NỢ ĐỌNG VÀ VẦN ĐỀ XỬ LÝ NỢ ĐỌNG BẢO HIỂM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

Bài 1: Thực trạng nợ đọng bảo hiểm

Anh Đặng Đình Hoan - Trưởng Phòng thu (BHXH tỉnh) dẫn ra một dãy số đáng ngại khi nói về nợ đọng bảo hiểm: Tính đến đầu tháng 7/2013, toàn tỉnh có 852 đơn vị tham gia BHXH, BHYT, có tới 177 đơn vị, tổ chức nợ trên 3 tháng, trong đó có 85 doanh nghiệp nợ trên 6 tháng với tổng số tiền 6,8 tỷ đồng. Có muôn nẻo nợ đọng và trốn đóng bảo hiểm khi chúng tôi tìm hiểu một số đơn vị sản xuất kinh doanh trên địa bàn thị xã Lai Châu. Đơn cử như Doanh nghiệp tư nhân thương mại và Dịch vụ Chung Tít đến nay đã nợ 56 tháng. Đây là đơn vị sử dụng lao động làm các công việc nặng nhọc và có yếu tố rủi ro nhưng đơn vị chỉ thực hiện đóng bảo hiểm cho 2 người (giám đốc và kế toán). Đã đăng ký tham gia bảo hiểm, song đơn vị vẫn cứ dây dưa nguồn tiền nợ khiến số tiền cứ tăng theo thời gian, tính đến trung tuần tháng 7 lên tới gần 30 triệu đồng. Số tiền này nếu đóng đúng thời hạn có lẽ chẳng đáng bao nhiêu đối với 1 đơn vị doanh nghiệp.
 
Công ty Cổ phần Sông Đà 7.02 theo giấy đăng ký kinh doanh đóng chân trên địa bàn huyện Tam Đường nhưng thực hiện thi công công trình thủy điện Bản Chát tại huyện Than Uyên. Tính đến thời điểm 30/6, số tiền nợ của đơn vị lên tới 1,873 tỷ đồng, tương đương thời gian 27 tháng. Mặc dù cơ quan BHXH tỉnh đã tăng cường nhiều các biện pháp đôn đốc thu nợ nhưng không có sự chuyển biến. Cũng theo thông tin từ BHXH tỉnh, Tòa án Nhân dân huyện Than Uyên đang hoàn tất thủ tục hồ sơ và đưa ra xét xử đối với Công ty này trong thời gian tới. Một số đơn vị như Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Chiến Thắng nợ bảo hiểm 50 tháng, nhiều lần nhân viên Phòng thu (BHXH tỉnh) đến đôn đốc thu nợ nhưng không gặp được giám đốc. “Nhiều lần chúng tôi đến đột xuất nhưng các đơn vị thường giao cho nhân viên kế toán tiếp vì biết rằng việc trả lời về việc đóng hay gia hạn thời điểm nộp bảo hiểm không thuộc thẩm quyền của người này” - anh Ngô Minh Đoàn – nhân viên Phòng Thu (BHXH tỉnh) bức xúc nói . Được biết, đã có lần BHXH tỉnh có thông báo đề nghị nộp tiền bảo hiểm gửi qua đường bưu điện đến Công ty, nhưng sau đó, cơ quan BHXH lại nhận được thông báo gửi trả lại. Có thể nói, đây là một hành vi chống đối sống sượng đối với chính sách của nhà nước đặt ra và cần phải xử lý nghiêm minh. Ngoài ra, còn phải kể đến các đơn vị nợ đọng bảo hiểm “tiêu biểu” như: Doanh nghiệp tư nhân Quảng Lợi (nợ 33 tháng); Công ty trách nhiệm hữu hạn Kim Long (nợ 63 tháng); Công ty TNHH Kim loại màu Lai Châu (30 tháng)…

Tìm hiểu thêm những nguyên nhân của tình trạng nợ đọng bảo hiểm, được biết, do việc sản xuất, kinh doanh không hiệu quả nên một số doanh nghiệp vừa và nhỏ lâm vào tình trạng thua lỗ, mất khả năng trả nợ, cứ thế số nợ ngày càng tăng nên không có tiền nộp bảo hiểm. Còn có một nguyên nhân khác đó là một bộ phận không nhỏ người sử dụng lao động và người lao động chưa nhận thức đầy đủ pháp luật và quy định thực hiện trong thu nộp BHXH, BHYT. Chính sự chưa hiểu biết này khi chế độ chậm được giải quyết hoặc không được giải quyết nhưng vẫn chấp nhận mà không dám đòi hỏi quyền lợi chính đáng khi tham gia BHXH. “Do đặc thù công việc của Công ty không phức tạp nên không phải sử dụng nhiều đến các quyền lợi bảo hiểm. Nhân viên nữ làm việc tại đây chưa có ai nghỉ thai sản nên Công ty cũng chưa thanh toán lần nào(!?) - Chị Nguyễn Thị Minh Thoa (kế toán Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tiến Lộc) thật thà nói khi chúng tôi hỏi đến quyền lợi khi tham gia bảo hiểm.

Nhìn xa hơn, tình trạng nợ đọng BHXH sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc giải quyết chính sách cho người lao động (NLĐ). Bởi cơ quan BHXH sẽ chấm dứt việc chi trả các quyền lợi cho NLĐ ngay khi đơn vị, doanh nghiệp ngừng đóng bảo hiểm. Ngoài ra, việc chậm đóng BHXH sẽ khiến việc chốt sổ chậm và NLĐ không được nhận sổ BHXH theo đúng hạn. Trong khi hàng tháng, tiền BHXH do NLĐ nộp đã bị trừ trực tiếp vào thu nhập, do vậy, không ai khác, chính người lao động phải tự bảo vệ lấy quyền lợi của mình.

Kính mời quý vị và các đồng chí đón đọc Bài 2: Gian nan vấn đề xử lý nợ đọng bảo hiểm