triển tuyến du lịch từ các tỉnh Bắc Lào đến các tỉnh Tây Bắc Việt Nam và ngược lại. Trong các sự kiện tổ chức tuần văn hóa - du lịch do các tỉnh hai bên tổ chức, các lễ hội (Lễ hội ném còn năm 2019) các tỉnh đều cử cán bộ, diễn viên, vận động viên, doanh nghiệp tham gia.

Trong công tác ngoại vụ, cơ quan ngoại vụ tỉnh Lai Châu và cơ quan ngoại vụ ba tỉnh Bắc Lào thường xuyên trao đổi thông tin, làm tốt vai trò là cầu nối quan trọng trong việc duy trì và phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai bên.

Hợp tác trong công tác mặt trận. Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lai Châu đã ký biên bản hợp tác với Mặt trận Lào xây dựng đất nước ba tỉnh Bắc Lào và thường xuyên thúc đẩy mối quan hệ hợp tác, giúp đỡ nhau trong hoạt động công tác mặt trận của các tỉnh. Cùng với tăng cường mối quan hệ cấp tỉnh, Tỉnh ủy, chính quyền các tỉnh cũng khuyến khích các địa phương tăng cường hợp tác, xây dựng mối quan hệ. Trong đó, huyện Mường Tè (Lai Châu) đã ký biên bản hợp tác hữu nghị với huyện Mường Mày (tỉnh Phông Sa Ly); Thành phố Lai Châu ký với huyện Mường Xay (tỉnh U Đôm Xay). Mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa các huyện, thành phố được tăng cường và ngày càng phát triển; cơ chế giao ban luân phiên mỗi năm một lần được duy trì thường xuyên. Năm 2015, Thành phố Lai Châu đã hỗ trợ huyện Mường Xay xây dựng trường Trung học cơ sở và Tiểu học Nậm Heng, trị giá 5 tỷ đồng; năm 2017 hỗ trợ giống cây ăn quả trồng trên diện tích 15 ha và cử cán bộ kỹ thuật sang hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật về trồng, chăm sóc cây ăn quả cho cán bộ kỹ thuật phòng Nông nghiệp và người dân tham gia trồng cây ăn quả huyện Mường Xay. Huyện Mường Tè cũng thường xuyên hỗ trợ các cơ quan hành chính huyện Mường Mày các trang thiết bị văn phòng, phục vụ nhiệm vụ chuyên môn...

Kết quả trên đã góp phần quan trọng củng cố mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, đưa quan hệ đó đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả. Như phát biểu của đồng chí Bun Lươm Mạ Ni Vông, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Tỉnh trưởng tỉnh Luông Pha Băng trong cuộc hội đàm với đoàn đại biểu lãnh đạo tỉnh Lai Châu do đồng chí Giàng A Tỉnh, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng đoàn ngày 19/7/2022, “Chuyến thăm và làm việc của đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu và đoàn công tác đã góp phần quan trọng vào trong việc tăng cường quan hệ truyền thống hữu nghị, tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa 2 Đảng, 2 Nhà nước và nhân dân 2 dân tộc Lào-Việt Nam cũng như 2 tỉnh chúng ta, do Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi Hản và chủ tịch Su Pha Nu Vông thân yêu là người sáng lập và đã được tiếp tục triển khai cho các thế hệ lãnh đạo ngày càng vững chắc, sâu sắc và nở hoa kết trái”; cũng như phát biểu của đồng chí Khăm Phoi Văn Nạ San, Ủy viên Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào - Bí thư Tỉnh ủy, Tỉnh Trưởng tỉnh Phông Sa Ly tại bổi tiếp xã giao đoàn công tác của tỉnh Lai Châu, ngày 17/7/2022 đã khẳng định mối quan hệ truyền thống đặc biệt giữa hai nước và hai tỉnh, “Thời gian qua hai tỉnh chúng ta đã thực hiện tốt các nội dung trong Biên bản ghi nhớ đã được ký kết; qua sự hợp tác tỉnh Phong Sa Ly đã trao đổi, học hỏi nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực và nhận được nhiều sự hỗ trợ của tỉnh Lai Châu, nhất là trong đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng một số cơ sở hạ tầng, hỗ trợ tài chính, trang thiết bị phòng, chống và kiểm soát dịch bệnh có giá trị rất cao. Thay mặt Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Phong Sa Ly, tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc nhất tới Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam nói chung và Đảng bộ, Chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu nói riêng. Những tình cảm trân trọng, đáng quý và sự giúp đỡ của các đồng chí càng khẳng định mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai nước Lào - Việt Nam nói chung, hai tỉnh Phong Sa Ly và Lai Châu nói riêng”.

Trước yêu cầu phát triển trong tình hình mới, tỉnh Lai Châu xác định cần tăng cường công tác đối ngoại theo định hướng Đại hội XIII của Đảng: “Tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nhất là với các nước láng giềng, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống, “tạo thế đan xen lợi ích” và “tăng độ tin cậy”. Việc thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ giúp củng cố vững chắc cục diện đối ngoại ổn định, thuận lợi cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Trong đó, tiếp tục duy trì, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt của tỉnh Lai Châu với các tỉnh Bắc Lào. Trọng tâm hướng vào thực hiện đầy đủ nội dung biên bản ghi nhớ đã được lãnh đạo cấp cao của tỉnh Lai Châu ký với ba tỉnh Bắc Lào (Phông Sa Ly, U Đôm Xay, Luông Pha Băng); duy trì cơ chế hợp tác đã được thiết lập, tăng cường hoạt động trao đổi đoàn các cấp; thực hiện các hoạt động hỗ trợ đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, phù hợp với điều kiện của tỉnh. Tiếp tục tăng cường hợp tác trong phát triển nông nghiệp; trao đổi, hỗ trợ chuyên môn về lĩnh y tế, đào tạo nguồn nhân lực; thúc đẩy giao lưu, hợp tác, xúc tiến quảng bá xây dựng và phát triển tuyến du lịch...

Duy trì và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống giữa tỉnh Lai Châu với ba tỉnh Bắc Lào, góp phần củng cố, vun đắp mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt của hai nước Việt Nam - Lào mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững./.