Năm đầu thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc Lai Châu

QUYẾT LIỆT, ĐỒNG BỘ TRONG CÔNG TÁC LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO

Sau khi Nghị quyết 15 được ban hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 15; chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, các cơ quan, đơn vị thành lập Ban Chỉ đạo, triển khai thực hiện Nghị quyết số 15 phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; đưa nội dung thực hiện nghị quyết vào sinh hoạt thường kỳ của cấp ủy, tổ chức đảng; gắn kết quả thực hiện việc xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh với đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng và đảng viên. Đến hết năm 2024 đã có 08/08 huyện, thành phố, 01/04 đảng bộ trực thuộc, 106/106 xã, phường, thị trấn thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 15.

HĐND tỉnh ban hành nghị quyết hỗ trợ kinh phí xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 15; chỉ đạo, phối hợp với các địa phương rà soát, thống kê các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển văn hóa - xã hội, đời sống sản xuất, tâm lý, sức khỏe của nhân dân cần tập trung tuyên truyền, vận động; chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, thay thế quy ước, hương ước thôn, bản, khu phố.

KHẨN TRƯƠNG TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU, QUÁN TRIỆT, HỌC TẬP, TUYÊN TRUYỀN 

Công tác quán triệt, học tập Nghị quyết số 15 được quan tâm, khẩn trương thực hiện. Tỉnh ủy ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức quán triệt, học tập, phổ biến sâu rộng Nghị quyết; tổ chức hội nghị bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến tới 147 điểm cầu với 5.148 người tham gia. Các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các đảng đoàn, ban cán sự đảng, các cơ quan đơn vị cấp tỉnh đã tổ chức 2.173 hội nghị với 197.889 người tham gia. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các cơ quan tư tưởng văn hoá, các lực lượng vũ trang,… tổ chức lồng ghép tuyên truyền theo thế mạnh, phát huy ưu thế của công nghệ thông tin, mạng xã hội đến hàng ngàn lượt đoàn viên, hội viên, chiến sĩ và Nhân dân. Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 100% cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức được quán triệt, nghiên cứu, học tập Nghị quyết.

Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về xoá bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh được quan tâm triển khai thực hiện thông qua nhiều hình thức như hướng dẫn tuyên truyền, xây dựng tài liệu hỏi đáp, phát hành tờ rơi; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội; các hoạt động sân khấu hóa và phiên tòa giả định... Đặc biệt, cấp uỷ các cấp đã chỉ đạo tổ chức thành công Hội thi “Dân vận khéo” các cấp tuyên truyền xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu năm 2024, thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia. Đã có 94% hộ gia đình toàn tỉnh (vượt chỉ tiêu Nghị quyết) được tuyên truyền về những tác hại, hệ lụy của các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, các hoạt động mê tín dị đoan và xây dựng nếp sống văn minh.

VIỆC CỤ THỂ HÓA NGHỊ QUYẾT ĐẢM BẢO PHÙ HỢP, KHẢ THI

Việc triển khai Nghị quyết 15-NQ/TU được thực hiện quyết liệt, đồng bộ trong toàn Đảng bộ tỉnh. Ban Chỉ đạo tỉnh, ban chỉ đạo các huyện uỷ, thành ủy, đảng ủy trực thuộc xây dựng kế hoạch, phân công cụ thể nhiệm vụ, trách nhiệm đến từng thành viên ban chỉ đạo. Cộng đồng dân cư, dòng họ, già làng, trưởng bản, người có uy tín tích cực tham gia tuyên truyền, vận động, nhận diện và đưa vào hương ước, quy ước dòng họ, thôn bản để tập trung xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, nhất là hủ tục trong việc cưới, việc tang. Công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với phát triển du lịch được quan tâm thực hiện; nhiều địa phương có cách làm mới, cụ thể, bài bản như các huyện: Than Uyên, Sìn Hồ, Tân Uyên, Nậm Nhùn... Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đôn đốc thực hiện, nhờ đó, việc cụ thể hóa, triển khai Nghị quyết được thực hiện bài bản, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở.

BƯỚC ĐẦU ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ TÍCH CỰC

Cấp ủy, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nếp sống văn minh; thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân. Trong năm 2024 tỉnh có thêm 5 xã được công nhận nông thôn mới, nâng tổng số xã đạt chuẩn lên 44 xã, đạt tỷ lệ 46,8%, bình quân đạt 15,5 tiêu chí/xã (đạt kế hoạch đề ra). Tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình OCOP năm 2024, đến nay toàn tỉnh có 215 sản phẩm đạt hạng từ 3 sao đến 4 sao. Hoạt động du lịch tiếp tục phát triển gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc. Công tác giáo dục, khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân và phòng, chống dịch bệnh tiếp tục được quan tâm thực hiện; đến hết năm 2024 tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh đạt 96,5%. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao được tổ chức sôi nổi, rộng khắp từ tỉnh đến cơ sở.

Triển khai lồng ghép các phong trào thi đua trong triển khai nội dung Nghị quyết với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào “Lai Châu chung tay xây dựng nông thôn mới”. Năm 2024 có 86,1% hộ gia đình đạt danh hiệu văn hóa; đạt 74,9% bản, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các quy định của tỉnh về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Hướng dẫn, chỉ đạo xây dựng các mô hình điểm xóa bỏ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, các hoạt động mê tín dị đoan, gắn với xây dựng nếp sống văn minh, xây dựng nông thôn mới.

NGHIÊM TÚC ĐÁNH GIÁ, CHỈ RA NHỮNG HẠN CHẾ, YẾU KÉM

Kết quả sau năm đầu triển khai Nghị quyết là rất đáng ghi nhận, tuy nhiên, tỉnh đã thẳng thắn đánh giá và nghiêm túc chỉ ra những hạn chế, khó khăn cần sớm khắc phục như: nhận thức về văn hóa và nếp sống văn minh chưa đồng đều, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa; nguồn lực triển khai còn hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển; sự phối hợp giữa các ngành, địa phương đôi lúc chưa chặt chẽ, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện nghị quyết. Ngoài ra, thiên tai, biến đổi khí hậu cũng gây không ít khó khăn cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh.

NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP THỜI GIAN TỚI

Để tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 15-NQ/TU với các mục tiêu đặt ra trong năm 2025, cấp uỷ các cấp cần xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện gắn với trách nhiệm của tập thể, cá nhân. Đẩy mạnh quán triệt, đa dạng các hình thức tuyên truyền; phát huy vai trò của các nghệ nhân dân gian, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong nhân dân để rà soát, thống kê các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu để cộng đồng dân cư tập trung tuyên truyền, vận động xóa bỏ. Tiếp tục ưu tiên đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống của đồng bào vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn; thực hiện hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách an sinh xã hội, Chương trình xóa gần 5.000 nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn tỉnh; huy động nguồn lực cho bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch, xây dựng nông thôn mới. Thực hiện lồng ghép các phong trào thi đua gắn với với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào “Lai Châu chung tay xây dựng nông thôn mới”. Tiếp tục thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết, góp phần tiếp tục xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc trong việc xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Có thể nói, sau một năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU, tỉnh Lai Châu đã có những bước tiến quan trọng trong nâng cao đời sống văn hóa, xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế. Dù còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với quyết tâm cao của toàn hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, hy vọng Lai Châu sớm thực hiện được mục tiêu Nghị quyết, xây dựng một xã hội tiên tiến, văn minh, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu “…Phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc, đến năm 2045 là tỉnh có kinh tế, xã hội đạt mức trung bình của cả nước” như Nghị quyết Đại hội XIV Đảng bộ tỉnh đã đề ra.