Năm 2016, năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị trọng đại của đất nước và cũng là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII và Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (2016-2020). Tỉnh ta thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện còn nhiều khó khăn, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu đồng bộ, quy mô kinh tế bé, sản xuất nhỏ lẻ, sức cạnh tranh yếu, môi trường đầu tư, kinh doanh chưa thuận lợi; một số mặt văn hóa - xã hội còn thấp kém, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều cao; các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện các hoạt động chống phá, ảnh hưởng đến an ninh trật tự ở cơ sở.
Trong bối cảnh đó, với sự đoàn kết, thống nhất và quyết tâm cao, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã nỗ lực phấn đấu và đạt được những kết quả quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Điểm nổi bật nhất là tốc độ tăng trưởng GRDP cao, đạt 22,88%, tăng trên 7% so với kế hoạch; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng xác định, thu nhập bình quân đầu người đạt 22,5 triệu đồng, tăng 4,3 triệu đồng so với năm 2015. Các chỉ tiêu về sản xuất nông nghiệp đều đạt khá so với kế hoạch và tăng so với cùng kỳ, tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 206,7 nghìn tấn, vượt kế hoạch 4,4%; diện tích cây chè trồng mới 609 ha, vượt kế hoạch 59ha, sản lượng chè búp tươi thu hái đạt 23.670 tấn, tăng 660 tấn so với cùng kỳ năm trước; đã tổ chức mở mủ và khai thác trên 70ha cao su, sản lượng mủ ước đạt trên 107 tấn khô; tốc độ tăng đàn gia súc đạt 5,38%; sản lượng nuôi trồng và đánh bắt thủy sản đạt 2.290 tấn, tăng 140 tấn so với cùng kỳ năm trước. Triển khai tích cực công tác bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh, trồng rừng mới, rừng thay thế gắn với chi trả dịch vụ môi trường rừng, nâng tỷ lệ che phủ rừng lên 46,8%. Tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt Chương trình xây dựng nông thôn mới, dự kiến có 5 xã hoàn thành 19 tiêu chí, nâng tổng số đạt chuẩn nông thôn mới lên 20 xã. Thu hút đầu tư, kinh doanh được quan tâm thực hiện, có 130 doanh nghiệp, 26 hợp tác xã thành lập mới, cấp quyết định chủ trương đầu tư 22 dự án; tỷ lệ doanh nghiệp đăng ký kê khai thuế đạt trên 88%.
Sản xuất công nghiệp có mức tăng trưởng cao, nhiều công trình thủy điện hoàn thành và đi vào khai thác như Lai Châu, Nậm Na 2, Nậm Na 3,... Giá trị sản xuất công nghiệp đạt 3.089 tỷ đồng, vượt 38% so với kế hoạch, tăng 2,68 lần so với cùng kỳ. Thực hiện tốt công tác xúc tiến thương mại, kiểm soát thị trường, chỉ số giá tiêu dùng bình quân tăng 4,5% so với năm 2015, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng 2,5%, giá trị xuất khẩu hàng địa phương đạt 5,35 triệu USD. Doanh thu dịch vụ vận tải đạt 181,6 tỷ đồng, tăng 8,6% so với năm trước; tổng lượt khách du lịch đạt 220 nghìn lượt người, vượt 20,6% kế hoạch, doanh thu đạt 342 tỷ đồng. Quản lý, điều hành tài chính, ngân sách nhà nước đảm bảo, thu ngân sách trên địa bàn đạt 1.828 tỷ đồng, vượt 21,85% dự toán, tăng 87% so với cùng kỳ. Hạ tầng tiếp tục được quan tâm đầu tư, đưa vào sử dụng một số công trình quan trọng như giao thông, điện, thủy lợi, nước sinh hoạt, các công trình văn hóa - xã hội... tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Quản lý chặt chẽ tài nguyên đất đai, khoáng sản, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; thu hồi, giao đất, cho thuê đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo đúng quy định; quản lý hiệu quả việc thăm dò, khai thác khoáng sản; bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu được chủ động; kịp thời phòng, chống, khắc phục thiên tai.
Giáo dục - đào tạo chuyển biến tích cực, tỷ lệ học sinh khá giỏi các cấp đều tăng, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT đạt 94,99%; duy trì và nâng cao chất lượng PCGD các cấp, được công nhận đạt chuẩn PCGDMN-T5T; toàn tỉnh có 110 trường đạt chuẩn, tăng 16 trường so với cùng kỳ năm trước. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được đào tạo, bồi dưỡng theo kế hoạch. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học từng bước được nâng cao chất lượng, nhất là ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất. Các hoạt động y tế, chăm sóc sức khỏe Nhân dân được duy trì tốt, chủ động phòng, chống dịch bệnh, không để dịch bệnh lớn xảy ra; đặc biệt, quan tâm thực hiện tốt các chính sách khám chữa bệnh cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người có công; đảm bảo việc điều trị và tiếp cận thuốc ARV cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, thay thế nghiện các dạng thuốc phiện bằng Methadone, an toàn tiêm chủng tại 100% xã, phường, thị trấn; tích cực triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, tỷ lệ giảm sinh bình quân và tỷ lệ sinh con thứ 3 đều giảm so với năm 2015.
Trường PTDT nội trú tỉnh được công nhận đạt chuẩn quốc gia năm 2016
Các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao được tổ chức sôi nổi, thiết thực, điển hình là Hội thi thể theo các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ VI; tổ chức 80 buổi biểu diễn nghệ thuật, 331 buổi giao lưu văn nghệ quần chúng, 245 giải thi đấu và giao lưu thể thao... Hoạt động thông tin, truyền thông đảm bảo theo định hướng, kịp thời phản ánh các sự kiện chính trị, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, của tỉnh; đưa tin, tuyên truyền đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước, của tỉnh, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp. Công tác an sinh và phúc lợi xã hội luôn được bảo đảm, nhất là thực hiện nhiệm vụ giảm nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm 4,37% - vượt kế hoạch; quan tâm đào tạo nghề cho 6,2 nghìn lao động, giải quyết việc làm mới cho trên 6,8 nghìn lao động; xây dựng mới 13 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phù hợp với trẻ em, 63% trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được quan tâm chăm sóc. Thực hiện có hiệu quả các chính sách, chương trình, dự án phát triển đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Quốc phòng, an ninh tiếp tục được củng cố, tăng cường với việc tập trung xây dựng lực lượng, ra quân huấn luyện và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho các đối tượng; tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ, luyện tập, diễn tập phòng, chống lụt bảo, tìm kiếm cứu nạn, phòng, chống cháy rừng... Hoàn thành kế hoạch tuyển quân năm 2016. Duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu; giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia. Thường xuyên nắm chắc tình hình, chủ động đấu tranh ngăn chặn làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, hoạt động tuyên truyền thành lập “Nhà nước Mông”; ngăn ngừa, xử lý, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc nảy sinh. Hoạt động phòng, chống, truy quét, kiềm chế gia tăng các loại tội phạm được tăng cường, tội phạm về trật tự xã hội giảm mạnh, tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí. An ninh chính trị được giữ vững, bảo đảm ổn định trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Các hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện kịp thời, đúng quy định; điều tra, truy tố, thi hành án đúng pháp luật, không để xả ra oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Công tác đối ngoại được duy trì, phát triển.
Bên cạnh những khởi sắc, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh có mặt hạn chế, một số chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt so với kế hoạch đề ra: số xã đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã, tỷ lệ dân số đô thị được sử dụng nước sạch; sản xuất nông nghiệp ở một số xã vùng sâu, vùng xa chạm phát triển, hiệu quả sản xuất thấp. Tiến độ thi công, tỷ lệ giải ngân một số công trình đầu tư xây dựng cơ bản còn chậm. Cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục, y tế, văn hóa chưa đáp ứng yêu cầu, toàn tỉnh còn 1.175 phòng học tạm, 217 phòng học nhờ, 62/108 xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; chất lượng PCGD ở một số xã vùng sâu, vùng xa chưa bền vững; đào tạo, tuyển sinh hệ chính quy thấp, chỉ đạt 497/906 sinh viên. Hoạt động khám chữa bệnh cho Nhân dân có mặt còn hạn chế; thiếu bác sỹ có trình độ chuyên môn cao, toàn ngành chỉ có 387 bác sỹ, trong đó 102 thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa I, II; vẫn còn tồn tại tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, sinh con thứ 3 vẫn ở mức cao. Kết quả giảm nghèo chưa bền vững. Tình hình an ninh trật tự ở một số địa bàn vẫn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp, nhất là một số loại tội phạm về hình sự, ma túy, hoạt động lợi dụng tôn giáo tuyên truyền “Nhà nước Mông”, tình trạng xuất nhập cảnh trái phép, di cư tự do, tái trồng cây thuốc phiện, tình trạng khiếu kiện đông người...
Sau hơn 8 năm trồng, chăm sóc, cây cao su trên đất Lai Châu
đã bắt đầu được khai thác... (ảnh: AT)
Năm 2017 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng tạo tiền đề, hay nói cách khác là năm tạo đà cho việc tăng tốc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XIII Đảng bộ tỉnh đã đề ra. Tỉnh ủy xác định đây là năm “Hành động, kỷ cương, hiệu quả”, với các mục tiêu chính trong phát triển kinh tế - xã hội là: GRDP đạt 9,89%, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 25 triệu đồng, thu ngân sách trên địa bàn đạt 1.750 tỷ đồng; tỷ lệ che phủ rừng đạt 47,6%, có thêm 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 91% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia, 90% dân số đô thị được sử dụng nước sạch, 78,5% dân số nông thôn đực sử dụng nước hợp vệ sinh; tỷ lệ trường chuẩn quốc gia: Mầm non 30,06%, Tiểu học 36,36%, THCS 22,68%, THPT 8%; 70% xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, 9,07 bác sỹ/1 vạn dân; tỷ lệ hộ nghèo giảm 3,78%, riêng các huyện nghèo 4,5%, tỷ lệ lao động qua đào tạo 44,42%, tạo việc làm mới 6.900 lao động, đào tạo nghề 6.300 lao động.
Để khắc phục những hạn chế, yếu kém trong năm 2016, thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu đã đề ra, Đảng bộ tỉnh quyết tâm duy trì và nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội; khai thác tiềm năng, lợi thế phát triển các ngành kinh tế. Phát triển toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; chú trọng công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, mở rộng và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại. Nhiệm vụ trọng tâm là tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt các nghị quyết chuyên đề, đề án, kết luận của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2015-2020./.