Lai Châu đẩy mạnh công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em

Nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của việc chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, Tỉnh ủy, các cấp ủy đảng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, 100% cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tổ chức học tập, quán triệt Chỉ thị kịp thời, nghiêm túc. Hội đồng Nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến trẻ em; các huyện ủy, thành ủy cụ thể hóa mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Chỉ thị phù hợp với tình hình, điều kiện ở địa phương...  

Sau 10 năm thực hiện, công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể, các tầng lớp nhân dân được nâng lên. Cơ sở vật chất dành cho giáo dục được quan tâm đầu tư, xây dựng; số trường đạt chuẩn quốc gia và tỷ lệ học sinh đi học ngày càng tăng. Công tác phổ cập giáo dục được duy trì 8/8 huyện và 106/106 xã, phường, thị trấn; tỷ lệ trẻ 5 tuổi đến trường, đạt 99,91%; trẻ 5 tuổi học 2 buổi/ngày, đạt 100%; trên 99% trẻ 5 tuổi hoàn thành chương trình giáo dục mầm non. Phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; chương trình “Nâng bước em đến trường”; “Con nuôi đồn Biên phòng”, xây dựng trường học an toàn, nhận đỡ đầu, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Các Đồn Biên phòng nhận giúp đỡ 59 cháu học sinh có hoàn cảnh đặc biệt; tu sửa 40 điểm trường/249 phòng học; vận động 1.582 học sinh bỏ học quay lại trường…. Từ năm 2016 đã có 67/108 xã, phường, thị trấn được công nhận phù hợp với trẻ em. Các chính sách hỗ trợ chi phí học tập, miễn giảm học phí đối với học sinh; cấp thẻ BHYT miễn phí cho trẻ em dưới 6 tuổi, trẻ em thuộc gia đình hộ nghèo, cận nghèo, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn... được thực hiện hiệu quả, ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất các tệ nạn xã hội, giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tái hòa nhập cộng đồng.

Công tác chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em ngày càng được cải thiện, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm từ 26,1% (năm 2012) xuống 18,71% (năm 2021); tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin tăng từ 92,14% (năm 2012) lên 94,33% (năm 2021); tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin từ 95,25% (năm 2012) lên 96,8% (năm 2021); 100% trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ BHYT, 100% trẻ em phát hiện nhiễm HIV được cung cấp các dịch vụ tư vấn, điều trị miễn phí, hơn 800 lượt em được thụ hưởng chương trình uống sữa miễn phí. Xây dựng mô hình “phục hồi chức năng và giáo dục đặc biệt” cho trẻ khuyết tật tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh. Định kỳ tổ chức các hoạt động khám sức khỏe để phát hiện, sàng lọc, phân loại dị tật bẩm sinh và các loại bệnh khác như răng, miệng đảm bảo việc chăm sóc sức khỏe trẻ em được tốt hơn. Từ năm 2012 đến nay, đã phẫu thuật cho hơn 1.100 cháu khuyết tật như: Mắc tim bẩm sinh, sứt môi, hở vòm miệng, dị tật vận động và các bệnh về mắt...
 
Hoạt động quản lý, tư vấn, can thiệp, trợ giúp, chuyển tuyến cho các đối tượng trẻ em cũng như kết nối việc chăm sóc thay thế cho trẻ mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em không nơi nương tựa được thực hiện hiệu quả. Hầu hết trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em nhiễm HIV/AIDS được sự quan tâm chăm sóc. Đến nay, 73% trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được Nhà nước, gia đình và cộng đồng chăm sóc, giúp đỡ, giúp các em có hoàn cảnh đặc biệt được chăm sóc, nuôi dưỡng, học tập và phát triển tốt hơn. Các thiết chế văn hóa cơ sở, tạo sân chơi cho trẻ em tham gia hoạt động văn hóa, thể thao; tăng cường chiếu phim; luân chuyển sách, báo, tạp chí tại các hệ thống thư viện công cộng. Toàn tỉnh có 999 thiết chế văn hóa, 05 sân vận động, 133 nhà tập luyện thể thao. Tỷ lệ các xã, phường, thị trấn có điểm văn hóa, vui chơi cho trẻ trẻ em đạt 50%. Các hoạt động vui chơi, giải trí ngày càng phong phú, đa dạng, hấp dẫn và mang tính giáo dục cao. Hằng năm, Trung tâm hoạt động Thanh thiếu nhi tỉnh tổ chức các lớp kỹ năng: “Một ngày vắng mẹ”; “Đi để trải nghiệm”, tổ chức trại hè, các lớp năng khiếu: võ thuật, múa, cầu lông, bóng đá, yoga kids... thu hút hơn 500 em học sinh tham gia.

Công tác xã hội hóa các hoạt động chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em được tăng cường. Các ngành, địa phương, đơn vị đã phối hợp tổ chức tốt Tháng hành động vì trẻ em, Tết Trung thu, Ngày Quốc tế thiếu nhi, sinh hoạt hè... Hằng năm, nhân dịp năm học mới các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức cá nhân đã trao hơn 4.500 suất học bổng cho trẻ em nghèo vượt khó có thành tích cao trong học tập với tổng giá trị hơn 3,2 tỷ đồng; trao 6.281 suất quà cho trẻ em nghèo vùng sâu, vùng xa, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn do tổ chức SPV, tổ chức Minoros (Mỹ), Hội chữ thập đỏ Lai Châu và các doanh nghiệp, các nhà tài trợ. Chương trình xây dựng 3 phòng học cho học sinh vùng cao của huyện Than Uyên, Phong Thổ trị giá trên 1,5 tỷ đồng do tổ chức Quỹ Wetter Foundation Thụy Sỹ, Đại sứ Trung Quốc, Bảo hiểm nhân thọ Prudential tài trợ…

Tuy nhiên, bên cạnh đó một số cấp uỷ đảng, chính quyền chưa quyết liệt, sâu sát trong lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em phát triển chưa rộng khắp; vẫn còn một bộ phận trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa tiếp cận được với giáo dục, y tế,... tình trạng trẻ em bỏ học còn diễn ra ở các bậc học; tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi tuy đã giảm nhưng vấn cao so với bình quân cả nước.

Để nâng cao chất lượng công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em thời gian tới cần tiếp tục nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; đưa các mục tiêu chương trình hành động vì trẻ em vào chiến lược quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh và các địa phương; thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án, công trình phúc lợi liên quan đến nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; kết hợp các giải pháp đồng bộ khác liên quan đến công tác trẻ em, như: giáo dục, y tế, văn hoá, tư pháp,… đảm bảo môi trường an toàn, lành mạnh, tốt nhất để trẻ em được phát triển toàn diện. Sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho trẻ em. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em theo hướng nâng cao trách nhiệm của gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư và các tổ chức chính trị - xã hội; huy động sự đóng góp của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đối với công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em. Quan tâm xây dựng và nhân rộng các mô hình, câu lạc bộ hoạt động hiệu quả; phát động phong trào thi đua xây dựng môi trường an toàn, thân thiện với trẻ em; xây dựng xã, phường, thị trấn phù hợp với trẻ em, mô hình xã phù hợp với trẻ em gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; tổ chức các diễn đàn, tạo điều kiện và môi trường để trẻ em được tham gia đóng góp những vấn đề liên quan đến trẻ em. Tăng cường công tác quản lý nhà nước, tập trung chỉ đạo củng cố, kiện toàn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em góp phần thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh./.