Tăng cường các giải pháp nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn tỉnh

Cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể cũng đã có sự phối hợp tương đối chặt chẽ trong công tác truyền thông, giáo dục DS-KHHGĐ đến cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trong toàn tỉnh. Nhận thức của Nhân dân về chính sách DS-KHHGĐ đã từng bước chuyển biến rõ rệt, đa số người dân chấp nhận quy mô gia đình có từ một đến hai con. Mạng lưới dịch vụ KHHGĐ từng bước đáp ứng nhu cầu và dần đa dạng hóa các biện pháp tránh thai, chăm sóc sức khỏe sinh sản, tạo điều kiện cho các đối tượng lựa chọn biện pháp tránh thai thích hợp; tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên tiếp tục giảm; số người đến khám và điều trị bệnh phụ khoa tại cơ sở y tế ngày một đông; tỷ lệ số người mắc bệnh phụ khoa giảm xuống đáng kể. Chất lượng dân số được cải thiện.

Tuy nhiên, trong thực hiện công tác DS-KHHGĐ của tỉnh vẫn còn bộc lộ một số hạn chế xuất phát từ những khó khăn của điều kiện kinh tế - xã hội; nhiều vùng đồng bào còn thiếu thốn về đời sống vật chất, tinh thần; giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí thấp… Công tác truyền thông, giáo dục DS-KHHGĐ ở một số địa bàn chưa được quan tâm thực hiện tốt, nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ và người dân ở các vùng này về Pháp lệnh Dân số, công tác DS-KHHGĐ cũng chưa rõ; việc chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra thực hiện công tác DS-KHHGĐ có lúc, có nơi thiếu thường xuyên. Trong thực hiện công tác DS-KHHGĐ, tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thái còn thấp (61,4%); tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên vẫn còn chiếm khá cao (năm 2013 là 22,67%); tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh có xu hướng gia tăng; việc sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh để phát hiện các khiếm khuyết thai nhi, các bệnh lý ở trẻ sơ sinh còn hạn chế; tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn còn ở mức cao. Đặc biệt, ở một số nơi, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vẫn còn xảy ra; một số cán bộ, đảng viên còn sinh con thứ ba trở lên, việc xử lý vi phạm còn thiếu kiên quyết… gây tác động tiêu cực đến việc vận động thực hiện công tác DS-KHHGĐ ở địa phương. Chất lượng dân số tuy được cải thiện nhưng còn ở mức thấp.
 
Nhằm từng bước giải quyết những vấn đề đặt ra trong thực hiện công tác DS-KHHGĐ của tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII và giai đoạn tiếp theo; ngày 24/9/2014, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 12/CT-UBND về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn tỉnh Lai Châu, trong đó đề ra chỉ tiêu: Đến năm 2015, giảm tỷ lệ sinh bình quân 0,5 phần nghìn/năm, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên bình quân 2,5 - 3%/năm, giảm tỷ lệ tảo hôn bình quân 5%/năm; giai đoạn 2016 - 2020, giảm tỷ lệ sinh bình quân 0,5 phần nghìn/năm, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên bình quân 1- 1,5%/năm, giảm tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bình quân 5%/năm; nâng cao chất lượng dân số, phấn đấu đạt mức sinh thay thế vào năm 2020.

Để đạt được các chỉ tiêu trên đòi hỏi các cấp, các ngành phải tiếp tục quan triệt sâu rộng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác DS-KHHGĐ, chú trọng truyền thông, giáo dục Pháp lệnh Dân số và Pháp lệnh Dân số sửa đổi để cán bộ, công chức, viên chức, quần chúng Nhân dân nắm vững và thực hiện nghiêm các quy định về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong thực hiện chính sách DS-KHHGĐ. Các hình thức, nội dung tuyên truyền, vận động, giáo dục DS-KHHGĐ cần sự đa dạng, phù hợp với từng nhóm đối tượng; thực hiện có hiệu quả tư vấn cá nhân, tư vấn cộng đồng, tập trung ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, nơi có mức sinh cao, vùng đông dân có mức sinh chưa ổn định, các đối tượng sinh con một bề, công nhân lao động trên địa bàn tỉnh.

Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác DS-KHHGĐ; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm về sự giảm sút, yếu kém trong công tác này của đơn vị, cơ sở thời gian qua để có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục kịp thời. Xử lý nghiêm theo quy định những cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm chính sách DS-KHHGĐ và để con, em tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Thực hiện lồng ghép có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia DS-KHHGĐ với chương trình giảm nghèo, việc làm và chương trình mục tiêu khác trên địa bàn. Huy động toàn xã hội tích cực tham gia, đầu tư nguồn lực cho công tác DS-KHHGĐ; đảm bảo về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện thực hiện và nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ KHHGĐ, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho Nhân dân. Cung cấp kịp thời, đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho người sử dụng các biện pháp tránh thai, đảm bảo chất lượng, an toàn và thuận tiện.
 
Triển khai đồng bộ và hiệu quả các mô hình, đề án, dự án từ các chương trình mục tiêu quốc gia; kế hoạch, dự án hỗ trợ chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là đối với dân tộc có nguy cơ suy giảm số lượng, chất lượng giống nòi; tăng cương công tác dạy nghề, tạo việc làm nhằm sử dụng tối đa lực lượng lao động tại địa phương, đảm bảo an sinh xã hội, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe trẻ em, thực hiện bình đẳng giới; phòng, chống tệ nạn xã hội;… nhằm nâng cao chất lương dân số.

Thường xuyên kiện toàn tổ chức, bộ máy cán bộ và nâng cao hiệu quả quản lý công tác DS-KHHGĐ; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách các cấp, đặc biệt tuyến cơ sở. Phối hợp chặt chẽ trong chỉ đạo, triển khai giữa các cấp, các ngành, theo giõi, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn toàn tỉnh./.