Những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế chính sách, giải pháp cải thiện môi trường đầu tư và sản xuất kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp, nâng cao chỉ số CPI như: Rà soát, sửa đổi chính sách thu hút, ưu đãi đầu tư trên địa bàn tỉnh; rà soát, đơn giản hóa, bãi bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết; tổ chức Hội thảo cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh... Nhờ đó, đã đạt được một số kết quả nhất định trong tổng thể chỉ số PCI.
Theo kết quả PCI của tỉnh năm 2015, có 01 chỉ số thành phần tăng điểm và tăng vị trí xếp hạng - Chỉ số tính năng động đạt 5,56 điểm, xếp thứ 9/63, tăng 33 bậc và 1,52 điểm. Có 03 chỉ số thành phần tăng điểm nhưng giảm về vị trí xếp hạng: Chỉ số tính minh bạch tăng 0,24 điểm nhưng giảm 3 bậc, xếp hạng 52/63; chỉ số hỗ trợ doanh nghiệp tăng 1,47 điểm nhưng giảm 19 bậc, xếp hạng 62/63; chỉ số đào tạo lao động tăng 0,18 điểm nhưng giảm 18 bậc, xếp hạng 54/63.
Song việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách hành chính của tỉnh thời gian qua vẫn còn nhiều nội dung cần được cải cách mạnh mẽ để đáp ứng kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp như: Môi trường kinh doanh cần bình đẳng hơn; việc tiếp cận đất đai cần thuận lợi hơn; chi phí không chính thức cần được giảm thiểu; môi trường cần minh bạch, thông thoáng hơn; tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Theo kết quả chỉ số PCI của tỉnh giai đoạn 2011 - 2015, có 06 chỉ số thành phần giảm cả về vị trí xếp hạng và điểm số: Chỉ số gia nhập thị trường xếp thứ 27/63, giảm 17 bậc và 0,53 điểm; chỉ số tiếp cận đất đai xếp thứ 38/63, giảm 18 bậc và 1,19 điểm; chỉ số chi phí thời gian xếp thứ 41/63, giảm 18 bậc và 0,7 điểm; chỉ số chi phí không chính thức xếp thứ 61/63, giảm 43 bậc và 3,14 điểm; chỉ số thiết chế pháp lý xếp thứ 35/63, giảm 31 bậc và 0,89 điểm.
Nguyên nhân của sự sụt giảm nhiều chỉ số thành phần chủ yếu là do nhận thức của các cấp, các ngành chưa đầy đủ về nội dung, mục đích, ý nghĩa của việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; chưa xây dựng được một chương trình, kế hoạch và giải pháp hành động tổng thể, cũng như công tác kiểm tra, đánh giá việc cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh của tỉnh; chất lượng, tinh thần trách nhiệm và sự linh hoạt của đội ngũ cán bộ công chức chưa cao; công tác cải cách hành chính trong một số lĩnh vực vẫn còn chậm.
Những hạn chế về môi trường đầu tư, kinh doanh thời gian qua chính là rào cản cho bước phát triển mới của tỉnh. Nhận thức rõ điều đó, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã đề ra giải pháp tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả 3 đột phá chiến lược, trong đó có khâu “đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh theo hướng áp dụng và phát huy vai trò tích cực của chính quyền điện tử gắn với hoạt động hiệu quả của các cơ quan hành chính công, lấy hiệu quả phục vụ, sự hài lòng của Nhân dân, doanh nghiệp làm thước đo”.
Thực hiện Nghị quyết XIII Đảng bộ tỉnh và để khắc phục những hạn chế, vướng mắc, tạo môi trường thuận lợi cho quá trình phát triển, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Chương trình hành động cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh giai đoạn 2016 - 2020, với mục tiêu: Xây dựng môi trường kinh doanh của tỉnh thực sự thông thoáng, minh bạch, hấp dẫn, tạo thuận lợi hơn cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện điểm số và vị trí xếp hạng các chỉ số thành phần, nâng cao vị trí xếp hạng PCI của tỉnh. Nâng cao chất lượng quản lý, điều hành của các cơ quan nhà nước, công tác cải cách hành chính, chất lượng đội ngũ cán bộ nhằm xây dựng nền công vụ đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong thời gian tới. Từ năm 2016 phấn đấu nằm trong nhóm địa phương có chất lượng điều hành trung bình; năm 2018 trở đi duy trì ổn định nằm trong nhóm các tỉnh có chất lượng điều hành khá trở lên, trong đó tập trung cải thiện tính minh bạch trên tất cả các lĩnh vực cải cách.
Trung tâm thành phố Lai Châu
Để thực hiện mục tiêu trên, tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh. Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về tầm quan trọng của việc cải thiện mô trường đầu tư, kinh doanh, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, công tác phối hợp, thanh tra, kiểm tra trong thực hiện thủ tục hành chính và công khai, minh bạch hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị tại các cấp chính quyền.
Các cấp, các ngành đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính và thực hiện tốt cơ chế một cửa, một cửa liên thông, tạo mọi thuận lợi và giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, người dân; công khai, minh bạch thủ tục hành chính, thời gian giải quyết trên mạng internet và niêm yết đồng bộ, thống nhất tại nơi tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính; đặc biệt là đối với một số lĩnh vực khi thực hiện thủ tục hành chính doanh nghiệp gặp nhiều phiền hà như: thuế, phí, lệ phí; đất đai; thanh toán qua kho bạc...
Tăng cường công tác đối thoại, kịp thời nắm bắt, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Quan tâm hơn nữa đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhất là nhóm doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực xây dựng, thương mại, dịch vụ, tiếp tục nâng cao vai trò Hội Doanh nghiệp trẻ của tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Cùng với các nhiệm vụ và giải pháp chung, Chương trình hành động đã đề ra những nhiệm vụ và giải pháp cụ thể cho từng chỉ số thành phần như: Giảm chi phí gia nhập thị trường của doanh nghiệp; triển khai các giải pháp để tiếp cận đất đai thuận lợi hơn; nâng cao tính minh bạch và tiếp cận thông tin; giảm chi phí thời gian để thực hiện các quy định của Nhà nước; giảm chi phí không chính thức; tạo lập môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng; nâng cao tính năng động và tiên phong của lãnh dạo tỉnh; thực hiện hiệu quả các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp; nâng cao chất lượng đào tạo nguồn lao động; hoàn thiện và thực hiện nghiêm các thiết chế pháp lý, các giải pháp phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Như vậy, với một chương trình cụ thể, có chiều sâu, tin rằng giai đoạn 2016 - 2020 môi trường đầu tư kinh doanh của tỉnh sẽ có những bước cải thiện nhanh và vững chắc hơn, tạo được một môi trường kinh doanh thật sự minh bạch, chính quyền năng động, hoạt động đầu tư, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh khởi sắc mạnh mẽ; góp phần xây dựng Lai Châu thành tỉnh phát triển trung bình trong khu vực miền núi phía Bắc./.