Hiện nay, tình hình thời tiết, khí tượng - thủy văn diễn biến ngày càng phức tạp, khó dự báo. Biến đổi khí hậu toàn cầu đã và đang tác động tiêu cực đến nước ta nói chung và tỉnh Lai Châu nói riêng. Trong năm 2014, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều đợt gió lốc, mưa đá, lũ ống, lũ quét ảnh hưởng đến sinh hoạt và gây thiệt hại về người, tài sản của Nhân dân và các công trình hạ tầng cơ sở. Để giảm thiểu các thiệt hại do thiên tai gây ra trong năm 2015, Chỉ thị số 04/CT-UBND của Ủy ban Nhân dân tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các huyện, thành phố, xã, phường, thị trấn: Tổ chức tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác chỉ đạo, điều hành trong phòng, chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2014; phát huy những ưu điểm, những chương trình, dự án, công việc mang lại hiệu quả thiết thực; đồng thời làm rõ nguyên nhân những mặt còn hạn chế, yếu kém để có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục; xây dựng kế hoạch và phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2015 sát với tình hình thực tế của từng ngành, địa phương và đơn vị, có tính đến yếu tố bất thường do biến đổi khí hậu.
Triển khai thực hiện hiệu quả Luật Phòng, chống thiên tai. Tổ chức thành lập, kiện toàn tổ chức, bộ máy Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (thay cho Ban Chỉ huy PCLB & TKCN) ở các cấp, các ngành theo quy định tại Luật Phòng, chống thiên tai và Nghị định số 66/2014/NĐ-CP ngày 04/7/2014 của Chính phủ về quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một sổ điều của Luật Phòng, chống thiên tai; đồng thời ban hành quy chế hoạt động của Ban Chỉ huy và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên Ban Chỉ huy.
Tiếp tục triển khai Chương trình, Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược Quổc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 và Kế hoạch thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng” của tỉnh theo từng giai đoạn.
Quán triệt công tác chỉ đạo thực hiện mục tiêu: Phòng tránh là chính, ứng phó kịp thời, khắc phục hậu quả nhanh chóng, hiệu quả với phương châm “4 tại chỗ” (Chỉ huy tại cho, lực lượng tại chỗ, vật tư và phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chẽ). Có kế hoạch phối hợp chặt chẽ các lực lượng, chỉ đạo kịp thời, đồng bộ nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Chuẩn bị đầy đủ các loại vật tư, vật liệu, phương tiện để sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ cứu hộ người, tài sản, sản xuất và công trình, khắc phục kịp thời thiệt hại do thiên tai. Chủ động công tác tuyên truyền, giáo dục để không ngừng nâng cao ý thức cảnh giác, tránh bệnh chủ quan. Xác định phòng, chống thiên tai, biến đổi khí hậu là nhiệm vụ thường xuyên, là nội dung quan trọng phải lồng ghép trong các đề án, dự án, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tất cả các ngành, lĩnh vực, địa phương.
Củng cố mạng lưới thông tin liên lạc từ tỉnh đến cơ sở, đảm bảo thông tin 2 chiều thông suốt trong mọi tình huống và báo cáo kịp thời để xử lý có hiệu quả khi có tình huống thiên tai xảy ra. Thực hiện nghiêm chế độ trực ban và chế độ thông tin, báo cáo theo quy định. Thường trực Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các cấp, các ngành thực hiện tốt công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn năm 2015. Tham mưu việc chỉ huy, điều hành, xử lý kịp thời, có hiệu quả trong việc ứng phó với thiên tai.
UBND các huyện, thành phố tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức trách nhiệm của cán bộ và Nhân dân về nhiệm vụ phòng chống thiên tai. Vận động Nhân dân chủ động chuẩn bị, sẵn sàng phòng chống bảo vệ tài sản của gia đình. Chỉ đạo, phối hợp với các đơn vị tổ chức tập huấn, thực hành diễn tập về các tình huống thiên tai giả định, phương án xử lý, tránh tình trạng bị động, hoảng loạn khi có thiên tai xảy ra.
Tập trung rà soát cảc khu đô thị, các điểm dân cư đặc biệt là các khu, điểm tái định cư, những điểm xung yếu có nguy cơ xảy ra mưa đá, gió lốc, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất,... tuyên truyền, cảnh báo Nhân dân và có phương án ứng phó kịp thời với tình huống bất lợi khi thiên tai xảy ra. Đối với những điểm dân cư nằm trong vùng nguy hiểm cần phải di chuyển để đảm bảo an toàn về người và tài sản nhưng chưa tổ chức tái định cư lâu dài cho người dân, các địa phương phải xây dựng phương án và cụ thể hóa việc tổ chức phòng tránh, sơ tán người và tài sản đến vị trí an toàn. Thường xuyên nắm bắt tình hình diễn biến thiên tai để chủ động cảnh báo, thông tin kịp thời đến các xã, phường, thị trấn, thôn, bản để người dân biết, chủ động ứng phó.
Phối hợp với các chủ đầu tư rà soát các công trình đang triển khai thi công trên địa bàn, đẩy nhanh tiến độ thi công, có biện pháp đảm bảo an toàn cho công trình trong mùa mưa lũ. Các địa phương có hồ đập phải chủ động, phối hợp với các cơ quan quản lý tổ chức kiểm tra, phát hiện các dấu hiệu hư hỏng để có kế hoạch sửa chữa trước mùa mưa lũ, đảm bảo an toàn công trình và khu vực dân cư ở hạ lưu.
Tuyệt đối không để xảy ra việc xây dựng nhà cửa, cơ sở hạ tầng, san ủi đất gây cản trở dòng chảy. Kiểm tra việc khai thác cát sỏi, vật liệu xây dựng trên các sông suối, đặc biệt khu vực dọc sông Nậm Na, Nậm Bum, Nậm Mu. Thực hiện kế hoạch giải tỏa dứt điểm những vi phạm trong phạm vi hành lang bảo vệ công trình thủy lợi. Đảm bảo khả năng tiêu thoát lũ thuận lợi và nhanh nhất. Cơ quan phòng chống thiên tai huyện, thành phố, đặc biệt là cấp xã, phường, thị trấn thực hiện tốt công tác thường trực 24/24, kể cả các ngày lễ, ngày nghỉ.
Xây dựng phương án xử lý sạt lở, đảm bảo giao thông thông suốt
trong mùa mưa lũ (ảnh: KK)
Chỉ thị cũng yêu cầu các sở, ban, ngành, các cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn tỉnh phối hợp với các địa phương tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng các công trình đập dâng, hồ chứa thủy lợi thuộc chức năng quản lý của ngành; có kế hoạch gia cố, tu sửa trước mùa mưa lũ. Đối với các công trình thủy lợi đang thi công, phối hợp với các địa phương chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh tiến độ thi công, có biện pháp đảm bảo an toàn cho công trình trong mùa mưa lũ. Chủ động dự phòng các loại giống cây trồng, vật tư nông nghiệp để khôi phục sản xuất sau thiên tai. Tổ chức tốt việc kiểm soát dịch bệnh, tiêm phòng cho gia súc, gia cầm trong mùa mưa lũ. Xây dựng các phương án bố trí, chuẩn bị lực lượng, phương tiện cần thiết để sẵn sàng tham gia giúp đỡ sơ tán Nhân dân; ứng cứu và xử lý kịp thời các tình huống khẩn cấp khi có thiên tai xảy ra; tổ chức công tác tìm kiếm cứu nạn; đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội khi có thiên tai xảy ra.
Nâng cao chất lượng dự báo, đặc biệt là việc dự báo sớm các khả năng xuất hiện và diễn biến của các tình huống phức tạp về thời tiết, cung cấp thông tin kịp thời phục vụ cho công tác chỉ đạo của UBND tỉnh và Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh. Có kế hoạch đảm bảo giao thông thông suốt các tuyến đường trọng điểm; chuẩn bị sẵn sàng vật tư, phương tiện, lực lượng khắc phục khi có sự cố giao thông xảy ra. Có phương án cụ thể, chi tiết nhằm đảm bảo mạng thông tin phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh thông suốt trong mọi tình huống.
Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, phương tiện và thuốc y tế dự phòng; tổ chức kiểm tra và bố trí lực lượng phòng chống dịch bệnh cho Nhân dân; nhanh chóng dập tắt các ổ dịch bệnh ngay từ khi mới phát sinh; thực hiện tốt việc sơ, cấp cứu và chữa trị cho Nhân dân vùng thiên tai khi có ảnh hưởng về người.
Xây dựng quy chế phối hợp trong việc tổ chức vận hành hồ chứa theo quy trình được duyệt. Có kế hoạch phối hợp tuyên truyền phát động trong dân dự trữ lương thực, thực phẩm và các nhu yếu phẩm cần thiết đủ cho sử dụng và dự phòng trong mùa mưa lũ; dự trữ và cung ứng các mặt hàng thiết yếu cho vùng bị thiên tai. Triển khai thực hiện các chính sách cứu trợ kịp thời đối với các gia đình, tổ chức và cá nhân bị thiệt hại do thiên tai gây ra…
Các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường công tác truyền tin, phổ biến các thông tin dự báo, cảnh báo tình hình diễn biến thời tiết, thiên tai, các chủ trương, chỉ thị, chỉ đạo về công tác phòng chống thiên tai, những kiến thức cơ bản về phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai một cách nhanh chóng, kịp thời, chính xác cho Nhân dân. Các tổ chức, đoàn thể trên địa bàn tỉnh vận động đoàn viên, hội viên và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh tích cực tham gia công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai./.