Lai Châu chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục vùng đặc biệt khó khăn

Với đặc thù của tỉnh miền núi, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao, trên 84%. Quán triệt và triển khai thực hiện Kết luận số 112-KL/TU, ngày 03/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tiếp tục thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng giáo dục vùng đặc biệt khó khăn”, cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai toàn diện, phát huy vai trò của Ngành Giáo dục và Đào tạo, sự phối hợp các ban, ngành, đoàn thể, sự tham gia, hưởng ứng tích cực của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định sự quan tâm, nỗ lực và quyết tâm chính trị của cả hệ thống trong sự nghiệp “trồng người”.

Để tạo sự đồng thuận, thống nhất trong triển khai mục tiêu, nhiệm vụ phát triển giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục vùng khó khăn nói riêng, công tác tuyên truyền, quán triệt, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh được chú trọng. Ngay sau khi Kết luận 112-KL/TU được ban hành, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể đã tổ chức quán triệt sâu rộng nội dung, mục tiêu, nhiệm vụ của Kết luận đến cán bộ, đảng viên, giáo viên và Nhân dân. Nội dung, hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng, nhiều đổi mới phù hợp với nhận thức của người dân như thông qua hội nghị báo cáo viên, sinh hoạt chi bộ, họp thôn bản, chuyên mục trên báo, đài, loa truyền thanh cơ sở. Hội đồng Nhân dân tỉnh đã ban hành các chính sách hỗ trợ đối với ngành giáo dục như: Hỗ trợ tiền ăn cho học sinh ở bán trú tại các xã, thôn, bản khu vực III chuyển thành các xã, thôn, bản khu vực I; hỗ trợ, mức thưởng đối với một số đối tượng tham gia kỳ thi chọn học sinh giỏi môn văn hóa các cấp trên địa bàn tỉnh Lai Châu; chính sách hỗ trợ đào tạo giáo viên chuyên ngành Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật đến năm 2030;… Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch triển khai cụ thể Kết luận 112-KL/TU; các huyện, thành phố đã xây dựng chương trình hành động sát với tình hình thực tế. Ngành Giáo dục và Đào tạo tham mưu triển khai thực hiện, hướng dẫn và kiểm tra thường xuyên, đảm bảo mọi hoạt động bám sát mục tiêu đề ra.

Sau 5 năm triển khai thực hiện Kết luận số 112-KL/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh công tác giáo dục vùng khó khăn đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kết thúc năm học 2024-2025, toàn tỉnh có 148 trường, 2.332 lớp và trên 65.000 học sinh. Đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý được kiện toàn, 94,3% đạt chuẩn và trên chuẩn; 100% trường công lập có tổ chức nấu ăn tập trung cho học sinh bán trú, tạo điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, góp phần duy trì tỷ lệ chuyên cần cao. Chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh có bước tiến rõ rệt. Tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo đến trường đạt 99,7%; học sinh tiểu học hoàn thành chương trình đạt 100%; học sinh tốt nghiệp THCS đạt 99,9% và THPT đạt 99,2%. 100% học sinh tiểu học được học tiếng Anh, Tin học bắt buộc theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018; nhiều học sinh dân tộc thiểu số đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi và nghiên cứu khoa học cấp tỉnh.

Cơ sở vật chất, trường lớp tiếp tục được đầu tư đồng bộ, 100% trường vùng đặc biệt khó khăn đã được kiên cố hóa; tỷ lệ học sinh bán trú có chỗ ở đạt 88,3%; 64 trường đạt chuẩn quốc gia, góp phần nâng cao điều kiện dạy và học, từng bước hiện đại hóa trường học vùng cao. Phổ cập giáo dục được duy trì, củng cố vững chắc, 100% xã đặc biệt khó khăn đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học mức độ 3 và THCS mức độ 2.

Công tác quản lý giáo dục được đổi mới theo hướng tăng quyền tự chủ, nâng cao trách nhiệm và tính giải trình của người đứng đầu. Các trường đã chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục linh hoạt, phù hợp đặc thù học sinh dân tộc thiểu số, chú trọng rèn luyện năng lực, phẩm chất và kỹ năng sống; đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, 100% trường vùng khó khăn sử dụng sổ điểm điện tử, học bạ số, phần mềm quản lý hành chính và cơ sở dữ liệu ngành. Nhiều hoạt động tập huấn, sinh hoạt chuyên môn, dạy học được tổ chức trực tuyến, tạo môi trường học tập hiện đại, tiết kiệm chi phí. Ngành giáo dục cũng quan tâm triển khai các mô hình dạy học linh hoạt, sáng tạo, phù hợp điều kiện miền núi như dạy học song ngữ, hướng nghiệp gắn với sản xuất, trải nghiệm sáng tạo, giáo dục STEM. Các trường chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, bảo đảm an toàn học đường, thực hiện tốt bộ quy tắc ứng xử trong trường học.

Quan tâm huy động nguồn lực đầu tư cho giáo dục vùng khó khăn. Nhiều công trình trường học, phòng học chức năng, nhà ăn, nhà ở bán trú được xây dựng mới hoặc cải tạo. Các chương trình “Nâng cao chất lượng xóa mù chữ”, đặc biệt là việc triển khai xây dựng các trường nội trú tại các xã biên giới đã mở rộng cơ hội học tập cho con em đồng bào dân tộc. Các chính sách hỗ trợ giáo viên và học sinh được thực hiện đầy đủ, kịp thời đã góp phần động viên đội ngũ nhà giáo yên tâm công tác, khuyến khích học sinh đến trường, giảm tỷ lệ bỏ học và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Bên cạnh kết quả đạt được, giáo dục vùng đặc biệt khó khăn của Lai Châu vẫn đối mặt với một số thách thức: Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên nòng cốt còn thiếu về số lượng, cơ cấu chưa đáp ứng theo yêu cầu đổi mới; nguồn tuyển dụng giáo viên, đặc biệt là giáo viên các môn Tin học, Tiếng Anh còn hạn chế; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ở một số cơ sở giáo dục chưa đồng bộ, thiếu phòng học chức năng, thiết bị dạy học tối thiểu;...

Bước vào giai đoạn 2025-2030, tỉnh Lai Châu xác định mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, trong đó chú trọng giáo dục vùng đặc biệt khó khăn, phấn đấu “…Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; giữ vững và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 và đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2. Tỷ lệ huy động học sinh trong độ tuổi đến trường: Mẫu giáo đạt 99,8%, tiểu học đạt 99,9%, trung học cơ sở đạt 98%, trung học phổ thông đạt từ 60% trở lên. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia từ 80% trở lên...”.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, phát huy trách nhiệm người đứng đầu, coi giáo dục là nhiệm vụ trọng tâm gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; chú trọng đổi mới, đột phá, phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Kết luận số 91-KL/TW, ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị đảm bảo thiết thực, hiệu quả, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; quan tâm giáo dục vùng đặc biệt khó khăn; thu hẹp khoảng cách về chất lượng giữa các vùng trong tỉnh và khu vực; huy động nguồn lực xã hội hóa, tăng cường hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp, trường đại học trong và ngoài tỉnh nhằm hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và đầu tư cơ sở vật chất. Chú trọng củng cố trường dân tộc nội trú, bán trú, xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp tại xã biên giới, xác định là nhiệm vụ quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện chính sách dân tộc nhằm nâng cao dân trí, chất lượng nhân lực, tạo nguồn cán bộ là người dân tộc, địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc phên dậu phía Tây Bắc của Tổ quốc.