Tiếp tục nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục - xóa mù chữ trên địa bàn tỉnh

Những năm qua, cùng với quá trình phát triển của tỉnh, nhận thức về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và Nhân dân về tầm quan trọng của công tác phổ cập giáo dục - xóa mù chữ (PCGD-XMC) đối với việc nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực của tỉnh tiếp tục được nâng lên. Để đáp ứng yêu cầu mới của công tác PCGD-XMC trên địa bàn tỉnh mạng lưới trường học được chú trọng quy hoạch, cơ bản hoàn thành theo lộ trình đề ra; quy mô trường lớp học được mở rộng, cơ sở vật chất trường, lớp học được tăng cường. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong ngành được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng. Thường xuyên huy động khá hiệu quả các nguồn lực cho củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng các điều kiện, tiêu chuẩn PCGD ở các bậc học, cấp học. Lai Châu hoàn thành PCGDMN-T5T năm 2014, được công nhận năm 2015; PCGDTH, PCGD-THCS, xóa mù chữ đạt kết quả tốt.

Tuy nhiên, công tác PCGD-XMC vẫn chưa được một số cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm đúng mức; tuyên truyền thiếu chiều sâu, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; chỉ đạo, tổ chức huy động học sinh đến lớp và duy trì sĩ số học sinh chưa thường xuyên, quyết liệt. Chất lượng PCGD-THCS ở một số xã thiếu bền vững; tỷ lệ học sinh bỏ học còn cao. Công tác huy động trẻ đến trường còn nhiều bất cập, nhất là ở cấp THCS và THPT. Tỷ lệ chuyên cần chưa cao; một bộ phận học sinh thiếu ý thức học tập. Chất lượng giáo dục toàn diện còn hạn chế, chưa đồng đều giữa các vùng. Công tác giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, giáo dục truyền thống chưa được quan tâm đúng mức. Tỷ lệ người mù chữ và tái mù chữ trong độ tuổi còn cao, nhất là người dân tộc thiểu số, phụ nữ và trẻ em gái. Cơ sở vật chất, trường lớp học, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn còn thiếu, chưa đồng bộ, xuống cấp, còn nhiều phòng học tạm, trong đó tập trung chủ yếu ở cấp học mầm non và tiểu học. Chế độ, chính sách đối với giáo viên công tác tại các địa bàn đặc biệt khó khăn chưa bảo đảm, kém thu hút. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên còn bất cập về cơ cấu, chất lượng không đồng đều, đặc biệt là một số giáo viên còn yếu về kiến thức chuyên môn và không biết tiếng dân tộc; xây dựng chương trình dạy học có nội dung chưa phù hợp đối tượng; đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra, đánh giá chưa mạnh mẽ, triệt để. 

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kem trên xuất phát từ điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh còn nhiều khó khăn; nguồn lực đầu tư cho giáo dục nói chung và công tác PCGD nói riêng chưa tương xứng. Đời sống của Nhân dân các dân tộc còn nhiều khó khăn, một số hủ tục lạc hậu chưa được đẩy lùi, ảnh hưởng tới việc huy động học sinh ra lớp, duy trì sỹ số chuyên cần và nâng cao chất lượng giáo dục. Công tác thông tin, tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân đối với PCGD còn hạn chế. Nhiều gia đình chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học đối với tương lai của con em, chưa quan tâm giáo dục, động viên, tạo điều kiện cho con em tới trường. Việc phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội chưa chặt chẽ, đồng bộ. Một số ngành, địa phương chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm, chưa ưu tiên thỏa đáng cho công tác PCGD-XMC; sự quan tâm của phụ huynh, Nhân dân ở một số địa phương còn hạn chế; phong trào xã hội hóa giáo dục chưa thực sự mạnh. 

 
Để tiếp tục củng cố kết quả phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, tăng cường phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và xóa mù chữ cho người lớn trên địa bàn tỉnh, ngày 10/7/2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Công văn số 389-CV/TU yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, các sở, ban, ngành tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả các nội dung.

Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW và Chương trình hành động số 36-CTr/TU của Tỉnh ủy thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW; Chương trình hành động số 69-CTr/TU của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đề án của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIII về "Nâng cao chất lượng giáo dục vùng đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016 - 2020"... 

Tích cực tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, cơ quan quản lý giáo dục, nhà trường và toàn xã hội đối với đổi mới giáo dục nói chung và công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ (PCGD-XMC) nói riêng. Củng cố, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí đạt chuẩn PCGD-XMC, nhất là PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi, đáp ứng yêu cầu về nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài của tỉnh. Phấn đấu đến năm 2020, tỉnh Lai Châu được công nhận: Đạt chuẩn PCGDTH mức độ 2; có 96 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn mức độ 3. Giữ vững và nâng cao chất lượng PCGD-THCS; có 79 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn mức độ 2, 06 xã, phường, thị trấn đạt mức độ 3. Xóa mù chữ đạt mức độ 1, trong đó có 28 xã, phường, thị trấn đạt mức độ 2. Bậc mầm non, trẻ 5 tuổi đến lớp đạt trên 99%. Tỷ lệ trường chuẩn quốc gia ở các cấp học: Mầm non 37%, Tiểu học 44%, THCS 33%, THPT 39%.

Rà soát, bổ sung các văn bản về PCGD-XMC và phân luồng học sinh sau THCS. Tiếp tục đổi mới chính sách tài chính, từng bước thực hiện tự chủ của các cơ sở giáo dục ở các địa phương có điều kiện. Kịp thời củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo PCGD các cấp. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc, rút kinh nghiệm, điều chỉnh, bổ sung kịp thời kế hoạch PCGD-XMC đến năm 2020. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện việc quản lý dữ liệu về công tác PCGD-XMC bằng các phần mềm thông dụng. Xây dựng quy hoạch, tăng đầu tư để hoàn thiện hệ thống trường lớp theo hướng đạt chuẩn quốc gia gắn với Chương trình xây dựng nông thôn mới, chú trọng đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non.

Đẩy mạnh việc huy động học sinh, duy trì sỹ số và nâng cao chất lượng giáo dục, tăng dần tỷ lệ trẻ 3 - 5 tuổi vào học các lớp Mẫu giáo. Tăng cường công tác phân luồng học sinh sau THCS, phát triển hệ thống các trường phổ thông dân tộc bán trú, nội trú. Từng bước mở rộng quy mô, ngành nghề đào tạo đối với Trung tâm giáo dục dạy nghề - giáo dục thường xuyên. Có chính sách khuyến khích đối với học sinh sau THCS đi học nghề; phối hợp chặt chẽ giữa đào tạo và sử dụng lao động qua đào tạo để giải quyết việc làm sau học nghề. Duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động các trung tâm học tập cộng đồng, đẩy mạnh hoạt động khuyến học, khuyến tài; khuyến khích dạy tiếng, dạy chữ dân tộc thiểu số ở các địa phương có điều kiện.

 
Tăng cường và đổi mới công tác quản lý, nâng cao nền nếp, trật tự, kỷ cương trong nhà trường. Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tăng cường công tác quản lý xã hội, chỉ đạo các cơ quan chức năng có biện pháp phòng, chống bạo lực học đường, đẩy mạnh các hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Đổi mới mạnh mẽ công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, thực hiện tốt chính sách ưu đãi đối với giáo viên. Tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên mầm non. Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, chú trọng công tác phát triển Đảng trong đội ngũ giáo viên. Thực hiện tốt chính sách tôn vinh các nhà giáo, nhất là nhà giáo có nhiều thành tích, công tác lâu năm ở vùng đặc biệt khó khăn.

Tạo cơ chế thông thoáng và có những giải pháp tích cực để làm tốt hơn nữa chủ trương xã hội hóa giáo dục, huy động nguồn lực trong Nhân dân, tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức và các thành phần kinh tế đầu tư cho phát triển giáo dục, ưu tiên cho PCGD-XMC; tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người được học tập suốt đời. 

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của Ban chỉ đạo các cấp và của các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo; kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu; kịp thời tổ chức đánh giá, sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm; khen thưởng, biểu dương những điển hình tiên tiên trong PCGD-XMC.

Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội làm tốt công tác tuyên truyền, động viên đoàn viên, hội viên và Nhân dân các dân tộc tích cực, chủ động thực hiện chương trình PCGD-XMC, phân luồng học sinh sau THCS, tăng cường giám sát các tổ chức và cá nhân trong việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục và đào tạo nói chung, PCGD-XMC nói riêng.

Các cơ quan thông tin truyền thông, báo chí của tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền về các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về giáo dục và đào tạo; xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, tăng cường tin, bài, thời lượng tuyên truyền, phản ánh về tình hình công tác giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh; nêu gương điển hình các địa phương, đơn vị, các thầy, cô giáo làm tốt công tác PCGD-XMC./.