Dân quân tự vệ Lai Châu “bức tường sắt” bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc

Trong những năm qua, tỉnh Lai Châu đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, biên phòng toàn dân vững chắc; trong đó, đặc biệt chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) vững mạnh, rộng khắp, thực sự là “Bức tường sắt” bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc.

Cách đây 90 năm, ngày 28/3/1935, Đại hội lần thứ nhất của Đảng họp tại Ma Cao (Trung Quốc) đã ra “Nghị quyết về Đội tự vệ”. Đây là Nghị quyết quan trọng của Đảng về tổ chức chỉ đạo, xây dựng và hoạt động của đội tự vệ, đánh dấu sự thành lập và phát triển của lực lượng DQTV nước ta. Từ đó đến nay, lực lượng dân quân tự vệ ngày càng phát triển lớn mạnh, từng bước trưởng thành trong khói lửa của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, được sự quan tâm lãnh đạo, sự cưu mang giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân các dân tộc, trở thành một bộ phận không thể tách rời của lực lượng vũ trang địa phương. Với vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của lực lượng này, Chính phủ đã quyết định lấy ngày 28/3 hằng năm là ngày truyền thống của lực lượng DQTV Việt Nam.

Cùng với lịch sử hình thành và phát triển của lực lượng DQTV cả nước, lực lượng DQTV tỉnh nhà luôn phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất ý chí, hành động, bằng trí tuệ và bản lĩnh cách mạng đã tích cực tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, cùng lực lượng vũ trang tỉnh lập nên nhiều chiến công oanh liệt. Đặc biệt, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quân và dân các dân tộc tỉnh nhà đã tự nguyện tham gia đóng góp hàng ngàn tấn lương thực, thực phẩm, huy động sức người, sức của cho tiền tuyến, góp phần cùng quân, dân cả nước làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, DQTV tỉnh nhà đã anh dũng chiến đấu tiễu phỉ, diệt trừ thám báo, biệt kích; tham gia nhiều trận đánh, bắt sống hàng trăm tên địch; bắn rơi nhiều máy bay địch, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Bước vào thời kỳ mới, lực lượng DQTV của tỉnh tiếp tục phát huy tốt vai trò là thành phần quan trọng trong lực lượng vũ trang 3 thứ quân, nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhất là từ khi có Chỉ thị 16-CT/TW, ngày 15/10/2002 của Ban Bí thư (Khóa IX) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV, dự bị động viên trong tình hình mới” và Luật DQTV, lực lượng DQTV đã được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, các cơ quan, tổ chức, các tầng lớp nhân dân quan tâm chăm lo và xây dựng về mọi mặt.

Tỉnh ủy, các cấp ủy đảng, chính quyền đã lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về dân quân tự vệ, nhất là Luật DQTV năm 2019. Cụ thể hóa nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV và lực lượng dự bị động viên. Nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh về công tác quốc phòng, quân sự địa phương, xây dựng lực lượng DQTV theo hướng “vững mạnh, toàn diện, rộng khắp” được ban hành kịp thời, phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương. Năm 2022, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 26/NQ-HĐND phê chuẩn “Đề án tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021-2025”, tạo cơ sở, hành lang pháp lý cho công tác xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, toàn diện, đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Các địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, xây dựng lực lượng DQTV đảm bảo đầy đủ về thành phần, có số lượng, cơ cấu hợp lý, chất lượng không ngừng được nâng lên theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp”. Hiện nay, toàn tỉnh đã củng cố được 231 cơ sở DQTV, tỷ lệ DQTV toàn tỉnh đạt gần 2,6% so với dân số; tỷ lệ đảng viên trong tự vệ đạt gần 68%, lực lượng dân quân đạt gần 15%; 100% xã, phường, thị trấn bố trí thành lập chi bộ quân sự góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng DQTV, nâng cao chất lượng tham mưu, triển khai thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự ở cơ sở. Công tác huấn luyện lực lượng DQTV được thực hiện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”; chú trọng bồi dưỡng giáo dục tư tưởng chính trị và ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ DQTV gắn với huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật, nâng cao trình độ, khả năng hiệp đồng sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Kết quả kiểm tra, phúc tra hằng năm của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và Quân khu, các cơ quan, đơn vị, địa phương huấn luyện 100% các cơ sở DQTV, quân số đạt 90% trở lên, 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 70% đạt khá, giỏi, bảo đảm an toàn tuyệt đối về mọi mặt trong huấn luyện.

Lực lượng dân quân tự vệ đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng công an, quân sự, biên phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm; giải quyết kịp thời các vụ việc phức tạp tại cơ sở; ngăn chặn các loại tà đạo, đạo lạ xâm nhập vào địa bàn; tham gia có hiệu quả công tác phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ rừng, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phát quang thông tầm nhìn và tuần tra biên giới. Đồng thời, tích cực vận động quần chúng nhân dân tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới, chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, giảm nghèo bền vững, góp phần xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh ngày càng vững chắc.

Trải qua 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ tỉnh Lai Châu tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Nhân dân, với sự nghiệp cách mạng của Đảng, chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác hiệu quả, lập nên nhiều chiến công xuất sắc, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, đặt ra yêu cầu phải tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV tỉnh vững mạnh, cùng lực lượng vũ trang tỉnh thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của tỉnh trong tình hình mới. Trong đó, cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, các cấp, ngành cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng và phát triển lực lượng DQTV đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp, nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về DQTV cho các đối tượng, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ trì các cấp và đội ngũ cán bộ quân sự ở cấp xã, cơ quan, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn dân đối với xây dựng DQTV, xác định đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược lâu dài cần phải thực hiện ngay trong thời bình để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Hai là, thường xuyên phối hợp chặt chẽ, có biện pháp đồng bộ, kịp thời, tạo sự chuyển biến toàn diện trong chăm lo xây dựng và tổ chức hoạt động DQTV. Chú trọng xây dựng lực lượng DQTV theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp, vững chắc”, có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao, lấy xây dựng chất lượng chính trị là chính, bảo đảm đủ điều kiện hoàn thành nhiệm vụ được giao; tổ chức biên chế tinh, gọn, chặt chẽ, chú trọng công tác phát triển đảng viên; trang bị vũ khí phù hợp, quan tâm rà soát, đầu tư xây dựng thao trường, bãi tập, nâng cao điều kiện huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Quan tâm xây dựng, nâng cao chất lượng DQTV ở các địa bàn trọng điểm về quốc phòng, xã biên giới và những địa bàn phức tạp.

Ba là, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc quy định về thời gian, nội dung, chương trình huấn luyện dân quân tự vệ hằng năm; tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, luyện tập, diễn tập và hoạt động của lực lượng DQTV; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, phổ biến, giáo dục pháp luật, công tác vận động quần chúng với huấn luyện quân sự; chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, huấn luyện nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu cho lực lượng DQTV tại chỗ, cơ động; chủ động đấu tranh phòng, chống âm mưu chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, tăng cường huấn luyện cho DQTV về nhiệm vụ phòng, chống, ứng phó với thiên tai, xử lý các tình huống bảo vệ trật tự an ninh xã hội ở địa phương, cơ sở. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả huấn luyện, bảo đảm chất lượng, hiệu quả.

Bên cạnh đó, quan tâm chăm lo thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với lực lượng DQTV, gắn công tác chính sách với công tác tổ chức, công tác tư tưởng; làm tốt công tác chính sách đối với những gia đình cán bộ, chiến sĩ DQTV có khó khăn, bảo đảm cho chiến sỹ DQTV yên tâm thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ khi được huy động; đẩy mạnh công tác thi đua - khen thưởng gắn với thực hiện hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhân rộng điển hình tiên tiến, tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của lực lượng dân quân tự vệ Việt Nam, mỗi cán bộ, chiến sĩ DQTV Lai Châu sẽ tiếp tục rèn luyện, phấn đấu, xây dựng lực lượng ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là bức tường sắt bảo vệ vững chắc biên giới thiêng liêng của Tổ quốc như lời ngợi khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân và lực lượng vũ trang tỉnh xây dựng tỉnh Lai Châu phát triển toàn diện, xanh, nhanh và bền vững, góp phần cùng cả nước xây dựng đất nước ta ngày càng phát triển phồn vinh, hạnh phúc.