Lai Châu quyết tâm ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm, tệ nan ma túy trên địa bàn

Lai Châu là tỉnh vùng cao biên giới, có diện tích tự nhiên rộng trên 9.000 km2, địa hình rừng núi, chia cắt phức tạp và được xác định là một trong những địa bàn phức tạp về ma túy trong khu vực Tây Bắc, vừa là địa bàn tiêu thụ, vừa là địa bàn trung chuyển ma túy từ khu vực Tam giác vàng vào Việt Nam. Cùng với đó, do điều kiện tự nhiên phù hợp với việc trồng cây thuốc phiện, tập quán trồng cây thuốc phiện của đồng bào dân tộc thiểu số từ lâu đời và nhận thức của một bộ phận nhân dân còn hạn chế nên việc nén lút tái trồng cây thuốc phiện vẫn còn diễn ra ở một số địa bàn vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Tình hình người nghiện các chất ma túy và sử dụng trái phép chất ma túy có chiều hướng gia tăng, có xu hướng trẻ hóa, tiềm ẩn những yếu tố phức tạp về an ninh trật tự trên địa bàn.

Trước tình hình đó, thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, Tỉnh ủy đã cụ thể hóa thành Chương trình hành động số 35-CTr/TU, ngày 01/11/2019 về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt bằng nhiều giải pháp đồng bộ, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. UBND tỉnh đã ban hành 09 quyết định, 09 kế hoạch chuyên đề về thực hiện công tác phòng chống ma túy. HĐND tỉnh nâng cao chất lượng giám sát, chất vấn và định hướng các nội dung cần quan tâm thực hiện trong công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy của các cơ quan chuyên môn. Ban chỉ đạo Phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh ban hành 05 kế hoạch chuyên đề, cùng nhiều văn bản chỉ đạo khác có liên quan đến công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trên địa bàn. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc thực hiện, ngày 22/11/2021 Tỉnh ủy đã ban hành Công văn số 666-CV/TU, về chỉ đạo đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh; các đơn vị chức năng đã phối hợp, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra kết quả triển khai thực hiện các mặt công tác phòng, chống ma túy tại các đơn vị, địa phương.

Công tác tuyên truyền, quán triệt Chỉ thị 36-CT/TW và các văn bản chỉ đạo, định hướng của Trung ương, của tỉnh được coi trọng, tỉnh đã tổ chức 05 hội nghị báo cáo viên trực tuyến từ tỉnh tới xã với hơn 134 điểm cầu/lần và hàng ngàn lượt người tham gia. Năm 2021, UBND tỉnh tổ chức hội nghị trực tuyến từ cấp tỉnh đến cấp xã triển khai Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021- 2025 với hơn 2.000 người tham dự; chỉ đạo in sao 60 đĩa DVD tuyên truyền về phòng, chống ma túy; tổ chức 03 lớp tập huấn cho 120 cán bộ, công chức các cấp nhằm nâng cao năng lực phòng, chống ma túy; . Thường xuyên chỉ đạo hệ thống các cơ quan tư tưởng, văn hóa trong tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền về công tác phòng, chống ma túy, Báo Lai Châu, Đài PT - TH tỉnh đã mở và duy trì thường xuyên các chuyên mục phổ biến, giáo dục pháp luật, an ninh Lai Châu; phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh cơ sở, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp trong việc tuyên truyền phổ biến pháp luật về phòng, chống ma túy, về tác hại của ma túy; UBMTTQ tỉnh và các tổ chức thành viên đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến cán bộ, đoàn viên, hội viên, phát động mạnh mẽ phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”... Trong 3 năm (2019 - 2021) các cấp, các ngành trong tỉnh đã tổ chức tuyên truyền hơn 1.000 buổi cho gần 90.000 lượt quần chúng nhân dân trên địa bàn tỉnh.... Qua đó nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác phòng, chống ma túy được nâng lên.

Tăng cường đấu tranh xử lý tội phạm và tệ nạn ma túy. Tỉnh đã thường xuyên chỉ đạo đơn vị chức năng rà soát, bổ sung, kiện toàn, nâng cao năng lực của lực lượng chuyên trách về phòng, chống ma túy, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả gắn liền với trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong thực hiện nhiệm vụ. Thành lập tổ liên ngành kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ đối với các hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần trên địa bàn. Các lực lượng công an, biên phòng đã tập trung triển khai thực hiện nhiều kế hoạch, biện pháp đấu tranh có hiệu quả với tội phạm về ma túy, mở nhiều đợt cao điểm, tấn công trấn áp quyết liệt, triệt phá nhiều ổ nhóm, đường dây tội phạm về ma túy. Trong 03 năm đã phát hiện 1.275 vụ, bắt, giữ 1.522 đối tượng, thu 84,1kg hêrôin, 24,1kg thuốc phiện, 84,05kg ma túy  tổng hợp và nhiều đồ vật, tài liệu khác có liên quan. Công tác phòng, chống trồng cây có chứa chất ma túy được đẩy mạnh, các lực lượng chức năng thường xuyên phối hợp bám nắm cơ sở, nhất là các địa bàn trọng điểm, điều tra, rà soát nắm tình hình, tuyên truyền, vận động nhân dân triệt phá, xóa bỏ cây thuốc phiện. trong 3 năm toàn tỉnh đã phát hiện, phá nhổ 19.407m 2 diện tích trồng cây thuốc phiện, bắt 05 vụ, khởi tố 05 đối tượng; xử lý hành chính 03 vụ, 03 đối tượng với tổng số tiền 03 triệu đồng về hành vi trồng cây thuốc phiện.

Cùng với đó, công tác cai nghiện, điều trị nghiện ma túy; quản lý người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy, người sau cai nghiện ma túy cũng được chú trọng. Hiện nay, tỉnh đang duy trì các hình thức điều trị, cai nghiện như: cai nghiện tại cơ sở cai nghiện tỉnh (bao gồm cả tự nguyện và bắt buộc) với quy mô tiếp nhận từ 130 đến 150 học viên/năm, trong 03 năm, đã tổ chức cai nghiện cho 333 lượt người (124 trường hợp bắt buộc, 209 trường hợp tự nguyện); thực hiện điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone và Buprenophine tại 08 cơ sở điều trị và 30 điểm cấp phát thuốc trên địa bàn tỉnh với 2.120 người tham gia; cai nghiện tại Trại tạm giam Công an tỉnh cho 250 phạm nhân chấp hành án... Các cơ quan tố tụng phối hợp tốt trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về ma túy bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; tăng cường xét xử lưu động nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm.

Hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy được các lực lượng chức năng đẩy mạnh thực hiện, nhất là với các địa phương thuộc tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và 05 tỉnh Bắc Lào thông qua các cuộc hội đàm, ký kết biên bản ghi nhớ phối hợp, trao đổi thông tin về tội phạm khu vực biên giới, trong đó công tác phối hợp trong phòng, chống ma túy ở khu vực biên giới được đặc biệt coi trọng và đạt được những kết quả tích cực.

Những kết quả trên, góp phần quan trọng kiềm chế sự gia tăng và từng bước ngăn chặn tội phạm ma túy, tệ nạn ma túy trên địa bàn, đến nay tỉnh Lai Châu không có tụ điểm, điểm “nóng” về tội phạm ma túy; tình hình an ninh trật tự cơ bản ổn định.

Tuy nhiên, với dự báo tình hình hoạt động sản xuất, mua bán, vận chuyển và sử dụng ma túy, nhất là ma túy tổng hợp ở khu vực Đông Nam Á đang diễn ra phức tạp và có chiều hướng gia tăng mạnh so với thời gian trước. Bên cạnh đó, các nước trong khu vực bắt đầu dỡ, bỏ các trạm, chốt khu vực biên giới chuyển sang thích ứng với đại dịch Covid-19, đây là điều kiện cho các đối tượng trong và ngoài nước móc nối, sử dụng đường mòn, lối mở khu vực giáp ranh biên giới để hoạt động phạm tội. Trên địa bàn tỉnh điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn; nhận thức về pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số dẫn đến dễ bị các đối tượng dụ dỗ, lôi kéo thực hiện các hành vi phạm tội về ma túy; cùng với đó số lượng người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trong tỉnh vẫn còn khá lớn (hơn 6500 người), tiềm ẩn những yếu tố phức tạp về tội phạm ma túy và tệ nạn ma túy.

Để thực hiện được mục tiêu “Từng bước kiềm chế sự gia tăng, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm, tệ nạn ma túy, góp phần giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh...”. Tỉnh Lai Châu xác định: Tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị, Chương trình hành động số 35/CTr-TU, ngày 01/11/2019 của Tỉnh ủy về “Tăng cường nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy và kiểm soát ma túy” và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về công tác đảm bảo an ninh trật tự, trọng tâm là: Kết luận số 44-KL/TW, ngày 22/01/2019 của Ban Bí thư về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 09-CT/TW của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới”...

Đẩy mạnh các cuộc vận động, tuyên truyền giáo dục phòng, chống ma túy; đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp với đặc thù của từng địa bàn, từng đối tượng; gắn việc tuyên truyền thực hiện các chính sách phòng, chống ma túy với việc xây dựng gia đình, làng bản, cơ quan, đơn vị văn hóa; lồng ghép nội dung vào các hương ước, quy ước của bản, dòng họ, dân tộc, tổ dân phố... Đề cao giá trị lối sống lành mạnh, không sử dụng ma túy trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên các tổ chức cơ sở đảng, các cơ quan, tổ chức đoàn thể, lực lượng vũ trang. Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự; thực hiện tốt các biện pháp quản lý hành chính về nhân khẩu, hộ khẩu; tạm trú, tạm vắng, các cơ sở kinh doanh có điều kiện. Phát huy hiệu quả cơ chế phối hợp giữa các tổ chức cơ sở đảng để tạo sự thống nhất, chủ động, linh hoạt trong nhận thức, hành động thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự nói chung và vấn đề ma túy nói riêng. Đẩy mạnh công tác đấu tranh, triệt xóa các điểm, đối tượng, đường dây, ổ nhóm ma túy phức tạp. Dựa vào nhân dân để nắm tình hình, kịp thời phát hiện, bắt giữ, điều tra, xử lý tội phạm về ma túy. Chỉ đạo các ngành liên quan tăng cường phối hợp, tổ chức tốt công tác cai nghiện, quản lý sau cai nghiện để người nghiện các chất ma túy nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Tiếp tục thực hiện kế hoạch rà soát, phá nhổ cây thuốc phiện tại các vùng còn tái trồng cây thuốc phiện. Tăng cường hợp tác quốc tế với lực lượng chuyên trách của Trung Quốc, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong trao đổi tình hình, phối hợp công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy khu vực biên giới nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn nguồn ma túy thẩm lậu từ khu vực biên giới vào địa bàn tỉnh./.