Thể dục, thể thao Lai Châu sau 20 năm: Thành tựu, thách thức và định hướng giai đoạn tới

* Những tín hiệu đáng mừng

Năm 2004, với muôn vàn khó khăn của một tỉnh mới chia tách, thành lập; cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và thiết chế thể thao còn rất hạn chế và thiếu thốn. Hầu hết các công trình thể thao chưa đáp ứng được nhu cầu tập luyện và thi đấu của người dân; các sân vận động, nhà thi đấu đa năng hay các sân thể thao ngoài trời gần như không có hoặc ở trong tình trạng xuống cấp, chỉ có quy mô nhỏ và phân bố không đều; nguồn lực đầu tư và nguồn lực về con người thiếu và yếu; trình độ nhận thức của người dân còn hạn chế, đời sống nhân dân gặp rất nhiều khó khăn… là những thách thức lớn đối với sự nghiệp thể dục, thể thao của tỉnh.

Đứng trước tình hình đó, cấp ủy, chính quyền các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội; quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Trung uơng, của tỉnh về văn hoá - xã hội, trong đó chú trọng phát triển sự nghiệp thể dục, thể thao, nâng cao sức khoẻ và đời sống tinh thần cho Nhân dân. Đặc biệt, ngày 01/12/2011 Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về thể dục, thể thao đến năm 2020, Tỉnh uỷ đã xây dựng Chương trình hành động số 30-CTr/TU triển khai thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW của Bộ Chính trị và lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả trong toàn Đảng bộ. Qua đó, nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị -xã hội và nhân dân về vị trí, vai trò của thế dục, thế thao đối với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh ngày càng đầy đủ, toàn diện hơn.

Các thiết chế thể thao từ cấp tỉnh đến cơ sở được quy hoạch và quan tâm đầu tư xây dựng. Đến cuối năm 2023, tỉnh đã có 1 sân vận động cấp tỉnh, 6 sân vận động cấp huyện, 32 sân bóng đá, 152 nhà tập luyện thể thao, 230 sân bóng chuyền và 19 sân tennis… tạo điều kiện để người dân có điều kiện tiếp cận và tham gia vào các hoạt động thể dục thể thao, nâng cao sức khoẻ.

Công tác đào tạo và phát triển thể thao thành tích cao được chú trọng, bước đầu có những thành tích, tín hiệu đáng mừng. Hiện tại, tỉnh duy trì đào tạo hơn 97 vận động viên ở các tuyến năng khiếu, trẻ và tuyến tỉnh. Từ năm 2023 đến nay, đoàn vận động viên thể thao thành tích cao Lai Châu đã tham gia 30 giải đấu thể thao lớn trong nước, giành tổng cộng 70 huy chương vàng, bạc và đồng. Thực hiện Đề án Đào tạo năng khiếu thể dục thể thao và vận động viên thể thao thành tích cao, hiện nay tỉnh đang thực hiện đào tạo vận động viên thành tích cao ở 7 môn (Đẩy gậy, Cầu lông, Điền kinh, Taekwondo, Vật, Karate, Boxing) với số lượng 115 vận động viên; trong đó, Taekwondo là bộ môn thế mạnh, với các vận động viên của tỉnh đã đạt được 11 huy chương vàng, 11 huy chương bạc và 6 huy chương đồng tại ba giải đấu lớn. Đây là những tín hiệu vui, khẳng định sự vươn lên mạnh mẽ của thể thao thành tích cao ở một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn.

Thực hiện tốt cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác hồ vĩ đại”, hoạt động thể dục thể thao quần chúng trên địa bàn tỉnh ngày càng được mở rộng và thu hút đông đảo người tham gia. Đến nay, toàn tỉnh có 149.289 người tập luyện thể thao thường xuyên chiếm 30,15% dân số; 18.978 gia đình thể thao chiếm 18,29% số gia đình toàn tỉnh; 421 Câu lạc bộ và điểm tập luyện thể dục thể thao. Duy trì tổ chức các giải thể thao cấp tỉnh, nhất là các bộ môn thể thao dân tộc và các môn thi Olympic gắn với các sự kiện văn hoá, du lịch lớn của tỉnh. Chú trọng công tác giáo dục thể chất và thể dục, thể thao trong trường học. Hoạt động thể dục, thể thao trong lực lượng vũ trang được duy trì và phát triển. Quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy của cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp thể dục, thể thao của tỉnh; hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về thể thao ngày càng được nâng lên.

* Những hạn chế và thách thức

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, phong trào thể dục, thể thao ở một số địa phương trong tỉnh vẫn còn hạn chế, chưa được thực hiện thường xuyên và hiệu quả. Nhiều nơi thiếu các cơ sở vật chất phù hợp hoặc còn lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu tập luyện và thi đấu. Các chính sách hỗ trợ phát triển thể thao, đặc biệt là thể thao thành tích cao vẫn chưa đủ mạnh; việc ứng dụng khoa học công nghệ trong đào tạo, huấn luyện vận động viên chưa được chú trọng đầy đủ. Nguyên nhân chính của những hạn chế này đến từ nhận thức chưa đầy đủ của một số cấp ủy, chính quyền và người dân về ý nghĩa của phát triển thể dục thể thao. Hơn nữa, nguồn lực tài chính của tỉnh còn hạn chế, việc thu hút đầu tư xã hội vào xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cũng gặp khó khăn.

* Định hướng và mục tiêu đến năm 2030

Để tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, khắc phục những hạn chế, khó khăn của sự nghiệp thể dục, thể thao của tỉnh trong giai đoạn mới, trong Chương trình hành động số 52-CTr/TU, ngày 20/5/2024 thực hiện Kết luận số 70-KL/TW, ngày 31/01/2024 của Bộ Chính trị về phát triển thể dục, thể thao trong giai đoạn mới, Tỉnh uỷ Lai Châu đã đặt ra những mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể như: hoàn thiện đầu tư các thiết chế thể thao quan trọng, đảm bảo đến năm 2030, 100% các huyện, thành phố có sân vận động và 100% các xã, phường, thị trấn có công trình thể thao đạt chuẩn. Đồng thời, tỉnh sẽ tổ chức từ 15-20 giải thể thao cấp tỉnh mỗi năm và tham gia từ 20-25 giải đấu khu vực và quốc gia, phấn đấu đạt trên 50 huy chương các loại và có vận động viên được tuyến chọn tham gia các đội tuyến quốc gia. Phấn đấu hằng năm có trên 97% cán bộ, chiến sỹ đạt tiêu chuấn chiến sỹ khoẻ; 98% trở lên tổng số học sinh, sinh viên được đánh giá phân loại thể lực theo tiêu chuẩn rèn luyện thân thể.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Tỉnh cũng đã xác định các nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả phát triển thể dục thể thao của tỉnh, trọng tâm là cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân đối với sự nghiệp thể dục thể thao; đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nuớc đối với công tác thể dục, thể thao; nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục thể chất, hoạt động thể thao trong các trường học và trong lực lượng vũ trang; đẩy mạnh phát triển thể dục, thể thao quần chúng, thể thao thành tích cao; tăng cuờng các nguồn lực cho sự nghiệp thể dục, thể thao; đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong hoạt động thể dục, thể thao…

Có thể khẳng định, thành tựu trong phát triển thể dục thể thao của tỉnh thời gian qua là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực không ngừng của cấp uỷ, chính quyền các cấp và các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để đưa thể thao của tỉnh vươn lên tầm cao mới. Sự đồng bộ trong chính sách, cơ sở hạ tầng và nhận thức của hệ thống chính trị, ý thức của cộng đồng sẽ là chìa khóa để Lai Châu tiếp tục gặt hái nhiều thành công trong tương lai.